19 Temmuz 2004 21:00

TESEV, AKP'ye akıl verdi

Kamu yönetimini yeniden düzenleyen yasa tasarılarının ardında yer alan isim TESEV şimdi de denetim konusunda AKP Hükümeti'ne akıl verdi.

Paylaş

Kamu yönetimine ilişkin hükümetin yasalaştırdığı her tasarısının arkasından çıkan Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV), şimdi de kamu denetim sisteminin yeniden yapılandırılması hakkındaki görüşlerini açıkladı. Hükümetin çıkardığı yasalarda "eksik kalan noktaların" düzeltilmesini isteyen TESEV, raporuyla AKP Hükümeti'ne akıl verdi. TESEV'in hazırladığı raporda kurum içi denetimin iç denetim, teftiş ve soruşturma faaliyetlerini içerecek şekilde yeniden tanımlanması istenirken, bugün getirilmek istenen yapısı ile iç denetimin siyasallaşması tehlikesi bulunduğu belirtildi. TESEV, Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu ve Kamu Yönetimi Temel Kanunu'nda düzenlemelerin yapıldı-ğını hatırlattı. İç denetimin, kurumlardaki iç denetçilerce, dış denetimin Sayıştay'ca, kamuoyu denetiminin ise mahalli idareler halk denetçisi (ombudsmanlık) kurumu ile yapılacağını hatırlatan TESEV, bu konudaki eksiklikler konusunda görüş ve değerlendirmelerini sıraladı. TESEV'e göre yeni düzenlemelerin eksikliklerinden birisi, kurum içi denetim kavramlarının birbirinin yerine kullanılması. Raporda; bu alanda kavramsal bir netliğin bulunmamasının, uygulamada ciddi zorluklar yaşanması sonucu doğruacağına dikkat çekildi. TESEV, teftiş kurullarının kaldırılması ve kamu denetim sisteminin sadece iç denetçiler sistemi üzerine oturtulmasının önemli sakıncalar doğuracağını düşünüyor. İç denetim ve teftiş fonksiyonlarının birbirlerinin alternatifi değil birbirlerinin tamamlayıcısı olacak şekilde yeniden görev tanımlarının yapılmasını isteyen TESEV, bu tanımlar yapılırken de uluslararası standartların dikkate alınmasının zorunluluk olduğunu kaydediyor.

Özel denetçiler TESEV'in raporunda, Kamu Yönetimi Kanunu'nda Sayıştay'ın üstlendiği dış denetimi yapacağı ya da yaptıracağının hükme bağlandığı belirtilirken, yaptırmadan kastedilenin özel sektör denetim firmalarından yararlanmak olduğu kaydedildi. Ancak TESEV bundan kamusal denetim hizmetinin bütünüyle özel sektör firmalarına devredilmesi gibi bir niyetin amaçlanmamasını ya da uygulamanın bu yöne çekilmemesini istedi. Raporda, bürokratlar ile siyasiler arasındaki ilişkilerin sınırlarının net olarak çizilmesi, siyasetçi-basın-bürokrat-iş âlemi ilişkisinin çerçevesinin belirlenmesi ve etik kurallarının saptanması istendi. Kamuda Etik Kurul oluşturulması ile ilgili düzenlemelerin de yürürlüğe girdiği, ancak etik ilkelerin temel prensipleri yasada belirlenmeden sadece Başbakanlık Müsteşarı'na bağlı olarak faaliyet gösterecek bir kurulun çıkaracağı yönetmeliklerle etik alanda düzenleme yapılmasının kamuoyu denetimi açısından bir eksiklik olduğu belirtiliyor. Yerel düzeyde ombudsmanlıklar kurmanın yurttaşlar yararına ne gibi etkiler yaratacağı, ombudsmanların bu haliyle gerçekten bağımsız çalışıp çalışmayacakları, ombudsmanlıklara ''ehil'' ve ''bilge'' kişilerin seçilip seçilmeyeceği gibi konular üzerinde ciddi olarak düşünülmesi gerektiği de belirtiliyor. Yolsuzlukla Mücadele Birimi kurulması ile ilgili olarak hazırlanan projenin bürokratik süreçlerde yaşanan tıkanıklık nedeniyle AB ile yürütülecek projeler arasından çıkartılmış olması da önemli bir eksiklik olarak değerlendiriliyor.

YENİDEN YAPILANMA ÖNERİLERİ

Yolsuzlukla Mücadele Birimi kurulmalı, gerekli hukuki ve kurumsal bağımsızlık mekanizmaları ile teçhiz edilmiş, uluslararası örneklerden de yararlanmak suretiyle ve ülke kurumsal kültürü de dikkate alınmak suretiyle böyle bir birim oluşturulmalı.

Kurum içi denetimi iç denetim, teftiş ve soruşturma faaliyetlerini içerecek şekilde yeniden tanımlanmalı.

Uluslararası kamu denetim standartlarını takip edecek, denetim elemanlarının mesleki bağımsızlıklarını atama ve yükselme ilkelerini ayrıca, görev ve unvan birlikteliğini, kurumlar arası denetim görevi koordinasyonuna dair ilkeleri sağlayacak daimi veya gereğine göre toplanacak bir komite/kurul oluşturulmalı.

Sayıştay kendisini siyasi etkilerden de kurtaracak şekilde nasıl yeniden yapılandıracağına dair bir stratejik plan hazırlamalı; yerel idareleri denetleyecek yerel sayıştaylar kurulması meselesi tartışmaya açılmalı.

Yerel Ombudsmanlık Kurumu yerine merkezi bir Ombudsmanlık Kurumu oluşturulmalı, tüm bu konuları ele alarak detaylandıracak resmi bir çalışma komitesi kurulmalı.

ÖNCEKİ HABER

Mısır'da işkence kampları

SONRAKİ HABER

Giderayak, IMF şart mesajı