Washington bastırıyor

ABD'nin Ankara Büyükelçisi Robert Pearson, hükümetin taleplerine ilişkin yanıtı Dışişleri Bakanlığı'na iletti. ABD ile mutabakat zaptı görüşmeleri kan pazarlığında düğümlenirken, hükümetin istediği 10 milyar dolarlık hibe talebini çok bulan ABD, önceden teklif ettiği gibi bu miktarın 6 milyar dolar olabileceğini belirtti. Amerika'nın en büyük iki gazetesi olan Washington Post ve New York Times, dünkü sayılarında hükümet yetkilileri ile Washington arasında devam eden "kan pazarlığı"na geniş yer verdiler. Washington Post'a göre, Bush yönetimi yetkilileri, Türkiye'ye "24 saat süre" daha tanıdı. ABD Büyükelçisi Pearson da "Zaman, Amerika için kritik öneme sahiptir" diyerek bu değerlendirmeye katıldı.

Gül'e iletildi Robert Pearson, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Uğur Ziyal'e ABD'nin yanıtını iletti. Ziyal, ABD'den gelen yanıtı Başbakan Abdullah Gül'e götürdü. Edinilen bilgiye göre, görüşmelerin askeri boyutunda olası bir askeri faaliyette yer alacak Türk askerlerinin komutanının Türk, Amerikalı askerlerin komutanının da Amerikalı olması konusunda anlaşmaya varıldı. İki ülke gücünün faaliyetleri bir merkezde, eşgüdüm halinde yapılması kararlaştırılırken, bu merkezin yeri ve konusu henüz kesinlik kazanmadı. Hükümetin istediği 10 milyar dolarlık hibe talebini çok bulan ABD, önceden teklif ettiği gibi bu miktarın 6 milyar dolar olabileceğini belirtti. ABD'nin son teklifindeki tek fark, önceki nokta, 3 milyar dolar nakit, 3 milyar doların da askeri borçlardan silinmesi iken bu kez nakit miktarının 4 milyar dolara çıkartılması oldu.

Pearson umutlu Görüşmenin ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Pearson, Türkiye ile ABD arasında, olası Irak operasyonuna ilişkin konularda en kısa sürede anlaşmaya varılacağını düşündüğünü söyledi. Pearson, tezkerelerin bu hafta TBMM'ye gönderilmesine ilişkin bir soruya "Zaman, Amerika için kritik öneme sahiptir" yanıtını verdi. Pearson, "Mümkün olan en kısa sürede anlaşmaya ulaşılacak, bunun için çalışıyoruz" dedi.

'24 saat süre' Bu arada, Amerikan basının Irak'la ilgili haberlerinde Türkiye öne çıkmaya başladı. Ülkenin en büyük iki gazetesi olan Washington Post ve New York Times, dünkü sayılarında hükümet yetkilileri ile Washington arasında devam eden "kan pazarlığı"na geniş yer verdiler. Washington Post'un ayrıntılı haberinde, Ankara'nın istediği paranın Washington'un vermeye razı olduğundan fazla olmasının, "Irak'a karşı kuzeyden cephe açma planlarını tehdit ettiği" yorumu yapıldı. 15 bin Amerikan askeri taşıyan 20-30 civarında geminin kısa süre içinde bölgemizde olacağını kaydeden Washington Post'a göre, Bush yönetimi yetkilileri, Türkiye'ye "24 saat süre" daha tanımış bulunuyorlar. Bu süre, yarın dolacak. Üst düzey bir askeri yetkili, "Denizde, bir yerlere çıkarmamız gereken bir kuvvet var. Eğer Türkiye olmayacaksa, başka bir yer olur. Zamanımız doldu" dedi. Washington Post, Türkiye'nin 10 milyar dolarlık "yardım" istediğini, ABD'nin ise 6 milyar dolar "hibe" ve 20 milyar dolara kadar çıkabilecek kredi teklifinde bulunduğunu doğruladı.

Tek sorun kan parası Amerikan gazetesine göre, Türkiye ile ABD arasındaki "anahtar mesele", paradan ibaret. Yetkililer; Türkiye'deki Amerikan işgal kuvvetlerinin idaresi ile "savaş sonrası" Irak'ın yeniden yapılanması gibi konularda büyük ölçüde uzlaşmanın sağlandığını belirttiler. New York Times'da yayımlanan haberde de, benzer bir "tehdit" havası hakimdi. Gazetede, Türkiye'nin istediği para ile ABD'nin teklif ettiği arasında sadece 6 milyar dolarlık bir fark olduğuna dikkat çekildi. Washington Post'un koyduğu "24 saatlik süre"nin, New York Times'da "iki veya üç gün" olarak uzatılmış olması dikkat çekti. Gazete, "Amerikalılar, Türkiye'nin kendilerini geri çevirmeyi göze alamayacağını, bunu kendilerinin de eninde sonunda anlayacaklarını düşünüyor" diye yazdı.