25 Eylül 2004 21:00

Yapı denetimi denetim altında

Yapı denetimini özel şirketlere havale ederek özelleştiren hükümet şimdi de yapı denetim şirketlerini soruşturmakla uğraşıyor. Yapı denetim şirketlerinin yaklaşık yüzde 30'unun soruşturma altında olduğu belirtiliyor. Soruşturma nedenleri içinde 'sahte imza' atmak da bulunuyor.

Paylaş

Marmara depremlerinin ardından uzun tartışmalar sonucu uygulamaya konulan Yapı Denetim Yasası ile kamu görevi olan denetim faaliyeti özel şirketlere geçti. Ancak özelleştirmenin olumsuz sonuçları, denetim sisteminde de kendini gösterdi. Bugün yapı denetim şirketleri Bayındırlık Bakanlığı tarafından soruşturuluyor. Oysa bu şirketlerde çalışan mühendislere 'denetçi' belgesini yine aynı Bakanlık veriyor. Denetim şirketleri hakkındaki soruşturma ve faliyeti durdurma nedenleri arasında, sahte imza atılmasına izin vermek gibi nedenler de bulunuyor. Meslek odaları, kamu hizmeti olması gereken yapı denetiminin merkezinde meslek odaları olmadan sistemin düzelmeyeceğini vurguluyor.

Bakanlık bilemez Yapı denetiminde 'denetim yapacak' mühendis ve mimarların meslek odalarının merkezinde olduğu bir sistemle ve kamusal hizmet olarak belirlenmesi gerektiğini söyleyen İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) İstanbul Şube Başkanı Cemal Gökçe, gerçek anlamda yapısal güvenliği olan, sağlıklı ve çağdaş yapılaşmanın ancak böyle sağlanabileceği görüşünde. Denetim şirketlerinin yüzde 30'nun soruşturulduğu bilgisini doğrulayan Gökçe, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın herkese 'denetçi' belgesi vermesini eleştirerek, can alıcı şu noktalara dikkat çekiyor. "Bir meslekdaşımızın yeterli olup olmadığını Bayındırlık Bakanlığı nereden bilecek. Sadece mesleki bilgiler de yeterli değildir. Mesleğin etiğinin mesleki formasyonla birleşmiş olması gerekiyor. Türkiye'de 400, İstanbul'da 140 özel yapı denetim kuruluşu var. Bugün Bakanlık kendisinin 'denetçi' belgesi verdiği mühendisleri, firmaları soruşturuyor, kapatıyor. Peki o yapı denetim kuruluşlarını yapmış olduğu denetimin daha doğrusu denetimsizliğin ortaya çıkardığı yapıların sorumluluğu ne olacak? Bir depremde yıkılacak ve içerisindeki insanlar ölecek. Bunun sorumluluğu kimde olacak? "

Formalite Gökçe'nin, denetim sürecinin işleyişi ile ilgili tespitleri de insanı dehşete düşürüyor. Gökçe, bu konuda şunları söylüyor: "Denetim yapılmıyor. Yapı denetim kuruluşları ruhsat alabilmenin bir formalitesi haline geldi. Özel yapı denetim kuruluşları mal sahibi ile pazarlık yapıyorlar. Denetim kuruluşlarına ödenmesi gereken ücret yapı maliyetinin yüzde 3'ü kadar olmalı. Pazarlıkla diyelim ki yüzde 1.5'a anlaşıyorlar. Hakkıyla yapılan bir iş için belki bu rakam az görünebilir, ama hiç gitmezsen, denetlemezsen, yanına uğramazsan çoktur. Yapı denetim sistemi böyle bir pazarık noktasına oturmuş durumda. Diğer özelleştirmelerde ne oluyorsa burada da o oluyor." Yasada son yapılan değişiklikleri de değerlendiren Gökçe, 'tek parselde bodrum artı 2 katlı' binaların yani villaların denetim dışına çıkarılmasını da eleştirerek, "Böyle bir şey olabilir mi? Bütün villaların artık kaçak yapılmasına yol açtılar. Amaç İstanbul'un, Bursa'nın ormanlarında yapılmış olan villaları denetimsiz bırakmak" diyor.

ÖNCEKİ HABER

Van'dan eğitim manzaraları

SONRAKİ HABER

Hakkâri'de
'kimyasal madde atıldı' iddiası