10 Temmuz 2004 21:00

1 kilo buğday 1 bardak çay

Buğday taban fiyatları üreticiler tarafından tepkiyle karşılandı. Taban fiyatın 370 bin lira olmasına karşın üreticinin kilogram başına eline geçen para 300 bin lirayı geçmiyor. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Diyarbakır Şubesi bu yıl ilk kez alımları Ticaret Borsası aracılığıyla yapmaya başladı. Tarlada bauğdayın hasadı yapıldıktan sonra kamyon ve traktörlere yükleyen üreticiler, bu ürünleri ilk olarak Ticaret Borsası'na götürüyor. Burada ürünün cinsi, kalitesi ve gramajının analizi yapıldıktan sonra tekarar TMO'ya getirip teslim ediyorlar. Ticaret Borsası'na binde 2 komisyonun yanı sıra iki kez nakliye ücreti de ödemek zorunda kalan üreticiler, ürünlerini buğday pazarına getirerek elaflara (zahireci) satmayı tercih ediyor.

300 bin kalıyor Ellerindeki ürünleri satma sıkıntısı yaşadıklarını anlatan üreticiler, taban fiyatın 370 bin olarak belirlenmesine karşın, en kaliteli ürünlerini ancak 330 bin liradan satabiliyorlar. Nakliye gibi masraflar da eklenince ellerine kilogram başına sadece 300 bin lira geçiyor.

Buğday borçları karşılamıyor Buğday pazarı, elindeki buğdayın kalitesi ve verilen fiyatı öğrenmek için gelen üreticilerin akınına uğruyor. Erken saatler olmasına rağmen zahirecileri tek tek gezerek ellerindeki ürünleri en yüksek fiyatla satmaya çalışan üreticiler, aylarca emek verdikleri buğdayların yok fiyatına gitmemesi için uğraşıyorlar. Ancak onlar ne kadar uğraşırlarsa uğrasınlar, verilen fiyatlar pek de değişmiyor.

'Devlet almıyor' "Buğday almıyorum abi. Sert, ben bunu almam" sözleriyle karşılaşan Mehmet Ali Çınar, buğdayına düşük fiyat verilmesine sinirleniyor. Diyarbakır'ın Sirimi (Gömetaş) köyünden gelen Çınar, buğdayına biçilen fiyatın çok üstünde mazot, gübre, ilaç ve nakliye masrafı yapmış. Çınar, bir yıllık emeğinden geriye elinde bir şey kalmayacağını düşündükçe sitem ediyor: "Devlet almıyor. Elaf almıyor. Perişanız. 20 ton buğdayım var. Bu fiyata satınca masrafları dahi karşılamıyor." Kankırt (Tellikaya) köyünden gelen Mehmet Özdemir de verilen fiyattan memnun olmadığını ifade ederek, "Gübre alıyoruz kilosu 500'e, buğday satıyoruz kilosu 250'ye. En fazla 300. 1500'e mazot alıyoruz. Biz nasıl zarar etmeyelim?" diyor. Dervişhasan köyünden Alattin Doğan ise, en az 450 bin fiyat verilmesi gerektiğini söyleyerek başlıyor sözlerine: "Verilen taban fiyattan hiç kimse satamıyor. 1 kilo buğday bir çay fiyatına gelmiş. Geçen yıl harmanda 355 bine sattık. 220 bine gübre almıştım. Bu yıl 300 buğday, 380 gübre aldım. Malı satınca borçları karşılamıyor" diye yakınıyor.


FİYAT ÇOK DÜŞÜK Zahireciler Odası Başkanı Abdulkadir Özsayın, TMO'nun analizi yapacak araç ve gereçleri olduğunu kaydederek, Ticaret Borsası'na gidilmesinin ayrıca ekonomik yük getirdiğini ifade etti. Taban fiyatlarının düşük tutulmasının da üreticiyi zor durumda bıraktığını söyleyen Özsayın, "Üretici bu şekilde fazla dayanamaz" dedi.


MASRAFLAR ÇOK Ziraat Odası Hazro Yönetim Kurulu üyesi Ekrem Nifak, mazot dışında tutulursa gübre, ilaç, işçilik harcamalarının geçen yıla oranla iki katına çıktığını söyledi. Nifak, ek nakliye ücreti ve Ticaret Borsası'na komisyon vermenin ekonomik olarak kendilerini zor durumda bıraktığını anlattı.

Evrensel'i Takip Et