25 Ağustos 2004 21:00
Tanzanya'dan bile pamuk ithal ettik
Türkiye 1992'den beri pamuk ithal ediyor. Pamuk üreticisine verilmeyen kaynaklar ithalata aktarıldı. Türkiye'nin en çok pamuk ithal ettiği ülkelerin başında ABD geliyor.
Türkiye 1992'ye kadar pamuk ihracatçısıydı. Üreticiye verilmeyen destekler, Toprak Mahsülleri Ofisi'nin etkisizleştirilmesi pamuk üreticisini zor durumda bırakırken, Türkiye ithal pamuk cenneti haline getirildi. Hükümetler üreticilerden esirgedikleri paraları ithalatla başta ABD olmak üzere yabancılara aktardı. Türkiye, bugün aralarında Tanzanya, Uganda ve Zambia'nın da bulunduğu 23 ülkeden, pamuk ithal ediyor. Dış Ticaret Müsteşarlığı kayıtlarına göre, bu yılın ocak-haziran döneminde yapılan pamuk ithalatında ilk sırayı 178 bin 902 ton ile ABD aldı. Bunu 35 bin 893 ton ile Yunanistan, 16 bin 459 ton ile Türkmenistan izledi. Tanzanya, Uganda, Zambia gibi ülkelerin de bulunduğu ihracatçı ülkelere, ocak-haziran döneminde 447 milyon 650 bin dolar döviz ödendi. Türkiye'nin ithalat yaptığı ülkeler arasında Nijerya, Suriye, İsrail, Mısır, Azerbaycan, Irak, İspanya, Özbekistan, Etiyopya, Tacikistan, Almanya, İtalya, Brezilya, Mali, Kazakistan, İsviçre ve Belçika da yer alıyor. Adana Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Fethi Coşkuntuncel, Dış Ticaret Müsteşarlığı verilerinin, Türkiye'nin pamukta düştüğü sıkıntıyı gözler önüne serdiğini belirtti. Pamuğun, Türkiye'nin toplam ithalatında yaklaşık yüzde 40 gibi önemli bir pay sahibi olan tekstilin ana hammadesi olduğuna işaret eden Coşkuntuncel, "Tekstilde iddialı Türkiye'nin hammaddede dışarı bağlı kalması, hedefe ulaşmamızı güçleştirir" dedi.
Yanlış politikalar Coşkuntuncel, Türkiye'nin bir zamanlar pamuk ihracatçısı ülke olduğuna işaret ederek, pamukta uygulanan yanlış politikalar nedeniyle bu duruma gelindiğini vurguladı. Coşkuntuncel, 1992'de Türkiye'nin pamuk ithalatının 100 bin ton olduğunu, bugün bunun 5 katı kadar ithalat yapıldığına dikkati çekerken, "Türkiye yılda 850 bin ton pamuk üretimi yapmasına rağmen, tüketimi 1 milyon 300 bin ton civarına ulaştı. Aradaki açık her yıl ithalatla kapanıyor. En az 500 bin ton pamuk ithal edip, karşılığında 850 milyon doları aşkın döviz ödüyoruz. Dünyada pamuk üretimine elverişli ülkeler arasında ilk sırada yer alan Türkiye'nin böyle bir lüksü olmamalı." ATB Başkanı Fethi Coşkuntuncel, pamuk kilo fiyatının artmasının ve üreticinin kazanmasının önemli olduğunu kaydederek, fiyattaki yükselişin ekim alanlarının artmasını sağlayacağını dile getirdi.
SORUN DESTEKLERİN AZLIĞI Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, pamuğun Çukurova'dan neredeyse çekildiğini belirterek, pamuğun daha çok GAP yöresinde Urfa'nın ürünü olma yolunda ilerlediğine dikkat çekti. Pamukta dışa bağımlılıktaki etkenleri sıralayan Günaydın, "Öncelikle dışarıdan kaynaklanan etkenler var. ABD 25 bin üreticisine yılda 4 milyar dolardan fazla destek veriyor. Bunu yanında, GSM kredileri kullandırılıyor. ABD pamuğunu ucuz maliyetle satın alınabilir hale getiriyor. Afrikada sayıları 20'yi bulan pamuk üreticisi ülke var. Bunlar neredeyse işçiliği sıfır maliyetle pamuk üretiyor. Tabii ki tüm bunlar Türkiye'nin rekabet şansını azaltıyor" dedi. Pamuğa yeterince destek verilmediğini dile getiren Günaydın, özellikle kaliteye de önem verilmediğini söyledi. ABD'de bayla bazında pamuk analizi yapıldığını belirten Günaydın, "HVI aleti var, pamuğu balya bazında analiz eder. Türkiye'de bu tip analizler yapılamıyor. Türkiye'ye bu alet giremedi. Pamukta balya bazında analiz çok önemli" diye konuştu. Üretim maliyetlerinin yüksekliği, kalite sorunlarının çözülememesinin Türkiye'yi geriye götürdüğüne dikkat çeken Günaydın, tüm bu faktörlerin Türkiye'yi dışa bağımlı hale getirdiğinin altını çizdi.
Yanlış politikalar Coşkuntuncel, Türkiye'nin bir zamanlar pamuk ihracatçısı ülke olduğuna işaret ederek, pamukta uygulanan yanlış politikalar nedeniyle bu duruma gelindiğini vurguladı. Coşkuntuncel, 1992'de Türkiye'nin pamuk ithalatının 100 bin ton olduğunu, bugün bunun 5 katı kadar ithalat yapıldığına dikkati çekerken, "Türkiye yılda 850 bin ton pamuk üretimi yapmasına rağmen, tüketimi 1 milyon 300 bin ton civarına ulaştı. Aradaki açık her yıl ithalatla kapanıyor. En az 500 bin ton pamuk ithal edip, karşılığında 850 milyon doları aşkın döviz ödüyoruz. Dünyada pamuk üretimine elverişli ülkeler arasında ilk sırada yer alan Türkiye'nin böyle bir lüksü olmamalı." ATB Başkanı Fethi Coşkuntuncel, pamuk kilo fiyatının artmasının ve üreticinin kazanmasının önemli olduğunu kaydederek, fiyattaki yükselişin ekim alanlarının artmasını sağlayacağını dile getirdi.
SORUN DESTEKLERİN AZLIĞI Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, pamuğun Çukurova'dan neredeyse çekildiğini belirterek, pamuğun daha çok GAP yöresinde Urfa'nın ürünü olma yolunda ilerlediğine dikkat çekti. Pamukta dışa bağımlılıktaki etkenleri sıralayan Günaydın, "Öncelikle dışarıdan kaynaklanan etkenler var. ABD 25 bin üreticisine yılda 4 milyar dolardan fazla destek veriyor. Bunu yanında, GSM kredileri kullandırılıyor. ABD pamuğunu ucuz maliyetle satın alınabilir hale getiriyor. Afrikada sayıları 20'yi bulan pamuk üreticisi ülke var. Bunlar neredeyse işçiliği sıfır maliyetle pamuk üretiyor. Tabii ki tüm bunlar Türkiye'nin rekabet şansını azaltıyor" dedi. Pamuğa yeterince destek verilmediğini dile getiren Günaydın, özellikle kaliteye de önem verilmediğini söyledi. ABD'de bayla bazında pamuk analizi yapıldığını belirten Günaydın, "HVI aleti var, pamuğu balya bazında analiz eder. Türkiye'de bu tip analizler yapılamıyor. Türkiye'ye bu alet giremedi. Pamukta balya bazında analiz çok önemli" diye konuştu. Üretim maliyetlerinin yüksekliği, kalite sorunlarının çözülememesinin Türkiye'yi geriye götürdüğüne dikkat çeken Günaydın, tüm bu faktörlerin Türkiye'yi dışa bağımlı hale getirdiğinin altını çizdi.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
