Dünya milletvekiline dokunuyor

Milletvekili dokunulmazlığına ilişkin tartışmalar yoğunlaşırken konu hakkında araştırma yapan TBMM Kütüphane Müdürlüğü uzmanları, birçok ülkede milletvekillerine dokunulmazlık hakkı tanınmadığını ortaya koydular. Uzmanlar Feride Eroğlu, Ahmet Yıldız ve Ali Çolak, işledikleri suçun niteliği veya öngörülen cezaya bağlı olarak milletvekillerine "dokunulduğunu" kaydediyorlar. "Parlamento izin vermedikçe, üyelerin görevleriyle ilişkili olmayan eylemleri için tutuklanamaması ya da kovuşturulamaması" şeklinde tanımlanan yasama dokunulmazlığının kapsamı, ülkelerde, üyelere sağlanan koruma derecesine göre değişiyor. Ülkelerin bir kısmında dokunulmazlığın kapsamı, üyeler hakkında adli takibat yapılabilmesi için parlamentonun ön iznini bir şart olmaktan çıkaracak biçimde daraltılıyor. Avusturya Anayasası'nda üyelerin siyasi faaliyetleriyle açıkça ilişkili olmayan suçlar dokunulmazlık kapsamı içine alınmıyor. Tüm Anayasalar suçüstü durumunda en azından kısmi olarak dokunulmazlığın kaldırılmasını öngörüyor. Hangi suçların suçüstü kapsamına girdiği konusundaki takdir hakkı hakimlere bırakılıyor. Bazı Anayasalar dokunulmazlığın kaldırılması için suçüstünü yeterli bulmuyor, bunun aynı zamanda ciddi bir suç olmasını hükme bağlıyor. Türkiye'de ise, seçimden önce veya sonra bir suç işlediği öne sürülen bir milletvekili, Meclis kararı olmadıkça tutuklanamıyor, sorguya çekilemiyor ve yargılanamıyor. Sadece suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlanan "Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı, insan haklarına dayanan demokratik ve laik cumhuriyeti ortadan kaldırmayı" amaçlayan suçlar dokunulmazlık kapsamında bulunmuyor.