26 Temmuz 2004 21:00

Ticaret savaşları kızışıyor

Paylaş

ABD ile Fransa arasında, uluslararası ticaret konusunda yaşanan gerilim giderek büyüyor. Amerikan yönetimi, Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Doha anlaşmalarını sabote etmekle suçladı. ABD'nin Ticaret Temsilcisi Robert Zoellick, Chirac'ın yaptığı açıklamalarla Avrupa Birliği'nin tarım ticaretini serbestleştirmesi konusuna gölge düşürdüğünü söyledi. DTÖ, son zirvesini geçen yıl Meksika'nın Cancun kentinde gerçekleştirmişti. Zirvede, azgelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler, Avrupa Birliği ve ABD'ye karşı ittifaka giderek Washington ve Brüksel'i zor durumda bıraktılar. Brezilya ve Çin'in başını çektiği bu ülkeler; Avrupa ve ABD'nin kendilerine "tarımda liberalleşme ve gümrükleri sıfırlama" dayattıklarını, oysa Amerikalı ve Avrupalı çiftçilere devasa sübvansiyonlar ve gümrük koruması tanındığını vurgulamışlardı. Bu tutum nedeniyle Cancun zirvesi çökerken, Katar'ın başkenti Doha'da varılan "Doha mutabakatı" da tehlikeye girdi. DTÖ üyeleri bu hafta tekrar bir araya gelerek, mutabakatın yeniden canlandırılmasını konuşacaklar. ABD, azgelişmiş ülkelerdeki tarım pazarını ele geçirebilmek için, Avrupa Birliği'nden tarım konusunda tavizler vermesini ve böylece yoksul ülkelerle anlaşmaya varılmasını istiyor. Ticaret temsilcisi Zoellick, Fransa Cumhurbaşkanı'nın, geçen hafta sarf ettiği sözlerle "tereddüt yarattığını" belirtti. Chirac, DTÖ bünyesinde tartışılmakta olan teklifin "dengesiz ve AB çıkarlarına aykırı" olduğunu ilan etmiş, bu teklifi temel alarak müzakere yapmayacaklarını söylemişti. Robert Zoellick, "Bence Chirac'ın yorumları, Avrupa Birliği'nin tarım konusundaki tutumunun sorun yarattığını kanıtlıyor" diye konuştu. Chirac'ın Avrupa Birliği adına aldığı tutum nedeniyle, diğer ülkelerin de "taviz vermekten kaçınacağını" dile getiren Amerikalı temsilci, "Chirac'ın kamuoyu önünde böyle konuşması, herkesin gözünü müzakerelere dikecek" diyerek, pazarlıkların gizli-saklı yürütülmemesinden yakındı. Jacques Chirac, Avrupa Birliği ticaret temsilcisi Pascal Lamy'yi de, DTÖ müzakerelerinde çok fazla taviz vermekle suçlamıştı. Fransızlar, buna benzer eleştirileri dün de, Brüksel'de yapılan AB dışişleri ve ticaret bakanları toplantısında dile getirdiler. Doha müzakereleri, bu hafta DTÖ'nün Cenevre'deki merkezinde yapılacak. Fransız çiftçiler de, doğal olmayan tarım ürünlerine yönelik tepkilerini bir kez daha eylemle gösterdi. Önceki gün, ülkenin güneybatısındaki Menville bölgesinde bir genetik ürün plantasyonunu basan çiftçiler, tesisi tahrip etti. Eylemcilerin başında, yine çiftçi lideri Jose Bove bulunuyordu. Polislerin eylemi seyretmek ve fotoğraf çekmekle yetindiği öğrenildi. Bu fotoğrafların, çiftçilere karşı açılacak davalarda delil olarak kullanılacağı sanılıyor. Son 7 yıl içinde, genetik müdahale görmüş ürünlere karşı düzenlenen bu tip eylemler nedeniyle çiftçiler aleyhine 10'dan fazla dava açıldı.

ÖNCEKİ HABER

Dahlan kendini aklama çabasında

SONRAKİ HABER

AB, Sudan'a yaptırım kararı aldı