5 Aralık 2002 22:00
ABD'ye büyüyen öfke
Amerikan araştırma kuruluşu Pew'in yaptığı bir kamuoyu yoklaması, ABD'nin saldırganlaştıkça, dünya halklarının nefretini çektiğini ortaya koydu. Araştırma, Türkiye'de halkın ezici çoğunluğunun savaşa karşı olduğunu bir kez daha gösteriyor.
Pew'in 44 ülkedeki 38 bin kişi üzerinde yaptığı araştırmaya göre, araştırmanın 2000 yılında da yapıldığı 27 ülkenin 19'unda yaşayanlar, iki yıl öncesine göre ABD'ya daha olumsuz bir gözle bakıyor. Araştırmada, Türkiye'de ABD'ye olumlu bakanların oranının yüzde 22 azalarak yüzde 30'a düştüğü sonucu ortaya çıktı. Pakistan'da ise bu oran yüzde 13 düşerek yüzde 10'a indi.
Arap kamuoyu Araştırmaya Mısır'dan katılanların yüzde 69'u ve Ürdün'den katılanların yüzde 75'i ABD'ye olumsuz baktıklarını belirttiler. Her iki ülke de, Washington'un Ortadoğu'daki en önemli müttefikleri durumunda. Mısır ve Ürdün'de her dört kişiden neredeyse 3'ünün ABD'ye karşı olması, Washington'un bölgeye yönelik yeni saldırı planları önünde büyük bir engel oluşturuyor. ABD'ye "olumlu" bakan ülkeler de var. Amerikan yönetimini "iyi" bulanların oranı Nijerya'da yüzde 31 artarak yüzde 77'ye, Özbekistan'da yüzde 29 artarak yüzde 85'e, Rusya'da ise yüzde 24 artarak yüzde 61'e çıktı.
Türkiye savaş istemiyor PEW'in anketinde, Türkiye halklarının ezici çoğunluğunun Irak'ta savaşa karşı çıktığı da görüldü. Kuruluşun 1005 kişiyi kapsayan anketinde, Türkiye halkının yüzde 83'ünün, yani her 10 kişiden 8'inin Irak'ta savaşa ve ABD'ye Irak için üs sağlanmasına karşı olduğu belirtildi. Sadece yüzde 13'lük bir grup ABD'ye, Irak'a karşı destek verilmesinden yana görüş bildirdiler. Ankete katılanların yüzde 55'i genel olarak ABD hakkında olumsuz görüş dile getirirken, yüzde 30'luk bir grubun bu ülkeye "olumlu" yaklaştığı kaydedildi. Kamuoyu araştırmasına göre, halkın yüzde 63'ü Irak'ta savaş çıkmasının Türkiye'yi olumsuz etkilemesinden çok kaygı duyarken, "biraz" kaygılananların oranı yüzde 23, "hiç endişelenmeyenlerin" oranı yüzde 12 oldu. Ankete katılanların yüzde 74'ü ABD'nin Irak'a saldırmaya hazırlanırken Türkiye gibi komşu ülkelerin çıkarlarını göz önünde bulundurmadığını kaydetti.
TSK 'gözde' Ankette, "ülke içi konularda" Türk Silahlı Kuvvetleri'nin "en gözde kurum" olduğu görüldü. Ankete katılanların yüzde 79'u TSK'yı "tasvip" ederken, yüzde 16'lık bir grup karşı yönde görüş bildirdi. Ekonomik konularda ise, ankete katılanların sadece yüzde 17'si yaşam düzeylerinden memnun olduğunu dile getirdi. Geleceğe yönelik öngörüler ise nispeten iyimser oldu. Buna göre, yüzde 44'lük bir bölüm, 5 yıl sonra ülkenin daha iyi durumda olacağına inanıyor.
Kandıramıyorlar Kamuoyu yoklamasına göre, Fransa, Almanya ve Rusya'da halkın büyük bölümü, ABD'nin Irak'a yönelik saldırı planlarının arkasında "petrol faktörü"nün yattı kanısında. Bu çoğunluk, Irak topraklarına yönelik bir askeri müdahaleye de karşı. Ankete göre; İngiltere, Kanada ve İtalya'da halkın yüzde 70'inin gözünde ABD'nin "olumlu" bir imajı var. Bu oran, Fransa ve Almanya'da yüzde 60'lara düşüyor. Pew'in raporunda, "ABD'nin karşılaştığı en önemli sorunun İslam dünyasındaki kötü imajı olduğu" ifade edildi.
Politika değişikliği Amerikan yönetimi, bu şartlar altında Müslüman ülkelere yönelik politikalarını değiştirmeyi düşünüyor. Dışişleri Bakanlığı Politika Planlama Müdürü Richard Haass, ABD'nin "İslam dünyasındaki demokratik akımları her zamankinden daha fazla destekleyeceğini" söyleyerek, bu destek sonunda meydana gelmesi beklenen gelişmelerin "devrimci değişiklikler olmaktan çok, kademeli ve kendiliğinden değişiklikler olacağını" kaydetti. Haass, "ABD, İslam dünyasının hükümetleri ve halkıyla işbirliği içinde demokrasiyi geliştirmek için daha enerjik bir şekilde çalışacaktır" şeklinde konuştu. Bu sözler, "rejim değişikliği" çabalarının Irak'ın ötesine geçeceğini, İran, Suriye ve hatta Suudi Arabistan'ı dahi kapsayabileceğini gösteriyor.
Yeni mekanizma Bu amaca ulaşmak için yeni bir ortaklık mekanizmasının önümüzdeki aylarda Dışişleri Bakanı Colin Powell tarafından açıklanacağını belirten Haass, bu çerçevede Arap ülkelerine verilen desteğin mevcut yıllık 1 milyar dolarlık sınırın ötesine geçeceğini ve "eğitim, ekonomi ve siyasi reformlar" gibi üç kritik alanda "gelişmeyi cesaretlendiren" bir yeni ortaklık ilişkisi içine girileceğini kaydetti. Haass, Washington'ın yeni girişiminin arkasında "gizli bir amaç olmadığını" söylemeyi ihmal etmedi.
Arap kamuoyu Araştırmaya Mısır'dan katılanların yüzde 69'u ve Ürdün'den katılanların yüzde 75'i ABD'ye olumsuz baktıklarını belirttiler. Her iki ülke de, Washington'un Ortadoğu'daki en önemli müttefikleri durumunda. Mısır ve Ürdün'de her dört kişiden neredeyse 3'ünün ABD'ye karşı olması, Washington'un bölgeye yönelik yeni saldırı planları önünde büyük bir engel oluşturuyor. ABD'ye "olumlu" bakan ülkeler de var. Amerikan yönetimini "iyi" bulanların oranı Nijerya'da yüzde 31 artarak yüzde 77'ye, Özbekistan'da yüzde 29 artarak yüzde 85'e, Rusya'da ise yüzde 24 artarak yüzde 61'e çıktı.
Türkiye savaş istemiyor PEW'in anketinde, Türkiye halklarının ezici çoğunluğunun Irak'ta savaşa karşı çıktığı da görüldü. Kuruluşun 1005 kişiyi kapsayan anketinde, Türkiye halkının yüzde 83'ünün, yani her 10 kişiden 8'inin Irak'ta savaşa ve ABD'ye Irak için üs sağlanmasına karşı olduğu belirtildi. Sadece yüzde 13'lük bir grup ABD'ye, Irak'a karşı destek verilmesinden yana görüş bildirdiler. Ankete katılanların yüzde 55'i genel olarak ABD hakkında olumsuz görüş dile getirirken, yüzde 30'luk bir grubun bu ülkeye "olumlu" yaklaştığı kaydedildi. Kamuoyu araştırmasına göre, halkın yüzde 63'ü Irak'ta savaş çıkmasının Türkiye'yi olumsuz etkilemesinden çok kaygı duyarken, "biraz" kaygılananların oranı yüzde 23, "hiç endişelenmeyenlerin" oranı yüzde 12 oldu. Ankete katılanların yüzde 74'ü ABD'nin Irak'a saldırmaya hazırlanırken Türkiye gibi komşu ülkelerin çıkarlarını göz önünde bulundurmadığını kaydetti.
TSK 'gözde' Ankette, "ülke içi konularda" Türk Silahlı Kuvvetleri'nin "en gözde kurum" olduğu görüldü. Ankete katılanların yüzde 79'u TSK'yı "tasvip" ederken, yüzde 16'lık bir grup karşı yönde görüş bildirdi. Ekonomik konularda ise, ankete katılanların sadece yüzde 17'si yaşam düzeylerinden memnun olduğunu dile getirdi. Geleceğe yönelik öngörüler ise nispeten iyimser oldu. Buna göre, yüzde 44'lük bir bölüm, 5 yıl sonra ülkenin daha iyi durumda olacağına inanıyor.
Kandıramıyorlar Kamuoyu yoklamasına göre, Fransa, Almanya ve Rusya'da halkın büyük bölümü, ABD'nin Irak'a yönelik saldırı planlarının arkasında "petrol faktörü"nün yattı kanısında. Bu çoğunluk, Irak topraklarına yönelik bir askeri müdahaleye de karşı. Ankete göre; İngiltere, Kanada ve İtalya'da halkın yüzde 70'inin gözünde ABD'nin "olumlu" bir imajı var. Bu oran, Fransa ve Almanya'da yüzde 60'lara düşüyor. Pew'in raporunda, "ABD'nin karşılaştığı en önemli sorunun İslam dünyasındaki kötü imajı olduğu" ifade edildi.
Politika değişikliği Amerikan yönetimi, bu şartlar altında Müslüman ülkelere yönelik politikalarını değiştirmeyi düşünüyor. Dışişleri Bakanlığı Politika Planlama Müdürü Richard Haass, ABD'nin "İslam dünyasındaki demokratik akımları her zamankinden daha fazla destekleyeceğini" söyleyerek, bu destek sonunda meydana gelmesi beklenen gelişmelerin "devrimci değişiklikler olmaktan çok, kademeli ve kendiliğinden değişiklikler olacağını" kaydetti. Haass, "ABD, İslam dünyasının hükümetleri ve halkıyla işbirliği içinde demokrasiyi geliştirmek için daha enerjik bir şekilde çalışacaktır" şeklinde konuştu. Bu sözler, "rejim değişikliği" çabalarının Irak'ın ötesine geçeceğini, İran, Suriye ve hatta Suudi Arabistan'ı dahi kapsayabileceğini gösteriyor.
Yeni mekanizma Bu amaca ulaşmak için yeni bir ortaklık mekanizmasının önümüzdeki aylarda Dışişleri Bakanı Colin Powell tarafından açıklanacağını belirten Haass, bu çerçevede Arap ülkelerine verilen desteğin mevcut yıllık 1 milyar dolarlık sınırın ötesine geçeceğini ve "eğitim, ekonomi ve siyasi reformlar" gibi üç kritik alanda "gelişmeyi cesaretlendiren" bir yeni ortaklık ilişkisi içine girileceğini kaydetti. Haass, Washington'ın yeni girişiminin arkasında "gizli bir amaç olmadığını" söylemeyi ihmal etmedi.
Evrensel'i Takip Et