Kafesin içindekiler

Taksim-Dolmabahçe arasında, tüm karşı çıkışlara ve yasalara rağmen dikilen 41 katlı Ritz Carlton Otel binası, kamuoyunda bilinen adıyla Gökkafes'in hikâyesi, Türkiye'de hukuk ve siyasi sistemin işleyişi açısından 'örnek' bir süreci içeriyor. 1324 yılında tapusuna 'bina yapılamaz' şerhi konan ve 1979 yılında da Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından doğal sit alanı ilan edilen bölgede, Gümüşsuyu ile Dolmabahçe arasındaki 'yeşil alan'a birçok yasal değişiklikle dikilen Gökkafes, bir yandan doğal ve tarihi değerlerin 'para' karşısındaki değersizliklerini ortaya koyarken, büyük sermayenin çıkarları için hukukun, kentin ve kamu çıkarının nasıl ayaklar altına alındığının da göstergesi aynı zamanda. Hukuk tanımaz tavra karşı, 1997 yılında Beyoğlu Belediyesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Büyükşehir Belediyesi ve Hazine tarafından başlatılan ve 11 yıl süren dava süreci, mart başında Yargıtay'ın 'bina yapılamaz' şerhinin yeniden tapuya işlenmesine karar vermesi ile sonuçlandı. Böylece 'Gökkafes' 'ruhsatsız' konuma düştü. Yani şu anda yasal olarak yıkılmak zorunda. Ancak bunun için önce Şişli Belediyesi'nin Yargıtay kararını tapuya işlemesi gerekiyor. Mimarlar Odası İstanbul Şubesi Avukatı İlyas Bulcay gazetemize yaptığı değerlendirmede, sorumluluklarını yerine getirmeyenlerin görevi ihmal suçu işleyeceğini, bunun da cezasınının hapis olduğuna dikkati çekti. Turgut Özal'ın Başbakanlık ve Bedrettin Dalan'ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yaptığı dönemde gündeme gelen ve Bedrettin Dalan'ın ortağı Mustafa Süzer'in sahibi olduğu Süzer Turizm AŞ tarafından satın alınan arazi üzerinde yapılan Gökkafes inşaatı, birçok başbakan ve belediye başkanı eskitti. Hikâyenin sonu ise Yargıtay kararının uygulanıp uygulanmayacağı ile belli olacak.

---

YIKMAYANLAR CEZA ALIR Av. İlyas Bulcay (Mimarlar Odası İstanbul Şube Avukatı): Yargıtay'ın kararının tarafları Maliye, Hazine, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Şişli Belediyesi'dir. Şerh kararının tapuya yazılması gerekiyor. Bu kayda rağmen ruhsat verildiği için söz konusu ruhsatın iptali gerekiyor. Bu konuda herhangi bir işlem yapmayan görevlilerin 'görevi ihmal' etmeleri söz konusu olacaktır ve görevi ihmal de Türk Ceza Kanunu'na göre bir suçtur. Böyle bir durum meydana geldiğini takdirde görevliler hakkında görevi ihmalden dolayı kovuşturma yapılması için Cumhuriyet Savcılığı'na, İstanbul Valiliği'ne ve İçişleri Bakanlığı'na suç duyurusunda bulunacağız. Sorumluluğun niteliğine ve yapılan işlemin ölçüsüne göre cezayı yargı tayin eder ama 3 aydan başlamak üzere 1 yıla kadar hapis cezası verilebiliyor.

---

GÖKKAFES'İN YAPIM SÜRECİ Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi tarafından hazırlanan Gökkafes dosyasında, binanı yapım süreci anlatılıyor:

Askeri Yönetim 1983: İnşaata konu olan alan 'yeşil alan' olmasına rağmen Süzer Turizm AŞ sahibi Mustafa Süzer tarafından satın alındı. 22 Temmuz 1983: Anıtlar Yüksek Kurulu, S. Hakkı Eldem'in '8 katlı otel projesi'ni' 'Büyükşehir Belediyesi'nce müsade edildiği takdirde' koşuluyla onayladı. 28 Ekim 1983: Alanda yapılaşmaya olanak veren imar planı değişikliği Bayındırlık Bakanlığı'nca onandı.



Başbakan: Turgut Özal

Büyükşehir Belediye Başkanı:Bedrettin Dalan Temmuz 1984: Proje uygulanmaya başlamadan Bakanlar Kurulu kararıyla bölge turizm merkezi ilan edildi. Tapu'dan 'bina yapılamaz şerhi' çıkartıldı. 27 Mayıs 1987: İnşaat ruhsatı alındı. 23 Ekim 1987: Turizm Bakanlığı onayı ile proje 8 kattan 43 kata çıkarıldı. 16 Kasım 1987: İnşaat başladı.



Başbakan: Turgut Özal

Büyükşehir Belediye Başkanı: Nurettin Sözen 17 Mayıs 1989: İstanbul Büyükşehir Belediyesi proje sınırları dışına taşıldığı gerekçesiyle inşaatı ilk kez mühürledi. 15 Haziran 1989: Beyoğlu Belediyesi'nin plan tadilatı ile proje eski haline döndürüldü. 21 Haziran 1989: Turgut Özal, inşaatın bulunduğu alan ile birlikte 10 turizm merkezinde re'sen plan yapma ve onaylama yetkisini belediyeden aldı, Bayındırlık Bakanlığı'na verdi. 17 Temmuz 1990: İstanbul 4. İdare Mahkemesi Büyükşehir'in mühürleme işlemini iptal etti.



Başbakan: Süleyman Demirel

Belediye Başkanı: Nurettin Sözen 25 Şubat 1991: Danıştay inşaatın devamına karar verdi. 4 Kasım 1992: Beyoğlu Belediyesi'nin inşaat yüksekliğini 44 metreye indiren imar planı değişikliği Turizm Bakanlığı'nca onaylandı.



Başbakan: Tansu Çiller

Belediye Başkanı: Recep Tayyip Erdoğan Ocak 1997: Şirket 134 m'lik plan için Turizm Bakanlığı'na başvurdu. 23 Ocak 1997: Bakanlık 134 m'lik planın yürürlükte olduğunu bildirdi. Şubat 1997: Ruhsatsız olarak devam eden inşaat 49 metrede iken Danıştay, İdare Mahkemesi'nin kararını belediye lehine bozdu. 11 Haziran 1997: Beyoğlu Belediyesi mühürleme ve yıkım kararının infazı için girişimde bulundu.



Başbakan Mesut Yılmaz 24 Mart 1998: İnşaat alanı, Beyoğlu Belediyesi sınırlarından çıkarılarak Şişli Belediyesi kapsamına alındı. 2 Haziran 1998: Şişli Belediyesi, inşaata yapı ruhsatı uzatması verdi. Yeni proje, 41 katı içeriyordu. Duran inşaat hızla yükselmeye başladı.