25 Aralık 2003 22:00
Herkesin hesabı farklı
Kıbrıs'ta milletvekili transferi tartışmaları, Denktaş cephesinde panik yarattı. KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, bazı milletvekilerinin CTP'ye geçebileceğini açıkladı. Bu gelişme AKP hükümeti, ABD ve AB'nin baskısıyla gerçekleştirilecek milletvekili transferleri ile CTP merkezli bir hükümetin kurulabileceğinin işareti olarak yorumlanıyor. Denktaş ise Ankara'daki siyasi dengelere umut bağlamış durumda. Cumhurbaşkanı ve askerlerin hükümet üzerinde baskı yapacağını düşünüyor. Hükümet ise Annan Planı'nı temel alarak hazırladığı yeni planı, "devlet politikası" haline getirme çabasında.
Denktaş'la AKP Hükümeti arasında öteden beri süregelen görüş farklılığı, Kıbrıs seçimleri öncesinde "sümenaltı" edilmişti. AKP Hükümeti'nin AB'nin Kıbrıs üzerinden baskı yapması karşısında muhalefete değil de mevcut iktidara destek vermesi, 'bu görüş ayrılıkları giderilmiş' izlenimi doğurmuştu. Ancak seçimlerden hemen sonra Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Denktaş'ı hedef alan açıklamalar yaptı. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül de kendilerinin yeni bir plan hazırladıklarını söyledi. Bu gelişmeler Denktaş tarafından tepkiyle karşılandı.
Denktaş neye güveniyor? Denktaş AKP Hükümeti'nin ne istediğini, ne yapmaya çalıştığını biliyor. Bilemediği şey, hükümetin bunu yapma gücü olup olmadığı. Ankara'daki siyasi dengelerin, denklemlerin kendi lehine çalışacağını düşünüyor. Yani Cumhurbaşkanı ve askerler başta olmak üzere, AKP muhalifi grupların kendisinin görüşleri doğrultusunda ağırlık koyacağını varsayıyor. "Kıbrıs'ı sattırmam" söylemiyle milliyetçi ve muhafazakar kitleleri AKP'ye karşı harekete geçirebileceğini, bunun karşılığında da Hükümet'in klasik direnme politikalarına teslim olacağını hesaplıyor. Bu riskin farkında olan hükümet ise herhangi bir planının, "devlet görüşü" haline gelmedikçe çok zor kabul ettirileceğini biliyor. Bu nedenle Dışişleri Bakanlığı'nın koordinasyonunda hazırlanan, Annan Planı'nın üzerinde temel değişiklikler öngören 100 sayfalık yeni planı Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi görüşü haline getirmeye çalışıyor.
AKP'nin beklentisi Öncelikle yeni planın hazırlanma sürecinde Genelkurmay temsilcilerinin de yeraldığı belirtiliyor. Burda amaç askerlerin temel çekinceleri çerçevesinde planın hazırlanması olduğu kadar, sonrasında planı askerlerin de sahiplenmesini sağlamak. Plan Ankara'ya çağırılan ABD ve AB ülkelerinde görevli büyükelçilerce de gözden geçirilecek. Ama en önemli adım Çankaya Köşkü'nde yapılacak dörtlü zirvede planın devlet onayı alması. Cumhurbaşkanı, Genelkurmay Başkanı, Başbakan ve Dışişleri Bakanı'nın katılacağı zirvede plan üzerinde son değişiklikler yapılacak. Daha sonra bu plana Denktaş'ın ve yeni KKTC başbakanının katılacağı ikinci bir zirveyle nihai şekli verilecek. Eğer başarı sağlanırsa plan Ankara ve Lefkoşa'nın ortak planı haline gelecek. Bu noktada Kıbrıs'ta kurulacak yeni hükümet büyük önem taşıyor. Eğer Ankara'yla anlaşabilecek, örneğin Mehmet Ali Talat'ın başbakanlığında bir hükümet kurulursa Denktaş'ın direniş şansı kalmayacak. "Görüşmecilikten çekilirim", "Cumhurbaşkanlığından çekilirim" gibi tehdit dolu açıklamaları da Ankara'yı etkilemeyecek.
ANKARA PLANININ ANA HATLARI AKP, Kıbrıs görüşmelerini Annan Planı zemininde yürütmek kararında. Ancak planda yeni revizyonlar öngörülüyor. Başlıca müzakere konuları; Türkiye'nin garantörlüğü, göçmen geçişlerine sınırlama, iki bölgeliliği güçlendirmesi. Ankara, Kıbrıs pazarlığında öncelikle Türk ve Rum tarafının görüşme sürecinin nasıl işleyeceğinin belirlenmesini istiyor. Türk tarafı ilk aşamada kabul edilen unsurların taraflarca parafe edilmesini, ardından da müzakere edilecek çekinceli unsurların bir liste halinde saptanmasını istiyor. Görüşmeler için BM Genel Sekreteri Annan Başkanlığı'nda bir müzakere takvimi oluşturulmasını da öngörüyor. Müzakerelerin hedefi ise 1 Mayıs tarihine kadar en azından çözüm için bir çerçeve anlaşmaya ulaşılması olacak. Ankara planı esas itibariyle şu unsurları içeriyor: Türkiye'nin Londra ve Zürih anlaşmalarından kaynaklanan garantörlük konumu korunuyor
Göçmenlerin geçişleri sınırlanıyor. Değişiklik önerisinde, ilk aşamada bir taraftan diğer tarafa geçişte, göçenlerin sayısının, diğer tarafın nüfusunun yüzde 15'ni aşmaması öngörülüyor.
Türk tarafı, iki bölgelilik kavramının güçlendirilmesini de istiyor. Bu amacın gerçekleşmesi için göçmen konusundaki görüşlerin hayata geçmesi de büyük önem taşıyor.
Türk tarafı, Annan Planı'ndaki sınırın da revize edilmesini istiyor. Edinilen bilgilere göre, sözkonusu planda sınır bölgesinde bir Türk köyünden diğerine geçiş için zaman zaman Rum topraklarından geçilmesi gerektiğine dikkat çekilerek, "daha düz" bir sınır öngörülüyor.
Türk tarafı, sınır oluşturulurken doğal kaynakların paylaşamında adilane davranılmasını, haksız rekabete yol açılmamasını istiyor.
TRANSFER SÖYLENTİSİ DENKTAŞ'I PANİKLETTİ KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, hükümet arayışında olan siyasi partilerin, geniş tabanlı bir hükümet formülünde anlaşmalarından yana olduğunu ifade ederek, "Yeni seçime gitmek akıl harcı değil" dedi. Milletvekili transferi konusundaki tartışmalara da değinen Denktaş, "Bazı milletvekilleri fazla para veren tarafa geçecekmiş" diye duyumlar alındığını ifade ederek, milletvekillerini uyardı ve "Böyle yapanlar halkın gözünde değerini kaybeder, halkın yüzüne bakamaz" dedi. Seçimlerde halkın, haklarının korunarak uzlaşma istediği, devletinden, anavatanın güvenliğinden vazgeçmediği mesajını verdiğini savunan Denktaş, "Erken seçimin gereksiz ve büyük sıkıntı olduğunu" vurguladı.
Denktaş neye güveniyor? Denktaş AKP Hükümeti'nin ne istediğini, ne yapmaya çalıştığını biliyor. Bilemediği şey, hükümetin bunu yapma gücü olup olmadığı. Ankara'daki siyasi dengelerin, denklemlerin kendi lehine çalışacağını düşünüyor. Yani Cumhurbaşkanı ve askerler başta olmak üzere, AKP muhalifi grupların kendisinin görüşleri doğrultusunda ağırlık koyacağını varsayıyor. "Kıbrıs'ı sattırmam" söylemiyle milliyetçi ve muhafazakar kitleleri AKP'ye karşı harekete geçirebileceğini, bunun karşılığında da Hükümet'in klasik direnme politikalarına teslim olacağını hesaplıyor. Bu riskin farkında olan hükümet ise herhangi bir planının, "devlet görüşü" haline gelmedikçe çok zor kabul ettirileceğini biliyor. Bu nedenle Dışişleri Bakanlığı'nın koordinasyonunda hazırlanan, Annan Planı'nın üzerinde temel değişiklikler öngören 100 sayfalık yeni planı Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi görüşü haline getirmeye çalışıyor.
AKP'nin beklentisi Öncelikle yeni planın hazırlanma sürecinde Genelkurmay temsilcilerinin de yeraldığı belirtiliyor. Burda amaç askerlerin temel çekinceleri çerçevesinde planın hazırlanması olduğu kadar, sonrasında planı askerlerin de sahiplenmesini sağlamak. Plan Ankara'ya çağırılan ABD ve AB ülkelerinde görevli büyükelçilerce de gözden geçirilecek. Ama en önemli adım Çankaya Köşkü'nde yapılacak dörtlü zirvede planın devlet onayı alması. Cumhurbaşkanı, Genelkurmay Başkanı, Başbakan ve Dışişleri Bakanı'nın katılacağı zirvede plan üzerinde son değişiklikler yapılacak. Daha sonra bu plana Denktaş'ın ve yeni KKTC başbakanının katılacağı ikinci bir zirveyle nihai şekli verilecek. Eğer başarı sağlanırsa plan Ankara ve Lefkoşa'nın ortak planı haline gelecek. Bu noktada Kıbrıs'ta kurulacak yeni hükümet büyük önem taşıyor. Eğer Ankara'yla anlaşabilecek, örneğin Mehmet Ali Talat'ın başbakanlığında bir hükümet kurulursa Denktaş'ın direniş şansı kalmayacak. "Görüşmecilikten çekilirim", "Cumhurbaşkanlığından çekilirim" gibi tehdit dolu açıklamaları da Ankara'yı etkilemeyecek.
ANKARA PLANININ ANA HATLARI AKP, Kıbrıs görüşmelerini Annan Planı zemininde yürütmek kararında. Ancak planda yeni revizyonlar öngörülüyor. Başlıca müzakere konuları; Türkiye'nin garantörlüğü, göçmen geçişlerine sınırlama, iki bölgeliliği güçlendirmesi. Ankara, Kıbrıs pazarlığında öncelikle Türk ve Rum tarafının görüşme sürecinin nasıl işleyeceğinin belirlenmesini istiyor. Türk tarafı ilk aşamada kabul edilen unsurların taraflarca parafe edilmesini, ardından da müzakere edilecek çekinceli unsurların bir liste halinde saptanmasını istiyor. Görüşmeler için BM Genel Sekreteri Annan Başkanlığı'nda bir müzakere takvimi oluşturulmasını da öngörüyor. Müzakerelerin hedefi ise 1 Mayıs tarihine kadar en azından çözüm için bir çerçeve anlaşmaya ulaşılması olacak. Ankara planı esas itibariyle şu unsurları içeriyor:
TRANSFER SÖYLENTİSİ DENKTAŞ'I PANİKLETTİ KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, hükümet arayışında olan siyasi partilerin, geniş tabanlı bir hükümet formülünde anlaşmalarından yana olduğunu ifade ederek, "Yeni seçime gitmek akıl harcı değil" dedi. Milletvekili transferi konusundaki tartışmalara da değinen Denktaş, "Bazı milletvekilleri fazla para veren tarafa geçecekmiş" diye duyumlar alındığını ifade ederek, milletvekillerini uyardı ve "Böyle yapanlar halkın gözünde değerini kaybeder, halkın yüzüne bakamaz" dedi. Seçimlerde halkın, haklarının korunarak uzlaşma istediği, devletinden, anavatanın güvenliğinden vazgeçmediği mesajını verdiğini savunan Denktaş, "Erken seçimin gereksiz ve büyük sıkıntı olduğunu" vurguladı.
Evrensel'i Takip Et