Meclis Cargill için çalışacak

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı George Bush'un ve Cargill yetkililerine verdiği sözü yerine getiriyor. Bursa Orhangazi'de birinci sınıf tarım arazisine fabrikasını kuran, aleyhinde birçok dava açılmasına ve Danıştay kararları bulunmasına rağmen gizli bir başbakanlık genelgesi ile faaliyetini sürdüren Cargill'in kurtulması için hazırlanan yasa değişikliği çarşamba günü görüşülecek. ABD Başkanı Bush'un Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a Cargill'in "önünün açılması" için gerekli yasal değişikliğin yapılması "isteği"nin üzerinden 2 ay geçmeden yasa tasarısı Meclis komisyonlarına geldi. Tasarı yasalaştığında hakkında 4 dava ve Danıştay onay, izin ve ruhsat iptali kararı verdiği Cargill tüm davalardan kurtulacak. Tasarıyla Cargill'in bulunduğu arazi birinci derecede tarım arazisi olmaktan çıkarılarak "sanayi bölgesi" ilan edilecek. Tasarı komisyonlarda görüşülmesinin ardından Meclis Genel Kurulu'na gelecek. Bundan tam 8 yıl önce Cargill yine Meclis gündemindeydi. Kapatılan Fazilet Partisi'nin Bursa milletvekili Mehmet Altan Karapaşaoğlu Yüksek Planlama Kurulu kararıyla faaliyete geçen Cargill'in engellenmesini istiyordu. Cargill'in hukuka aykırı olduğunu yatırımın engellenmesini isteyen Karapaşaoğlu'na yanıt ise dönemin Çevre Bakanı İmren Aykut'tan geliyordu. Çevre Bakanı Aykut da ÇED'e tabi olmadığı için fabrikanın kurulmasını engelleyemediklerini savunarak, bu konuda hassasiyetlerini dile getiriyordu. Bakan Aykut konuşmasında, Cargill'e izin vermeyeceklerini şu sözlerle dile getiriyordu: "Cargill için de çok fazla tepkiler var. Bu fabrikanın buraya kurulmasına, Bursa'da hep beraber, ne kadar örgüt varsa hepsi karşı; siyasi partilerimizin tamamı karşı; ama, firma "illa da buraya fabrika kuracağım" diye bir ısrarın içerisinde. O konuda, Sayın Yalçınbayır'ın da gayretlerini biliyorum. Bir yandan yargı yoluyla, bir yandan sivil toplum örgütlerinin gayretiyle, belki bunun önlenme imkânı olabilir diye umut ediyorum. Biz, Çevre Bakanlığı olarak, buna, hiçbir şekilde onay veremeyeceğimizi ve böyle bir yatırımın, burada doğru olmadığını ifade eden yazılarımızı da yazmış bulunuyoruz". Şimdi ise Meclis Cargill'e dokunulmazlık sağlamak için toplanıyor. ABD'li Cargill'in Bursa'yı, pancar üreticilerini yok etmesi için hazırlanan özel yasa yıllar sonra milletvekilleri tarafından onaylanarak, ABD Başkanı Bush'un isteği yerine getirilecek.

---

ÖZEL YASA MADDESİ Cargill'in yasalara ve yargı kararlarına aykırı olarak faaliyet gösterdiği alanın ''özel endüstri bölgesi'' ilan edilmesini öngören tasarı hükmü şöye; "Üzerinde kurulu sanayi tesisleri bulunan, arazi alanı 150 bin metrekareden büyük, kurulduğu dönemde geçerli olan imar planları uyarınca gerekli izinleri alarak faaliyete geçmiş, mülkiyeti yatırımcılara ait alanlar, mülk sahibi gerçek ya da tüzel kişilerin başvurusu ve bakanlığın uygun görmesi üzerine, kurulun değerlendirmesinin ardından Bakanlar Kurulu kararı ile özel endüstri bölgesi olarak ilan edilebilir. Özel endüstri bölgelerinin kamulaştırması yapılmaz. Bölgenin yönetim ve işletmesinden mülk sahibi gerçek ya da tüzel kişiler sorumlu olur. Bakanlar Kurulu kararıyla özel endüstri bölgesi ilan edilen alanlarda yer alan ve daha önce izin, onay ve ruhsatları alınmış yatırımların tüm izin, onay ve ruhsatları geçersiz kılınmış olması durumunda dahi yenilenir'".

---

REAGAN DA ÖZAL'DAN İSTEMİŞTİ Başkan Bush'un Başbakan Erdoğan'dan sorunlarının çözülmesi isteğini bundan 9 yıl önce ABD Başkanı Reagan dönemin Başbakanı Turgut Özal'dan istemişti. Özal'ın ABD ziyaretinde Reagan Cargill ile Toprak Mahsülleri Ofisi arasındaki anlaşmazlık ele alınmıştı. Regan Cargill ile TMO arasındaki anlaşmazlığın çözülmesini istemişti. Özal ise vakit geçirmeden ABD'den dönemin TMO Genel Müdürü'nü aradı ve konuya çözüm getirmesini istedi. Konu şuydu: Cargill ile TMO, 1970'lerde Ecevit hükümeti zamanında anlaşmazlığa düşmüşler, konu Ankara mahkemelerine taşınmış, mahkeme Cargill'i haklı bulmuş ancak küçük bir tazminata hükmetmiş. Cargill bu tazminatı almamış ve daha yüksek taleplerini sürdürmüştü. TMO Genel Müdürü ABD'yi arayarak durumu Başbakan'a bildirir. Başbakan gerekli talimatları verir, hazırlanan bir Bakanlar Kurulu kararı ile Cargill'e takriben 4 milyon dolar tazminat ödenir.

---

CARGİLL HÜKÜMET BAĞLANTILARI Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın Cargill ile bağlantıları olduğu belirtiliyor. Cargill'in Celester Şirketi'ni alarak yarı yarıa ortak olduğu Pendik Nişasta Ülker Grubu'nun. Ülker ile Cargill ortaklığını Başbakan Erdoğan'a yakınlaştıran ise Erdoğan'ın oğlunun Ülker'in Cola Turka'sının dağıtımcısı olması. Cargill'in Cargill'in ürettiği yapay tatlandırıcının hammaddesi olan mısırı ise Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın oğlu, yüzde 180 değil yüzde 35'lik bir gümrük vergisi ile ithal ediyor.

---

CARGİLL DE YASA ÇIKSIN DİYORDU Cargill yetkilileri, yaşadıkları "sorunlar" ve talepleri ile ilgili de şu konuları gündeme getiriyor: "Orhangazi Mısır İşleme Tesisi'nin yatırımı YPK kararı neticesinde 1998'de başladı. Nisan 2000'de tüm izinler tamamlandı. Ancak söz konusu yatırım için idare tarafından verilen bazı izinlerin iptali için Bursa Barosu önderliğinde idare aleyhine davalar açıldı. Devam eden davaların ortaya çıkardığı belirsizlik, Cargill'in yatırımların önünde önemli bir engel teşkil ediyor. Nihai çözüm konusunda Sanayi Bakanlığı ile yapılan görüşmeler neticesinde benzer nedenlerle Cargill gibi 70 sanayi yatırımının da çözüm beklediği ve bu çerçevede Endüstri Bölgeleri Kanunu'nda değişiklik yapılarak yatırımların önünün açılacağı ifade edilmiştir. Bu kanun değişikliğinin bir an önce yasallaşması ve uygulamaya alınması Cargill ve diğer 70 başvuru sahibi için ivedilik taşımaktadır".