Türkiye kaçak et cenneti

İngiltere'nin "Deli Dana" virüsü taşıyan kan ürünlerini aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 11 ülkeye sattığının ortaya çıkması üzerine başlayan tedirginlik sürüyor. Son olarak, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde bir kadın hastanın, Deli Dana hastalığı teşhisiyle kontrol altında tutulduğu açıklanırken, 1995-97 yılları arasında ithal edilen kan ürünlerini kullanan tüm hastaların belirli aralıklarla doktor kontrolünden geçirilmesi gerektiği belirtiliyor. Deli Dana'nın yeniden gündeme gelmesi, bu hastalığın nasıl bulaştığı sorusunu da beraberinde getirdi. Konunun uzmanlarından İstanbul Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Tahsin Yeşildere, Deli Dana virüsünün nasıl bulaştığı konusunda kesin bir bulgu olmadığını belirtirken, Türkiye'nin kaçak et cenneti olduğuna dikkat çekti. 1995-1997 yılları arasında ithal edilen kan ürünlerini kullanan insanların takip edilmesi gerektiğini dile getiren Yeşildere, bu kişilerde risk olup olmadığını anlamak için bilimsel araştırmaların yapılması gerektiğini söyledi. Yeşildere, hastalığın kan yoluyla bulaşıp bulaşmadığı konusunda da kesin bir şey söylemenin şu aşamada mümkün olmadığını savundu.

Veteriner alınmıyor Hayvandan insana geçen 250'den fazla hastalık olduğunu belirten Yeşildere, hükümetin 15 yıldan bu yana veteriner hekim atamadığını hatırlatarak, şu anda 3 bin 500 veteriner hekime ihtiyaç olduğunu ifade etti. Hekim eksikliği nedeniyle çeşitli aksaklıklar yaşandığını kaydeden Yeşildere, sözlerine şöyle devam etti: "Şu anda 3500 hekime ihtiyaç var ancak atamalar yapılmıyor. Önceden sınırlara kadar tüm hayvanlar veteriner hekimlerin kontrolünden geçiriliyordu. Ancak şimdi tam tersi bir durum söz konusu. Oysa, Türkiye'de üretilen bütün hayvanların bire bir kayıt altına alınması, kimlik bilgilerinin olması gerekiyor. Kayıt altına alan resmi dairelerin olması gerekiyor. Fakat bu konuda bakanlığın dahi bir projesi yok." Yeşildere'nin üzerinde durduğu diğer bir konu da kaçak et. Türkiye'nin birçok hastalığı beraberinde getiren kaçak et cenneti olduğunu kaydeden Yeşildere, bu konuda şu bilgileri verdi: "Ülkemizde tüketilen et miktarı 1 milyon 300 bin ton. Mezbahalarda kontrolü yapılan et miktarı ise 700 bin civarında. Geriye kalan et kaçak yollarla geliyor." Mevcut politikalarla Türkiye'ye kaçak et gelişini önlemenin zor olduğunu vurgulayan Yeşildere, bir an önce veteriner hekim açığının kapatılması gerektiğini söyledi.

---

NELER RİSK TAŞIYOR İstanbul Veteriner Hekimler Odası Başkanı Tahsin Yeşildere, hastalığın ortaya çıkışı ve seyri konusunda şunları söyledi: Hayvanlarda ve insanlarda görülen, "bulaşabilen süngerimsi ensefalopatiler" uzun sürede oluşmakta ve beynin süngerimsi bir hal alması sonucu ölümle sonlanmaktadır. Deli Dana hastalığı İngiltere'de sığırlarda ciddi salgınlara neden olmuş ve sığır ürünleri ile insanlara bulaştığı bildirilmiştir. Son yıllarda Fransa, Almanya, İrlanda, Belçika ve İspanya'da hastalıkta ciddi artışlar olduğu bildirilmiştir. Hastalığın bulaşması ve yayılmasında sığır ve koyun et-kemik unlarının hayvan yemlerine katılması ve BSE olgusu görülen ülkelerden hayvan ve hayvansal ürünlerin ithalatı risk taşımaktadır. Sığırların en çok risk taşıyan materyalleri arasında beyin, boyun, omurilik, göz ve barsaklar bulunmakta. Dalak, kafa (dil hariç), timus, kemik iliği ve hipofiz yukarda adı geçen dokulara oranla daha az risk taşımaktadır. Eğer ete işleme ve parçalama sırasında riskli organlar (özellikle beyin, göz ve omurilik) temas etmemişse veya riskli organlar karıştırılmamışsa, et en az risk taşıyan sığır ürünüdür. İnsanlarda ve hayvanlarda bu hastalıklardan korunmak için şüpheli veya hastalıklı sığırların riskli materyallerinin hayvan ve insan gıdasına girişini engellemek gerekmektedir.