Kıbrıs'ta çözüm, IMF'ye tam uyum

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun Türkiye'den beklentilerini içeren Katılım Ortaklığı Belgesi (KOB) dün resmileşti. Komisyon tarafından onaylanan belgede, ekonomik ve siyasi istekler sıralanırken, "Kıbrıs sorunu"na vurgu yapılması ve IMF programının devamının talep edilmesi dikkat çekti. Belgede, "AB Konseyi'nin, Kopenhag siyasi kriterlerine uyulduğuna karar vermesi halinde", Türkiye'nin 2004 yılı Aralık ayında AB ile tam üyelik görüşmelerine başlayabileceği hatırlatıldı. Komisyon kaynaklarının önceden basına sızdırdıkları gibi, belgede, Türkiye'ye AB tarafından aktarılan mali yardımın artırılması öngörüldü. Buna göre, daha önce yıllık 177 milyon Euro yardım yapılması planlanırken, bu miktar 2004 yılı için 250 milyon, 2005 için 300 milyon, 2006 için 500 milyon Euro'ya çıkarıldı. AB Komisyonu, yardım, fon ve kredilerin Türkiye tarafından "gerektiği gibi değerlendirilmesini" de istedi.

Siyasi istekler aynı KOB'un, "siyasi kriterlerin" ifade edildiği bölümünde, "Kıbrıs'taki bölünmüşlüğün giderilmesi" isteği ilk sırada yer aldı. Bu doğrultuda Ankara'dan, Birleşmiş Milletler tarafından sunulan planın desteklenmesi istendi. Ayrıca, Yunanistan ile yaşanan sorunlara da gönderme yapılarak, "komşularla olan sınır sorunlarının çözülmesi" talep edildi. AB Komisyonu'nun Türkiye'den istediği diğer siyasi düzenlemeler ise, daha önceki belgelerdekilerin tekrarı niteliğindeydi. Ankara'nın AB ile ilişkilerini geliştirebilmesi için atması istenen adımlar şöyle özetlenebilir:

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne uyulması ve ölüm cezasının kaldırılmasına ilişkin protokolün imzalanması.

İşkencenin ortadan kaldırılması.

Tutuklu ve mahkûmların haklarının iyileştirilmesi.

Düşünce ve örgütlenme özgürlüğü önündeki engellerin kaldırılması.

Hiçbir ayırım yapılmaksızın, tüm bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin garanti altına alınması.

Dini grupların mülk edinme, adliye ve eğitim haklarının korunması.

Kültürel hakların ve farklılıkların garanti alına alınması. Türk dili dışındaki dillerde eğitim, radyo ve televizyon yayını olanağı sağlanması.

Milli Güvenlik Kurulu'nun çalışma şeklinin, askeri işler üzerinde sivil kontrol olacak şekilde uyarlanması.

Yargı bağımsızlığının sağlanması.

Bölgeler arasındaki farklılıkların giderilmesi ve özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki durumun geliştirilmesi.

IMF programına tam destek AB Komisyonu'nun, Türkiye'den ekonomik isteklerinin ise, uygulanan IMF programıyla tam uyum içinde olması dikkat çekti. Bu istekler, belgede şöyle ifade edildi:

Mevcut ekonomi programının, IMF ve Dünya Bankası ile uzlaşma çerçevesinde yürütülen reformlarla sürdürülmesi. Kamu harcamalarının kısıtlanması.

Finans ve tarım sektörlerindeki reformlara süratle devam edilmesi.

Kamu kurumlarının özelleştirilmesinin hızlandırılması. Tütün ve şeker alanları dahil, özelleştirilme çalışmalarının sürdürülmesi.

Yabancı yatırımların kolaylaştırılıp desteklenmesi.

AB ile ekonomik diyaloğun geliştirilmesi.

Emeklilik ve sosyal sigorta sistemlerinin işlerliğinin garanti altına alınması. KOB'da, Türkiye'den ekonomik alandaki istekler sıralanırken, "mal ve sermayenin serbest dolaşımı", "şirket hakları", "tarım", "enerji", "maliye" ve "sosyal politika" başlıkları altında teknik önerilere de yer verildi. AB Komisyonu'nun onayını alan KOB, 14 Nisan'da AB Genel İşler Konseyi tarafından onaylanarak, Ankara'ya iletilecek. Bir süredir, "Ulusal Program" hazırlıklarını sürdüren Ankara da, KOB'u değerlendirdikten sonra, bu programı mayıs ayında AB'ye sunacak.