7 Mayıs 2004 22:00
Uluslararası piyasalarda ham petrol fiyatları varil başına 40 dolara doğru yükselişini sürdürüyor. Geçen hafta Suudi Arabistan'da 5 batılı petrol teknisyeninin öldürülmesinin ve Irak'taki direnişin fiyatların artmasına neden olduğu belirtilirken, muhtemel sabotajlar ve ABD petrol stoklarının azalmasının fiyatların daha da yukarı çekeceği kaydediliyor. Son 13 yılın en yüksek düzeyinde işlem gören ham petrol fiyatları, yükselmeye devam ediyor. Asya borsalarında, ABD'nin Batı Teksas türü ham petrolü, varil başına 39.99 dolardan işlem gördü. Petrol fiyatlarını izleyen uzmanlar, fiyatlardaki artışın hem gerçek hem de spekülatif nedenleri olduğunu savunuyorlar. Uzmanlara göre, gerçek nedenlerin başında dünya petrol rezervlerinin büyük bir kısmını elinde bulunduran Ortadoğu'da yaşananlar geliyor. Batılı tekellerin bölgeyle ilgili en büyük sorunu, Irak işgalinin "istendiği gibi" yürümemesi. Petrolle ilgili çevrelere ve tesislere yapılabilecek sabotajlardan duyulan endişenin yanısıra, Irak'tan petrol çıkarılamaması doğrudan fiyatlara yansıyor.

OPEC'in rolü Öte yandan, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi ülkeler, petrol üretimlerini 1 Nisan'dan itibaren günde 23.5 milyon varille sınırlama kararı aldı. Oysa özellikle Güneydoğu Asya ve Pasifik bölgesinde petrol talebi yükseliş eğilimine girdi. Bunun yanısıra bazı ülkelerin petrol ihtiyacını karşılamak için birkaç aylık stok oluşturma çabaları da talebi arttırıyor. Bu ülkelerin başında da, ABD gibi 'stratejik rezerv' oluşturmaya başlayan Çin geliyor. ABD'deki petrol rezervlerinin de tehlikeli seviyelere düşmesi, fiyatlardaki duyarlılığı tetikliyor. ABD'nin rezervlerini yükseltmek için yapacakları fiyatların daha da artmasına neden olacak.

Spekülatörler Uzmanların dikkat çektiği bir diğer önemli konu, spekülatörler. Vadeli petrol piyasalarında birçok takas kuruluşunun yatırım amacıyla ve tamamen spekülatif beklentilerle petrol fiyatları düşükken yüklü miktarda yatırım yaptıkları belirtiliyor. Fiyatlar yükseldiğinde bu kuruluşlar, ellerindeki petrolü satışa çıkaracak ve büyük kâr elde edecekler. Uzmanlara göre, OPEC üyesi ülkeler de bu durumun farkında ve fiyatların düşüş eğilimine girmesini önlemek için üretimlerini kısmak yolunu seçtiler.


Fiyatlar enflasyon endişesi yaratıyor Ham petrol fiyatlarının 1991'den bu yana en yüksek düzeye tırmanması, dünya finans sistemini tehdit etmeye başladı. Dünyanın en büyük merkez bankaları, küresel bazda enflasyon artışından endişe ediyor. Sanayileşmiş ülkelerin merkez bankaları, yüksek ham petrol fiyatlarının küresel bazda enflasyon baskısı doğurmasından endişe ediyor. Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu dün yaptığı toplantı ardından yaptığı açıklamada, petrol fiyatlarının yüksek oluşundan yakınarak, bu durumun fiyat istikrarını bozma riski doğurduğunu ifade etti. İngiltere Merkez Bankası ise, İngiltere'de kısa vadeli faiz oranlarının yükseltilmesinin altında enflasyonu kontrol altında tutmak olduğunu açıkladı.

Evrensel'i Takip Et