Avrupa Birliği (AB) Yaşama ve Çalışma Koşullarını Geliştirme Vakfı'nın AB'ye üye ve aday ülkelerde yaptığı anket, tüm ülkelerde işçilerin ağır çalışma koşulları altında olduğunu gösterdi. Vakıf tarafından Ağustos 2002'de Türkiye'de de gerçekleştirilen anket sonuçları önceki gün Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda yapılan toplantı ile açıklandı. Türkiye'deki anket sonuçları hem bir çelişkiyi hem de işçilerin çalışma ortamlarında karşı karşıya kaldıkları riskleri ortaya çıkardı. Ankette, Türkiye'de haftalık çalışma saatinin 61 saatin üzerine çıktığı belirtilirken bir yandan da çalışan işçilerin yüzde 73'ünün çalışma koşullarından memnun olduğunun ortaya konması dinleyicileri güldürdü. Oysa yasalara göre haftalık çalışma süresi 45 saat. Sonuçlar üzerine yapılan tartışmada da katılımcılar vakıf temsilcilerine 'bu anketi nerede uyguladınız' sorusunu yöneltti. AB üyesi ve aday ülkelerine yapılan anket sonuçları, Türkiye'de yapılan anket sonuçlarıyla karşılaştırmalı olarak dinleyicilere sunuldu. Anketin Türkiye ayağının gerçekleştirilmesinde Devlet İstatistik Enstitüsü'nden yardım alan vakıf temsilcileri Türkiye'de çalışma koşullarının ağır, meslek hastalığı riskinin ise yüksek olduğunu belirttiler. Anket sonuçlarına göre, Türkiye'de çalışanların yüzde 35'i tarım sektöründe çalışırken bu oran AB'ye aday ülkelerde yüzde 21, üye ülkelerde ise yüzde 5. İmalat sektöründe Türkiye'de çalışma oranı yüzde 24 olarak belirlenirken aynı oran aday ülkelerde yüzde 32 üye ülkelerde yüzde 30. Hizmet sektöründe çalışma oranı da üye ve aday ülkelerle Türkiye arasında farklılığı gösteriyor. Buna göre Türkiye'de çalışanların yüzde 41'i hizmet sektöründe çalışırken üye ülkelerde bu oran yüzde 66. Anket sonuçlarına göre Türkiye'de çalışan işçilerin yüzde 76'sı işlerinin doğrudan müşteri talebine göre belirlendiğini düşünüyor. AB'ye üye ülkelerde bu oran yüzde 59'a geriliyor. Türkiye ve diğer aday ülkelerde çalışma ortamından doğan risk faktörü aday ülkelere göre daha fazla. Türkiye'de işçilerin yüzde 29'u çalışma ortamında gürültü ile karşı karşıya olduklarını, yüzde 44'ü sorunlu pozisyonlarda çalıştıklarını, yüzde 25'i ağır yükler kaldırmak zorunda olduklarını, yüzde 52'si ise sürekli kendini tekrar eden hareketler yapmak zorunda kaldıklarını belirtiyorlar. Türkiye'de işçilerin yüzde 59'u, aday ülkelerde yüzde 62'si üye ülkelerde ise yüzde 56'sı çok yüksek hızda çalışmaktan şikayetçiler.

İşçiler memnunmuş! Türkiye ile diğer ülkeler arasındaki uçurum haftalık çalışma saatleri konusunda açılıyor. Türkiye'de işçiler, haftada 61 saat çalışırken, aday ülkelerde haftada 44 saat, üye ülkelerde ise haftada 33 saat çalışıyorlar. Pazar günü çalışma ve gece çalışma oranları da Türkiye'de diğer ülkelere göre çok daha yaygın. Türkiye'deki işçilerin yüzde 31'i sağlıklarının risk altında olduğunu, yüzde 32'si stresten, yüzde 16'sı sırt ağrısından şikayetçi olurken, yüzde 29'u ise genel bir yorgunluk çektiklerini dile getirdiler. Tüm bu sonuçlar göz önündeyken dile getirilen bir veri anket sonuçlarının doğruluğu hakkında dinleyicilerde şüphe uyandırdı. Ankete göre, haftalık uzun çalışma saatine maruz kalan, hastalık riskinin çok olduğunu düşünen Türkiye'deki işçilerin yüzde 73'ü çalışma koşullarından memnun.

Nerede uygulandı? Anket sonuçlarının sunumundan sonra söz alan işçi ve işveren temsilcileri "anketin nerede uygulandığı'"sorusunu yönelttiler. Vakıf temsilcileri ise anketin doğruluğundan şüphe duymadıklarını savunarak, bu sonuçlara birebir yapılan görüşmelerle ulaşıldığını iddia ettiler. Hak-İş adına söz alan temsilcinin, vakıf temsilcilerine verdiği 'Sanırım bu sonuçlar işçilerin resmi açıklamaları' cevabı ise Türkiye'de işveren denetiminde yapılan bir anketin sonuçlarının ne kadar doğru olabileceğini ortaya koydu.

---

İŞÇİLERİN ŞİKAYETLERİ

    Şikayetler			yüzde
    Sağlık riski			31
    Stres oranı			32
    Sırt ağrısı			16
    Gürültülü çalışma ortamı	29
    Sorunlu pozisyonda çalışma	44
    Ağır yük kaldırma		25
    Tekrar eden hareketler		52
    Hızlı çalışma			59