31 Temmuz 2004 21:00
Bir ülke böyle yağmalanıyor
Irak'ta süren yağma, Amerikalılar tarafından dahi itiraf ediliyor. ABD Kongresi'ne sunulan bir raporda 69 yolsuzluk, rüşvet ve suiistimal vakasından bahsedildi.
Irak'ın 'yeniden inşası', Amerikan hükümet yetkilileri ve şirketler için dev bir yağmaya dönüşmüş durumda. Söz konusu "inşa" faaliyetini denetleyen "Koalisyon Geçici Yönetimi"ne bağlı bir soruşturma raporu, milyonlarca dolarlık rüşvet, suiistimal, yolsuzluk ve para israfı tespit etti. Rapordaki en önemli itiraf, Amerikalı işgal yetkilileri ve özel şirketlerin, tam bir yağma faaliyeti yürütüyor olması. Örneğin, Irak petrolünden elde edilen 600 milyon dolar civarında paranın nasıl harcandığı belli değil. Birçok bürokrat, Amerikan şirketlerine verilen ihaleleri "yönlendirdi" veya yanlış yürüttü. Bunun yanı sıra, satın alınan milyonlarca dolar değerinde ekipman "bulunamıyor". Soruşturma raporu; "sömürge valisi" Paul Bremer'in işbaşında olduğu dönemi kapsıyor. Bu yolsuzlukların Bremer'den habersiz yürütülmesi mümkün değilken, Bremer raporda suçlanmıyor. Aksine, "Sonuçlar şaşırtıcı değil. Koalisyon yönetimi, tehlikeli koşullar altında çalışmak gibi bir dizi sorunla karşı karşıyaydı" denilerek, yolsuzluklar aklanıyor.
Örnek vakalar Raporda yolsuzluklar isim verilmeden anlatılıyor. Bunlardan birkaçı şöyle: Üstdüzey bir Amerikalı danışman, 7.2 milyon dolarlık bir güvenlik ihalesine müdahale ederek, ihaleyi kendine "yakın" şirkete verdirdi. Ama daha sonra bu suiistimal anlaşılarak ihale iptal edildi. Irak'ta çalışan bir yabancı şirket; bir petrol boru hattı onarımında çalışan personeli gerekçe göstererek 3.3 milyon dolarlık fatura çıkardı. Oysa ortada böyle bir personel yoktu. Bir başka güvenlik şirketi, verdiği "hizmet" için 20 bin dolar fazla fatura kesti. Bir Pentagon askeri asistanı, Irak'ta sporu "geliştirmek" adına harcanması gereken 40 bin doların bir kısmını kumarda kaybetti. Bir başka Pentagon yetkilisi, çalışmadığı zamanları çalışıyormuş gibi göstererek haksız kazanç elde etti. Bir "yabancı", tedavülden kaldırılan eski Irak dinarlarını Iraklılardan satın alarak, geçerli para almış gibi kayıtlara işledi. Bu işlemden onbinlerce dolar haksız kazanç elde edildi.
Petrol yağması Yolsuzluk vakalarının çoğunun, Irak petrol gelirinin yağmalanmasıyla bağlantılı olduğu dikkat çekiyor. İşgalin ardından petrol gelirleri, "Irak Kalkınma Fonu" adlı özel bir hesapta toplanmaya başlanmıştı. Bu hesaptan 20 milyar dolardan fazla para geçti, ancak çok az mali denetim uygulandı. Hesapla bağlantılı, ortaya çıkarılmamış veya üzeri örtülmüş pek çok yolsuzluk vakası olduğu tahmin ediliyor. 'Koalisyon Geçici Yönetimi' Başsavcılığı'nca hazırlanan rapor, ABD Kongresi'ne sunuldu. Rapor kapsamında 69 adli soruşturmanın ele alındığı, bunlardan 42'sinin 'kapatıldığı' 27'sinin sürdüğü öğrenildi.
Fon, şantaj aracı oldu Rapor; Irak'taki altyapı hizmetlerinin yeniden tesis edilmesi için kurulan "Yeniden İnşa Fonu"ndan, bu amaca yönelik neredeyse hiçbir harcama yapılmadığını da ortaya çıkardı. Fondaki 18.4 milyar doların sadece yüzde 2'si, bugüne dek harcanmış durumda. Geri kalan para kasalarda yatıyor ve Amerikalılar tarafından, Irak halkına karşı şantaj unsuru olarak kullanılıyor.
Savunma bakanı 8 milyon dolar almış Irak Savunma Bakanı Hazem el Şalan'ın, Amerikan yönetiminden en az 8 milyon dolar rüşvet aldığı bildirildi. İran kaynaklarına bilgi veren bazı Iraklı yetkililer, Şalan'ın önce Saddam hükümeti, sonra CIA ile yakın ilişkiler kurduğunu dile getirdiler. Şalan'ın Amerikalılardan aldığı 8 milyon doların bir İngiliz bankasındaki hesabına yatırıldığı belirtildi. Mevcut Irak hükümetinden adı belirtilmeyen bir kaynak, Şalan'ın İran'a yönelik yaptığı suçlamaların ardında da CIA'nin bulunduğunu ifade etti. Amerikalılar tarafından atanan Savunma Bakanı, pazartesi günü yaptığı açıklamada, İran'ın "Irak'ın baş düşmanı" olduğunu söylemişti. Basra'dan bir başka Iraklı kaynak ise, "Beyaz Saray, Şalan'ı, Irak topraklarındaki İsrail istihbarat kuvvetlerinin koordinasyonu ile görevlendirdi. Onun en önemli görevlerinden biri bu" diye konuştu.
Örnek vakalar Raporda yolsuzluklar isim verilmeden anlatılıyor. Bunlardan birkaçı şöyle:
Petrol yağması Yolsuzluk vakalarının çoğunun, Irak petrol gelirinin yağmalanmasıyla bağlantılı olduğu dikkat çekiyor. İşgalin ardından petrol gelirleri, "Irak Kalkınma Fonu" adlı özel bir hesapta toplanmaya başlanmıştı. Bu hesaptan 20 milyar dolardan fazla para geçti, ancak çok az mali denetim uygulandı. Hesapla bağlantılı, ortaya çıkarılmamış veya üzeri örtülmüş pek çok yolsuzluk vakası olduğu tahmin ediliyor. 'Koalisyon Geçici Yönetimi' Başsavcılığı'nca hazırlanan rapor, ABD Kongresi'ne sunuldu. Rapor kapsamında 69 adli soruşturmanın ele alındığı, bunlardan 42'sinin 'kapatıldığı' 27'sinin sürdüğü öğrenildi.
Fon, şantaj aracı oldu Rapor; Irak'taki altyapı hizmetlerinin yeniden tesis edilmesi için kurulan "Yeniden İnşa Fonu"ndan, bu amaca yönelik neredeyse hiçbir harcama yapılmadığını da ortaya çıkardı. Fondaki 18.4 milyar doların sadece yüzde 2'si, bugüne dek harcanmış durumda. Geri kalan para kasalarda yatıyor ve Amerikalılar tarafından, Irak halkına karşı şantaj unsuru olarak kullanılıyor.
Savunma bakanı 8 milyon dolar almış Irak Savunma Bakanı Hazem el Şalan'ın, Amerikan yönetiminden en az 8 milyon dolar rüşvet aldığı bildirildi. İran kaynaklarına bilgi veren bazı Iraklı yetkililer, Şalan'ın önce Saddam hükümeti, sonra CIA ile yakın ilişkiler kurduğunu dile getirdiler. Şalan'ın Amerikalılardan aldığı 8 milyon doların bir İngiliz bankasındaki hesabına yatırıldığı belirtildi. Mevcut Irak hükümetinden adı belirtilmeyen bir kaynak, Şalan'ın İran'a yönelik yaptığı suçlamaların ardında da CIA'nin bulunduğunu ifade etti. Amerikalılar tarafından atanan Savunma Bakanı, pazartesi günü yaptığı açıklamada, İran'ın "Irak'ın baş düşmanı" olduğunu söylemişti. Basra'dan bir başka Iraklı kaynak ise, "Beyaz Saray, Şalan'ı, Irak topraklarındaki İsrail istihbarat kuvvetlerinin koordinasyonu ile görevlendirdi. Onun en önemli görevlerinden biri bu" diye konuştu.
YAZARLAR
İhsan Çaralan
Bahçeli siyasete ayar çıtasını Erdoğan’ın en yakınına kadar çıkardı!
M. Sinan Birdal
Savaş: Öznel niyet ve nesnel çelişki
Koray R. Yılmaz
Ne “yoksul” bir “zenginlik”…
Turgay Olcayto
Sancılı düşünceler
Mustafa Yalçıner
Kapitalist kriz ve Türkiye…
Kamil Tekin Sürek
Şaşkın ördek
Alper Kaya
İki kupalı amatör
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
