Bombardıman bilançosu

Afganistan'a yönelik ABD saldırıları sonucunda bugüne dek yüzlerce sivilin öldüğü, yapılan detaylı bir araştırmayla da ortaya konuldu. New York Times gazetesinde önceki gün yayımlanan araştırmaya göre, bugüne kadar yapılan hava saldırılarında en az 800 Afgan sivil katledildi. Global Exchange adlı insan hakları kuruluşu tarafından yapılan ve "terörizme karşı savaş"ın sonuçlarını ortaya koyma amacını taşıyan araştırmayı bölgede yürüten görevlilerin, uzaktaki köylere varmalarıyla birlikte, gerçek sivil ölü sayısının çok daha fazla olacağı ifade ediliyor. Araştırmayı yürüten Global Exchange ayrıca, ABD'yi kara operasyonları yerine sürekli olarak hava saldırılarında bulunmakla eleştirdi. Araştırmada görevli kişilerden birisinin verdiği bilgiye göre örgüt, Amerikalı komutanların yerel istihbarata çok çabuk kulak vererek, hedefleri "kafalarına göre" belirledikleri, bu yüzden pek çok sivil hedefin vurulduğunu dile getirdi. Örgüt adına konuşan Marla Ruzicka: "Amerikalıların kullandığı akıllı bombaların ancak yerdeki insanlar kadar akıllı olduğu unutulmamalı" şeklinde konuştu.

Saldırganlar rahatsız Global Exchange, araştırma kapsamında altı ay boyunca 11 değişik bölgeye personel gönderdi. Araştırmacılar, geçtiğimiz ay bir saldırıda, düğün kutlaması yapan onlarca sivilin öldüğü köyü de ziyaret ettiler. New York Times'ın, araştırmanın sonuçlarından hareketle, Afgan dışişleri bakanı Abdullah Abdullah'ı hava saldırılarının yol açtığı maddi ve manevi hasardan ötürü "uyardığı" bildirildi. Gazeteye açıklamada bulunan Amerikan merkez komutanlığından bir sözcü ise, "Bizler, sivil hedeflerin vurulmaması için çok hassas davranıyoruz" iddiasında bulundu. Hava saldırılarını temel saldırı biçimi olarak kullanmadıkları iddiasında bulunan bölgedeki Amerikalı komutanlar, Afgan savaş ağalarıyla birlikte koordineli çalışarak saldırıları planladıklarını belirttiler.

Gerçek rakam çok fazla Global Exchange, ABD'ye, özellikle "Amerikalı komutanların bir an önce saldırma heveslerinden" dolayı eleştiri yöneltiyor. Kuruluş temsilcilerinin ayrıca, Kâbil'in 85 kilometre güneyinde saldırıda bulunulan mühimmat deposu bölgesini de ziyaret ettikleri kaydedildi. Kuruluştan yapılan açıklamada, bu saldırıda 52 sivilin öldüğü bildirildi. Bölgede El Kaide üyelerinin saklandığı iddiasını yineleyen Amerikan kaynakları ise, saldırıda sivillerin öldüğünü yalanlayamadı. İngiliz The Guardian gazetesinin şubat ayında yaptığı bir araştırmada, ülkedeki Amerikan saldırılarında ölen sivillerin sayısı 2000 ila 8000 olarak açıklanmıştı.

Konvoyun sırrı Öte yandan, geçen yılın kasım ayında, Usame Bin Ladin'in en yakın danışmanlarından oluşan büyük çapta bir konvoyun, bir gece vakti Kâbil'in güneyindeki zengin tarım bölgesi Logar'a geçtiği iddiası ortaya atıldı. Yetkililer, gece yarısı harekete geçtikleri belirtilen konvoyun Bala Hissar sınırının güneyinden geçerek Logar Vadisi'ne ulaştığını bildirdiler. Muhammed Rahim isminde bir Afgan işadamı, El Kaide konvoyunun muhtemelen 1 ile 15 Kasım tarihleri arasında bölgeden geçmiş olabileceğini söyledi. Rahim sözlerini şöyle sürdürdü: "Hepsi birden nasıl öldürülmediler, hâlâ anlayabilmiş değiliz. Çünkü en az 1000 araba ve kamyondan oluşan, dolayısıyla fark edilmemesi imkânsız bir konvoyla hareket ediyorlardı. Çok karanlık bir geceydi, fakat Amerikan pilotları için farları görmek kolay olsaydı gerek." Konvoyda bulunanlar arasında El Kaide'nin politik ve strateji uzmanlarından Eymen el Zevahiri ile, bir diğer lider Muzzamil'in de bulunduğu söyleniyor. Logar hattındaki hareketlilik, Amerika'nın eylül ayında başlayan hava saldırıları sonrası artmıştı. Rahim, bölgedeki son El Kaide üyesinin ne zaman ayrıldığını bilmediğini söylerken, ismi açıklanmayan bir yetkili, Pakistan sınırında bırakılan ve üst düzey bir El Kaide komutanına ait olduğuna inanılan Japon yapımı bir kamyonete rastladıklarını öne sürdü.