29 Eylül 2004 21:00

Kadınların dramı!

Resmi rakamlara göre Diyarbakır'da okuma-yazma bilmeyen 341 bin kişiden 247 bin'i kadın. Kadınların okula gidememe nedenleri arasında yoksulluk ve feodal değer yargıları öne çıkıyor.

Paylaş

Diyarbakır'da okuma-yazma bilmeyen 341 bin 295 kişiden, 247 bin 735'nin kadın olduğu ortaya çıktı. Kürtçe'den başka dil bilmeyen kadınların okula gitmeme nedeni olarak feodal değer yargıları ve yoksulluk gösteriliyor. Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürlüğü, okuma-yazma bilmeyen vatandaşları halk eğitim merkezinde kurslara başlama çağrısı yaptı. Ama kurslara beklenen ilgi gösterilmedi. Hacrete Şahin, okuma-yazma bilmeyen kadınlardan sadece biri. Tek odalı bir apartmanın zemin katında yaşayan Şahin, okula gidememe nedenlerini şöyle özetliyor; "Ailelerimiz kız çocuklarını okula göndermezdi. Hem yoksullardı da. Okumak istesek ne yazar. Onlar karar veriyordu yaşamımıza."

Düşünmez, konuşmaz... Şahin, kadın olmanın, özellikle okumamış olmanın yaşamla neredeyse tüm bağları kopardığını dile getiriyor. Nereye gideceğini, anlatılmak isteneni anlamamak... Günlük yaşamda kullanılmak zorunda bırakılan Türkçe'yi de bilmiyor Şahin. O yüzden ne okuyabiliyor, ne yazabiliyor, ne de konuşulanları anlayabiliyor. Bize de Kürtçe anlatıyor derdini. Kadınların durumunu, belki biraz ağır olacak ama "ahırda yaşayan, hiç dışarı çıkmayan hayvanla" özdeşleştiriyor Şahin; "Cesaretin olmuyor hiçbir şekilde. Toplum içinde konuşmak mı? Senin ne konuşmaya, ne de düşüncelerini ifade etmeye hakkın var. Dedim ya düşünmez, konuşmaz varlıklar gibiyiz."

Kendimi küçük düşmüş hissediyorum Sözlerine Kürtçe konuşarak başlayan Remziye Doymuş ise "Sıkıntılı oluyor tabii. Dün takvime baktım. Ayın kaçı bilmedim. Kendimi küçük düşmüş, cahil hissediyorum" diyor. Köylerinde okul olmadığı için okuyamadığını anlatan Doymuş, 34 yaşında ve 6 çocuk sahibi. Geleceğe dair hayalleri olup olmadığını soruyoruz Doymuş'a; "Ne hayali her şey olmuş bitmiş. Hayal kursak olacak mı ki" diye yanıtlıyor. Ama yine de eklemeden de edemiyor; "Geniş bir ev. Kocama iş. Ne olsun başka."

Oturdukları sokaktan çıkmamış Aynur Demir, daha 21'inde. Ama kucağında iki çocuk var. Teyzesinin oğluyla evli olan Demir, babasının çok yoksul olduğunu belirterek kendisini okula gönderemediğini belirtiyor. "Mutlu musun?" şeklinde yönelttiğimiz soruya; "Nasıl mutlu olayım. Akşama kadar iki çocukla uğraşıyorum. Kocam işsiz. Tek odalı evde yaşıyoruz" diye yanıt veriyor. Demir, tek başına, oturdukları sokak dışına hiç çıkmamış. "Zaten çıksam da kaybolurum. Ne okuma ne yazma var" diyor.

Sırtlarında su taşıyorlar Diyarbakır merkeze 40 kilometre uzaklıkta bulunan Kılıçkaya köyüne bağlı mezralar su sorunu ile karşı karşıya. Kılıçkaya köyü mezrasında evlerinden 500 ile bin metre arasında değişen uzaklıkta bulunan kuyulardan su taşıyan genç kadınlar, büyük zorluk yaşıyor. Genellikle sabah ve akşam saatlerinde yola koyulan kadınlar, günlerinin büyük bir bölümünü evlerine su taşımakla geçiriyor. Evlerinden uzakta bulunan kuyulardan su almaya giden kadınların bir kısmı bulundukları mezralardan eşekle yola çıkarken büyük çoğunluğu ise bidonlarını sırtlarında taşımak zorunda kalıyor. Yetkililere seslenen kadınlar, artık metrelerce uzaklıktan su çekmekten kurtulup evlerine suyun çekilmesini istiyor.

src=/resim/b1.gif width=5>