Y-O-R-U-M-S-U-Z...

Dünya Bankası, Türkiye'de emeklilik yaşının yükseltilmesi, emekli maaşlarının vergilendirilmesi, maaş artışlarının azaltılması ve maaş bağlama oranının düşürülmesini istedi. Dünya Bankası bu düzenlemelerin ise AKP Hükümeti'nin "Sağlıkta Dönüşüm" adıyla sunduğu yasa tasarısıyla hayata geçirilebileceğine dikkat çekti. AKP'nin hazırladığı ve sağlık çalışanlarının karşı çıktığı Sağlıkta Dönüşüm'ün altında yatan gerçeğin ne olduğu Dünya Bankası'nın raporuyla ortaya çıktı. AKP'nin ve Dünya Bankası'nın "sosyal güvenlik kuruluşlarında norm ve standart birliği sağlanması, Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur'un tek çatı altında birleştirilmesi" gerekçesiyle sunduğu sosyal güvenlik reformu çalışanların ve emeklilerin haklarını ellerinden almayı hedefliyor. Çalışanlara ve emeklilere göre bir karşı reform olan sosyal güvenlikteki düzenlemelere ilişkin çalışmalar sürüyor. Konuya ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve 3 sosyal güvenlik kuruluşunun yanı sıra Hazine, DPT ve Maliye Bakanlığı temsilcilerinin hazırladığı rapor ile Dünya Bankası uzmanlarınca hazırlanan "Türkiye'nin Emeklilik Sistemi ve Reform Önerileri" raporu da incelemeye alındı. Dünya Bankası raporunda öncelikle, Türkiye sağlık ve sosyal güvenlik sistemindeki eksikliklere dikkat çekerken çözüm olarak ise emeklilerin ve çalışanların haklarına saldırıyı koyuyor. Dünya Bankası raporunda, Türkiye'de emekli aylıklarının neden çok düşük olduğu sorusuna da yanıt arandı. Dünya Bankası'nın bulduğu yanıt ise emeklilik sisteminin fazlasıyla cömert olması. Emeklilerin yoksulluk sınırı altındaki maaşlarının düşüklüğünü primlerin az ve kısa süre ödenmesine bağlayan Dünya Bankası, daha yüksek primler ve uzun süre prim ödemesi istiyor.

---

ÇÖZÜM DEĞİL SALDIRI Dünya Bankası raporunun son bölümünde, emeklilik sistemindeki çözüm önerilerine yer verildi:

En azından uzun vadede emeklilik yaşı yükseltilmeli.

Aylık bağlama oranları, uluslararası seviyeye indirilmeli.

Prime esas kazanç uygulamasına geçilmeli. Maaşlardaki artış, prime de aynı oranda yansımalı.

Ücret tespiti, enflasyona ya da enflasyon + GSMH büyüme hızının yarısına göre yapılmalı.

Emekli aylıkları ya da prime esas aylık vergilendirilmeli. Vergileme özellikle genç emekliler ve yüksek emekli aylıkları için söz konusu edilmeli.

---

DÜNYA BANKASI'NA GÖRE SORUNLAR Dünya Bankası raporuna göre Türkiye'nin emeklilik sistemiyle ilgili sorunlar şöyle;

Türkiye'de fazla sayıda genç emekli var. SSK emeklilerinin yüzde 62'si 58-60 yaşın altında bulunuyor.

Uzun vadede prim ödeme süresi, emeklilik süresine göre fazla kısa. 19.4 yıl prim ödeme süresi karşılığında SSK emeklisi kadınlarda 34 yıl, erkeklerde 28 yıl emekli maaşı ödeniyor.

Türkiye'de beklenen emeklilik süresi, 2010 yılında kadınlarda 25 ile 30 yıl arasında, erkeklerde ise 20 yıl dolayında olacak. Bu süre kadınlar için 2020 yılında 25 yılın altına inecek, 2040 yılında yine 25 yıl dolayında gerçekleşecek. Erkeklerde ise emeklilik süresi, 2020 yılında 20 yılın altına inecek 2050 yılından sonra 20 yılın biraz üstünde seyredecek.

Aylık bağlama oranları çok yüksek.

Prime esas kazançlar ile emekli aylığının bağlanmasında esas alınan endeksler farklı. Memur maaşlarının bir bölümü prime tabi değil.

Emekli maaşları vergilendirilmiyor.