08 Haziran 2004 21:00
ANLAŞMALARIN HEPSİ ABD'NİN ÇIKARINA
Anlaşmalar ana hatlarıyla ne tür yükümlülükler getiriyor?
Hep ABD'nin çıkarları öne alınmıştır. İlk anlaşmazlık özellikle yargı ve hukuk alanında olmuştur. O dönemde Türkiye'de suç işleyen ABD'liler yargılanamıyordu. ABD personelini Türk yargısına teslim etmiyordu. 1954-1960 arasında bu yargı sistemi ağır tartışmalara neden olmuştur. Bir ara sanıklar kaçırılmıştır, bu dönem 1960 sonrası benim Milli Savunma Bakanlığı Hukuk Müşaviri Yardımcısı olduğum dönemdir, tartışmaları bir türlü bir yasal zemine oturtamadık. 1969 tarihinde imzalanan, ikili anlamaların yenilenme çalışmaları sırasında ABD'lilerin Türk yargısına tabi olması konusunu iki üç yıl tartıştık fakat sonuç alamadık. Bugün de Türkiye'deki ABD askerlerini yargılayamıyoruz. Hem o anlaşmaya hem de bugün yürürlükte olan 1980 anlaşmasında ise yalnız görevli ABD'lileri değil, onların hizmetinde bulunanlar dahası Türk tabiiyetli hizmetlileri bile yargılayamıyoruz. Benim de görev aldığım 1969 anlaşmasının hazırlanmasında ulusal haklarımızı savunmak için çok çaba harcadık ama ABD dayattıklarından ödün vermedi. 1969 anlaşması yürürlükteyken 1974 tarihinde Kıbrıs çıkarması sonrasında ABD'nin ambargosu yüzünden Türk hükümeti anlaşmayı tek taraflı askıya aldı. Askıya aldı ama Türkiye'de bulunan ABD üsleri ve tesisleri çalışıyordu; yani tesislerin faaliyeti önlenemedi. İncirlik'te de faaliyetler sözde askıya alındı ama ABD yine bildiği gibi yaptı. 1969 anlaşmasında en çok tartışılanlardan birisi İncirlik'te ABD bayrağı dikiliyken Türk bayrağı olmamasıydı. Bu bayrak sorunu tartışmalar sonunda ABD bayrağının salt ABD yetkililerinin çalıştığı yere asılmasıyla çözümlendi. Hamamın namusunu böylece kurtarmış olduk.
Hep ABD'nin çıkarları öne alınmıştır. İlk anlaşmazlık özellikle yargı ve hukuk alanında olmuştur. O dönemde Türkiye'de suç işleyen ABD'liler yargılanamıyordu. ABD personelini Türk yargısına teslim etmiyordu. 1954-1960 arasında bu yargı sistemi ağır tartışmalara neden olmuştur. Bir ara sanıklar kaçırılmıştır, bu dönem 1960 sonrası benim Milli Savunma Bakanlığı Hukuk Müşaviri Yardımcısı olduğum dönemdir, tartışmaları bir türlü bir yasal zemine oturtamadık. 1969 tarihinde imzalanan, ikili anlamaların yenilenme çalışmaları sırasında ABD'lilerin Türk yargısına tabi olması konusunu iki üç yıl tartıştık fakat sonuç alamadık. Bugün de Türkiye'deki ABD askerlerini yargılayamıyoruz. Hem o anlaşmaya hem de bugün yürürlükte olan 1980 anlaşmasında ise yalnız görevli ABD'lileri değil, onların hizmetinde bulunanlar dahası Türk tabiiyetli hizmetlileri bile yargılayamıyoruz. Benim de görev aldığım 1969 anlaşmasının hazırlanmasında ulusal haklarımızı savunmak için çok çaba harcadık ama ABD dayattıklarından ödün vermedi. 1969 anlaşması yürürlükteyken 1974 tarihinde Kıbrıs çıkarması sonrasında ABD'nin ambargosu yüzünden Türk hükümeti anlaşmayı tek taraflı askıya aldı. Askıya aldı ama Türkiye'de bulunan ABD üsleri ve tesisleri çalışıyordu; yani tesislerin faaliyeti önlenemedi. İncirlik'te de faaliyetler sözde askıya alındı ama ABD yine bildiği gibi yaptı. 1969 anlaşmasında en çok tartışılanlardan birisi İncirlik'te ABD bayrağı dikiliyken Türk bayrağı olmamasıydı. Bu bayrak sorunu tartışmalar sonunda ABD bayrağının salt ABD yetkililerinin çalıştığı yere asılmasıyla çözümlendi. Hamamın namusunu böylece kurtarmış olduk.
YAZARLAR
Mustafa Yalçıner
İsrail-İran güç gösterisi nereye varacak?
Nuray Sancar
Vatan millet ıstakoz
Bülent Falakaoğlu
Istakozun faturası!
Ahmet Yaşaroğlu
Çocuklar ve gençler kime emanet?
Adnan Gümüş
Köy Enstitüsü farkı, şehre ve geleneğe uymazlığı: Hümanist, yararcı, bütüncül köy rehberi
Yücel Özdemir
AB, İran’a karşı Türkiye’ye rol verme peşinde
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
