Savaş durgunluğu

Olası Irak savaşı henüz başlamadı ama Türkiye'de ekonomi şimdiden yeni bir ağır krizin sinyallerini vermeye başladı. MESS Yönetim Kurulu Başkanı Kutadgobilig, muhtemel savaş dolayısıyla bütün piyasaların tamamen durduğunu söyledi. TANSAŞ Genel Müdürü Topaloğul, tüketimin oldukça daraldığını belirterek, "Hava oldukça ağır. Tüketici bize bastırıyor, biz de öteki tarafa. Dayanan gidiyor, dayanmayan tasfiye sürecine girecek" açıklamasında bulundu. Garanti Bankası yöneticisi Eğilmez, savaşın uzaması durumunda dövizin tehlike yaratabileceği uyarısında bulunurken, Türkkent Başkanı Soydan, olası savaş nedeniyle birçok projenin askıya alındığını, sadece birliklerinin iptal ettiği bir projenin değerinin 450 milyon dolar olduğunu söyledi.

Piyasalar durdu Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) Yönetim Kurulu Başkanı Tuğrul Kutadgobilig, Türkiye'nin 2001'de çok büyük zaman kaybına uğradığını ve Gayri Safi Milli Hasıla'nın (GSMH) yüzde 9 oranında gerilediğini anımsatarak, aynı yıl metal işkolunda da yüzde 7-8'lik gerileme görüldüğünü bildirdi. Bu kaybın, 2002 yılındaki yüzde 9'luk büyümeyle telafi edildiğini anlatan Kutadgobilig, "2003'e çok büyük ümitlerle başlamıştık. Ocak ayını da özellikle ihracatta inanılmaz bir performansla geçmiştik. Fakat, şimdi muhtemel Irak savaşı dolayısıyla belirsizlik bütün piyasaları tamamen durdurdu" diye konuştu. Kutadgobilig, otomotiv başta olmak üzere, metal sektörünün de bu süreçten olumsuz etkilendiğini ifade ederek, ortada ciddi bir problem olmasına rağmen, ihracat yapan sanayi kuruluşlarının ayakta durmaya devam ettiğini söyledi. Kutadgobilig, ekonomik krizin ardından, olası Irak harekâtının fazladan olumsuzluklar yüklediğini vurguladı.

Tasfiye süreci Tansaş Genel Müdürü Servet Topaloğlu da, tüketimde daralma olduğunu belirterek, "Dayanamayan tasfiye sürecine girecek" diye konuştu. Garanti Bankası Murahhas Azası Mahfi Eğilmez ise, olası Irak savaşının uzaması halinde işlerin zor olacağını belirterek, "faizden ziyade dövizden endişeleniyorum" dedi. Bonus Akademi tarafından düzenlenen "Makrodan Mikroya 2003 Yılı Piyasa Beklentileri" panelinde konuşan Eğilmez, talebin eskisi kadar canlı olmadığı ve olmayacağı görüşünü dile getirdi. Eğilmez, perakende sektörünün karlılığında da düşme olacağını ifade etti. Olası Irak savaşı konusunda da görüş bildiren Eğilmez, Türkiye'de 28.5 milyar dolar döviz rezervi bulunduğuna dikkat çekerek, "(Döviz rezervimiz var, kriz çıkartmayız) bu yanlış. Savaşın doğrudan maliyeti ani olacaktır. Şu haliyle bir döviz krizine gireriz demiyorum ama böyle bir kabiliyetimiz var" diye konuştu. Mahfi Eğilmez, olası bir savaş nedeniyle Türkiye'ye verilmesi beklenen 6 milyar doların faiz dışı fazlanın karşılığı olduğunu vurguladı. Katılımcıların sorularını da yanıtlayan Eğilmez, IMF'nin son 5-6 yılda bağımsızlığını kaybettiğini ve ABD Hazinesi'nin şubesi haline geldiğini belirterek, "IMF politikalarının ABD dış politikası haline gelmesi bizim gibi borçlu ülkeleri etkiliyor" diye konuştu.

İnşaat sektörü Türkiye Kent Kooperatifleri Merkez Birliği (TÜRKKENT) Başkanı Oğuz Soydan, Irak'ta olası bir savaş nedeniyle inşaat sektöründe birçok projenin askıya alındığını belirterek, "Sadece bir birliğimizin askıya aldığı bir projenin değeri aşağı yukarı 450 milyon dolar" dedi. Soydan, yaptığı açıklamada, özellikle ekonomik krizler ve deprem nedeniyle durgun olan inşaat sektöründe şu anda Irak'ta savaş çıkması beklentisi yüzünden yatırımlara başlanamadığını söyledi. TÜRKKENT'in ülke genelinde bugüne kadar 5 milyar dolar değerinde 220 bin konut yaptığını, halen 55 bin konutluk projelerinin devam ettiğini bildiren Soydan, "Ama bu rakamlara yeni projeler eklenemiyor. Bir tek Ankara'daki Eryaman birliğimiz hariç, 32 birliğimizden hiçbirisi 3-4 yıldan bu yana yeni bir projeye başlayamadı" diye konuştu.