31 Mayıs 2004 21:00
TEMEL FELSEFE
Wal-Mart'ta inanması güç bir "sürekli tasarruf" politikası yürürlükte; şirketin felsefesi bu. Kurucusu Sam Walton'un "açgözlü, cimri ve hasis" felsefesi, şirketin temeli gibi.
Wal-Mart'ta inanması güç bir "sürekli tasarruf" politikası yürürlükte; şirketin felsefesi bu. Kurucusu Sam Walton'un "açgözlü, cimri ve hasis" felsefesi, şirketin temeli gibi. 1992'de ölen Walton'un "özlü sözleri", şirket merkezinin duvarlarında asılı. Dünyanın en büyük şirketinin karargâhı; penceresiz, bunkerimsi koridorlarla dolu, soluk gri ve mavi boyalı bir binadan ibaret. İçeride; "en iyi süpermarketler", "en kötü süpermarketler" listeleri asılı. Tabii bir de rakip zincirlerin isimleri, patronlarının fotoğrafları. "Düşmanını tanıma" kültürü bu. Şirketin çalışanlar üzerindeki hakimiyeti öyle büyük ki, 1995-99 yılları arasında, ABD ekonomisindeki verimlilik artışının yüzde 4'ü, Wal-Mart'tan kaynaklanıyordu. ABD'deki 2966 Wal-Mart süpermarketinin her birinde, sıcaklık kışın ve yazın sabit bir dereceye ayarlı. Isıyı artırmak veya azaltmak, "para israfı" olarak görülüyor. Ama bu, belki de en masum tasarruf önlemi.
BİR VANTİLATÖRÜN ÖYKÜSÜ Wal-Mart'ın "sürekli ucuzluk" politikasını bir örnekle ele alalım. Şirketin süpermarketlerinde, bugün, 50 santimetre çapında bir vantilatör, 10 dolara satılıyor. Vantilatör; Chicago'da, Lakewood şirketi tarafından üretilmekte. Bundan on yıl önce, aynı vantilatörün fiyatı 20 dolardı. Bu, Wal-Mart için yeterince ucuz değildi. Lakewood patronu Carl Krauss, sürekli maliyet kısma politikası uygulamaya başladı. Küçük fabrikasında işçi sayısı 22 iken, bugün 7'ye düştü. Krauss, parça satın aldığı tedarikçiler üzerinde de baskı kurarak, fiyat indirimi sağladı. Nihayet 2000 yılında, inanılmaz bir adım atmak zorunda kaldı ve Çin'in Şenzen kentinde fabrika açtı. Çinli işçiler saatte 25 sent ücret alıyor, Chicago'da ise işçilerine 13 dolar ödemek zorunda. Bugün Lakewood'un ürünlerinin yüzde 40'ı Çin'de yapılıyor. 10 dolarlık vantilatör Chicago'da monte edilmişti, parçalar Çin'den geliyordu. Krauss, değişen ticaret kültürünü şöyle anlatıyor: "Babam, yurtdışında fabrika açmaya kesinlikle karşıydı. Onun Amerikan işçisine gösterdiği saygıyı paylaşıyorum, ama ayakta kalmak için başka çarem yok." Krauss ve diğer tedarikçiler, Wal-Mart'a yönelik satışlarını, çetin bir pazarlıkla fiyatlandırıyor. Satış temsicileri, yılda iki kez Wal-Mart merkezine gidiyorlar. Orada, "Tedarikçi Vadisi" denilen bir alanda, rakip tedarikçilerle bir araya toplanıyorlar. Wal-Mart temsilcileri, her biriyle tek tek oturup pazarlık yapıyor. Eğer temsilci fiyatı beğenmezse, her an sırada bekleyen başka bir tedarikçiyi çağırabilir. Bu nedenle fiyatlar, "inanılmaz" seviyelere düşürülüyor.
BİR VANTİLATÖRÜN ÖYKÜSÜ Wal-Mart'ın "sürekli ucuzluk" politikasını bir örnekle ele alalım. Şirketin süpermarketlerinde, bugün, 50 santimetre çapında bir vantilatör, 10 dolara satılıyor. Vantilatör; Chicago'da, Lakewood şirketi tarafından üretilmekte. Bundan on yıl önce, aynı vantilatörün fiyatı 20 dolardı. Bu, Wal-Mart için yeterince ucuz değildi. Lakewood patronu Carl Krauss, sürekli maliyet kısma politikası uygulamaya başladı. Küçük fabrikasında işçi sayısı 22 iken, bugün 7'ye düştü. Krauss, parça satın aldığı tedarikçiler üzerinde de baskı kurarak, fiyat indirimi sağladı. Nihayet 2000 yılında, inanılmaz bir adım atmak zorunda kaldı ve Çin'in Şenzen kentinde fabrika açtı. Çinli işçiler saatte 25 sent ücret alıyor, Chicago'da ise işçilerine 13 dolar ödemek zorunda. Bugün Lakewood'un ürünlerinin yüzde 40'ı Çin'de yapılıyor. 10 dolarlık vantilatör Chicago'da monte edilmişti, parçalar Çin'den geliyordu. Krauss, değişen ticaret kültürünü şöyle anlatıyor: "Babam, yurtdışında fabrika açmaya kesinlikle karşıydı. Onun Amerikan işçisine gösterdiği saygıyı paylaşıyorum, ama ayakta kalmak için başka çarem yok." Krauss ve diğer tedarikçiler, Wal-Mart'a yönelik satışlarını, çetin bir pazarlıkla fiyatlandırıyor. Satış temsicileri, yılda iki kez Wal-Mart merkezine gidiyorlar. Orada, "Tedarikçi Vadisi" denilen bir alanda, rakip tedarikçilerle bir araya toplanıyorlar. Wal-Mart temsilcileri, her biriyle tek tek oturup pazarlık yapıyor. Eğer temsilci fiyatı beğenmezse, her an sırada bekleyen başka bir tedarikçiyi çağırabilir. Bu nedenle fiyatlar, "inanılmaz" seviyelere düşürülüyor.
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
A. Cihan Soylu'nun yazısı
İhsan Çaralan
İsrail’in İran’a ‘meşru müdafaa’ saldırısını açıkça ilan etmesi ne anlama geliyor?
Şebnem Korur Fincancı
Şiddetsiz bir geleceği birlikte inşa edelim
Sultan Özer
Diyanet İsrail’den vize aldı
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs’ın tarihi ve 2024 1 Mayıs’ının önemi
Arif Nacaroğlu
Yapay zeka
Mehmet Özyazanlar
Federasyon değişecek, işler düzelecek!..
Turgay Olcayto
Yaşadıkça
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
