Seçimi bitirdiler SIRA YASALARDA

Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı ile birlikte yasalaştırılmak istenilen Yerel Yönetimler Yasa Tasarısı seçimlerin ardından Meclis'te görüşülmeye başlanacak. İşçilerden ve kamu çalışanlarından büyük tepki topladığı için seçim sonrasına bırakılan KYTK ve Yerel Yönetimler Yasa Tasarısı'nın yanı sıra KİT sistemini tamamıyla tasfiye edecek Kamu Sermayeli Şirketler Kanunu ile Kamu Personel Rejimi Yasa tasarıları da sırada bekliyor. Kamu yönetimini yeniden tanımlayan bu tasarısıların yanında Maden Yasa Tasarısı da Meclis komisyonlarında olacak. KYTK ile, merkez ve yerel yönetimlerin sorumluluklarını yeniden tanımlayan AKP, Yerel Yönetimler Yasa Tasarısı ile tüm yerel birimlerin yetkilerini yeniden şekillendiriyor. Bu tasarıda en çok göze çarpan konu ise belediye yönetimlerine tanınan yeni vergi getirme hakkı. İller Bankası'nın doğru işletilmemesi nedeniyle iç ve dış borç batağında olan belediyeler, gelirlerini artırmak için merkez hükümetten sonra kendileri de yerel vergiler getirebilecek. Ankara'da en çok konuşulan ise "Kent Vergisi" sistemine geçileceği. Dış ülkelerde yoğun olarak kullanılan sistem, büyükşehirlerde otel işgaliye vergisinden özel kurumlar ve gelir vergisi tarifelerine kadar birçok yeni vergiyi devreye sokuyor. İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu da Meclis'teki yerel yönetim paketine ilave Belediye Gelirleri Kanunu Tasarısı hazırlıklarının son aşamaya gelindiğini belirtiyor. Bu tasarıda hükümetin "gereksiz" olarak nitelendirdiği belli bir nüfus oranının altında bulunan belediyelerin kapatılması, yerel gelirlerin artırılması, ki bu da halka yüklenen yeni vergilerle olacak, başta gelen düzenlemeler arasında.

IMF'nin dayatması Öte yandan seçimlerden sonraya bırakılan ek niyet mektubunda KYTK'nın yanı sıra Yerel Yönetimler Yasa Tasarısı'na ilişkin taahhütler de bulunacak. IMF ile sürdürülen görüşmelerde zam ve vergi oranı artırımlarını IMF düşük bulmuş, halka yeni yükler ekleyecek köklü değişiklikler yapılmasını istiyordu. IMF'nin bu dayatması Yerel Yönetimler Yasa Tasarısı'nda da kendini gösterdi. Kulislere göre IMF, Türkiye'ye Amerikan Vergi İdaresi modelini önerdi. Bu da yarı özerk gelir idaresi başkanlığını getirecek. Yıllardır Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen vergiler ve vergi oranları uygulanıyor.

Özel denetçiler Bu Maliye Bakanlığı'nın gerek vergi denetimlerini sekteye uğratacak gerekse de Türkiye'de bazı yerel yönetimlerde fahiş vergilerin getirilmesine hizmet edecek. Öte yandan bu sistem özel şirketlerin vergi denetimi ve toplanması hizmeti vermesine olanak sağlayacak. Yolsuzlukların bu denli yoğun olarak yaşandığı Türkiye'de böyle bir sistem çoğunluğu yabancı olması beklenen yeni vergi toplayıcıların haksız kazanç elde etmesinin de önünü açacak. Bu sistemle AKP Hükümeti'nin bir kez daha "yolsuzluk ve hortumun kökünü kazıyacağız" sözlerinin havada kaldığı kanıtlanmış olacak. ABD modelli vergi sistemini savunanların en büyük dayanakları ise vergi toplamanın özel şirketlerle yapılmasının doğru olduğu. "Vergiyi toplamayı ve denetlemeyi işin uzmanına bırakalım" anlayışı KYTK ile geri plana atılan denetimcilerin yine tepkisini toplayacak gibi görünüyor.

---

UNAKITAN'A RAPOR SUNULMUŞTU 2003 yılı Mart ayında Vergi Konseyi Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'a konu ile ilgili bir rapor sunarak, şehir vergilerinin devreye alınmasını istemişti. Bakan Unakıtan'a sunulan raporda büyükşehir vergisi önerisi getirilmişti. Buna göre, büyükşehirlerdeki serbest meslek erbabı ve büyükşehirlerde kira geliri elde edenlerin Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu ile tespit edilen vergi tarifeleri yüzde 3-5 puan arası yükseltilerek vergilendirilmesi önerilmişti.

---

ÖZEL SEKTÖRLER İÇİN MADEN YASASI 3 Kasım seçimleri nedeniyle bir önceki hükümetin çıkaramadığı Maden Yasası'nı AKP iki kez görüşme kararı aldı. İlk olarak 2003 Temmuz'unda yeniden gündeme getirilen yasa tasarısı yetiştirilemediği için şubat ayına kaldı. Şubattaki görüşmelerde Plan Bütçe Komisyonu'ndan alt komisyona havale edilen yasa tasarısının komisyon görüşmelerinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler niyetlerini belli etmişti. Enerji Bakanı Hilmi Güler, teşviklerin yüzde 200'ler oranında artırılması gerektiğini söylerken "Biz Maden Yasası'nı özel sektör için çıkarıyoruz" diye konuşmuştu. Seçimler nedeniyle ertelenen yasa tasarısının da gelecek hafta Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yeniden görüşülmesi bekleniyor.