Irak'ta devir var teslim yok

ABD yönetiminin İstanbul'da yapılan NATO zirvesinde Irak askerlerinin NATO tarafından eğitilmesini garantilemesinin ardından; Irak'ta 'yönetimin devri', öngörülen tarihten iki gün önce gerçekleşti. İşgal valisi Paul Bremer'in, Bağdat'ta yapılan küçük bir törende devirle ilgili belgeleri Adalet Bakanı Mehdi El Mahmud'a teslim etmesiyle Irak Geçici Yönetimi Başkanı İyad Allavi resmen Irak Başbakanı oldu. Yetkiyi alan yönetimin ilk icraatı ise PKK/Kongra-Gel örgütünü 'terörist örgütler' listesine aldığını açıklamak oldu.

Allavi'ye resmiyet verildi 'Yönetiminin devrinin' önceye alınmasıyla NATO'nun Irak'taki askeri faaliyetlerinin zirve sürerken kesinleştirilmesinin amaçlandığı belirtiliyor. Gözlemcilere göre, böylece NATO, geçen hafta 'Irak güvenlik güçlerinin eğitimi' için NATO'dan talepte bulunan Allavi'ye, resmi sıfata sahip olmasının ardından, İstanbul'daki zirve devam ederken 'resmen' yanıt verebilecek. Gözlemciler, ayrıca yetkinin devredilmesinin NATO zirvesinden 'eğitim kararının' çıkmasını kolaylaştırdığını belirtiyorlar. Amerikalı yetkililer, 'yönetimin devri' konusunda Allavi'yle bir haftadır görüşüklerini, devrin dün gerçekleşmesine Irak Başbakanı'nın karar verdiğini söylediler.

İşgal güçleri kalacak Yönetiminin devrinin ardından işgal güçlerinin Irak'ı terk etmeyeceği açıklandı. ABD askerinin, Irak Başbakanı Allavi'yi korumak gerekçesiyle Irak'ta kalacağı belirtildi. İşgal güçleri komutanı Tuğgeneral Thomas Metz, "Bizim için bir numaralı öncelik hükümetin devamının sağlanmasıdır. Muhtemelen önce Başbakan, Devlet Başkanı ve iki başkan yardımıcısını koruyacağız. Irak'ın tüm liderlerini koruyamayız" dedi. Bu görevin daha sonra Irak güvenlik güçlerine ya da özel güvenliklere bırakılacağını belirten Metz, bir süre kendilerinin eğitim vereceğini söyledi. Irak'taki işgal güçleri komutan yardımcısı Tuğgeneral Mark Kimmitt de askelerin gitmeyeceği mesajını verdi. Kimmit, devrin ardından Irak'ta kalacak yabancı güçlerin statüsü konusunda resmi anlaşma imzalanmadığını söyledi. Kimmitt, Fransız Haber Ajansı'na (AFP) yaptığı açıklamada, koalisyon ile Irak yönetimi arasında, yabancı güçlerin statüsü konusunda resmi belge imzalanmadığını belirtti.

---

Ankara'yı memnun etme hamlesi Irak'ta ABD tarafından atanan ve bugün tüm yetkileri devralan yeni hükümetin Başbakanı İyad Allavi, PKK'yı 'terörist örgütler' listesine aldı. Konuya ilişkin açıklama yapan Allavi'nin sözcüsü Corcis Hürmüz Sade, kararda Irak'ın komşuları ile ilişkilerine verdiği önemin büyük rol oynadığını belirtti. Sade, Irak'ın birliği için coğrafi federalizme başvurulabileceğini ancak din ya da ırk temeline dayalı bir federalizmin ise söz konusu olamayacağını söyledi. Yetki devrinden sonra ülkede güvenliği Irak güvenlik güçlerine bağlı çokuluslu bir askeri gücün sağlayacağını belirten Sade, Saddam Hüseyin dahil hapishanelerde tutulan yaklaşık 5 bin Iraklı tutuklunun kendilerine teslim edileceğini vurguladı.

---

20 milyon dolar kayıp 'Yönetimi devreden' ABD, Irak'ın bütçesinde 20 milyon dolar açığa neden oldu. Eski Irak lideri Saddam Hüseyin'in devrilmesiyle birlikte Irak Geçici Yönetim Konsey'in kasalarına aktarılan 20 milyon doların kaybolduğu belirtildi. Christian Aid adlı kuruluş, ABD'nin BM kanunlarını yerine getirmediğini söyledi. BM kanunlarına göre Irak Geçici Yönetim Konseyi Irak Fonu tarafından kullanılan paranın bağımsız olarak denetlenmesi gerekiyor. Ancak ABD, yönetimin devrine kadar bilanço kontrolü yapılmasını istemedi. Yönetimin devriyele uluslararası alanda 'egemen devletler arasındaki' yerini aldığı söylenen Irak'ın 'internetteki egemenliği' de halen Amerikalıların elinde. Iraklılar, internette .iq uzantılı alan adı alamıyor. Ascension Adası'ndan (.ac) Zimbabve'ye (.zw) kadar 240'tan fazla devletin iki harfli alan adı uzantılarına sahip olduğu internette, Irak'ın domain (alan adı) uzantısı .iq konusunda bürokratik savaş sürüyor.

---

NATO askeri Irak'ta 'eğitimci' olacak NATO'nun İstanbul zirvesinde, ittifakın Irak'ta asker bulundurmasıyla ilgili "ara formül" kabul gördü. Buna göre; isteyen NATO ülkeleri "asker ve polislere eğitim verme" adına Irak'a asker gönderecek. NATO ise sadece koordinasyon görevi üstlenecek. Kararın ardından Türkiye'nin Irak'a asker göndermesinin yeniden gündeme gelmesi bekleniyor. NATO üyesi 26 devlet ve hükümet başkanının imzasını taşıyan "Irak bildirisinde", bu ülkedeki "güvenlik birimlerinin eğitimine destek" önerileceği belirtildi. Bildiride, NATO'nun yalnızca "koordinasyon görevi" üsteleneceği ifade edildi. Yani, Irak'ta NATO değil, "bazı NATO ülkeleri" görev alacak. Kararın işlerlik kazanması için ise, NATO'nun en yüksek siyasi karar organı olan Kuzey Atlantik Konseyi'nin düzenleme yapması bekleniyor. Bildiride, bu kararın, "Irak Başbakanı" sıfatını dün üstüne alan İyad Allavi'nin başvurusu üzerine alındığı da belirtilerek, "Irak geçici hükümetiyle birlikte, bu kararımızın uygulanmasının ivedilikle belirlenmesini istedik" denildi.

Çetin pazarlıklar sonunda Bildirinin hazırlanması sırasında, NATO'nun doğrudan Irak'ta asker bulundurmasını isteyen ABD-İngiltere bloğu ile buna karşı çıkan Fransa, Almanya ve İspanya gibi ülkeler arasında pazarlıklar yapıldığı belirtiliyor. Irak'ta halen 16 NATO üyesi ülkenin askeri bulunuyor. Ayrıca Almanya, Iraklı polisleri Birleşik Arap Emirlikleri'nde eğitiyor. Polonya, ABD ve İngiltere ise eğitim faaliyetlerini Irak içinde sürdürüyor. Bush yönetimine yakınlığı ile tanınan Washington Post gazetesi dün yayınladığı haberde, NATO'nun Irak askerlerini eğitmesinin çantada keklik olduğunu yazarken, "Beyaz Saray'ın, bu hamleyi işgal sonrası dönem için uzun süredir aradığı uluslararası 'baskı ruhsatnamesinin' verilmesi olarak yorumladığını" vurguladı.