12 Temmuz 2002 21:00

Doğaya 'modern' müdahale,
   Arne Jacopsen

Proje 4L İstanbul Güncel Sanat Müzesi, dünyaca ünlü mimar ve tasarımcı Arne Jacopsen'in 'Mihenk Taşları ve Yaprak Dökmeyenler' adlı sergisine ev sahipliği yapıyor. Sanatçının doğumunun 100. yıldönümü vesilesiyle ülkemize gelen sergi, 1971'de hayata veda eden sanatçının zamana meydan okuyan tasarımlarını görmek ve 'Modernizmin' ne olduğunu anlayabilmek için önemli bir fırsat. Sergi onun mesleki yaşamına ilişkin farklı dönemler doğrultusunda yapılandırılmış. Krolonojik bir sırayla 'Erken Dönem', 'Savaş Sonrası Yıllar', 'Uluslararası Üslup Dönemi' ve ' Son Dönem İşleri' olmak üzere dört bölümde özetlenen Arne Jacopsen'in tasarım dünyası, tüm haşmetiyle karşımızda duruyor. Duvarlardaki sekiz büyük pano, sanatçının kimliğini yazılı ve görsel olarak özetliyor. Ve etrafta onun çizgilerini içeren eşsiz tasarımlar; Royal Lambalar, ünlü 'Yumurta Koltuk', Dil sandalyeler, Cylinda Serisi çelik mutfak eşyaları, Djob masa, AJ kapı kolu ve daha birçok ürün. Tüm bu ürünlerin formları insana hiç yabancı gelmiyor. Çünkü onun imzasını taşıyan birçok sandalye, metal ev eşyası ve aydınlatma ürünü bugün bile üretiliyor. Dahası onun öğrencileri ve ekolünden etkilenen sayısız mimar ve tasarımcı günümüzde de onun çizgilerinden izler taşıyan tasarımlar yapmayı sürdürüyorlar. Sergiyi gezerken insanın bu koltuklara oturası geliyor. Bir de yorulmuşsanız, Jacopsen'in insanı sımsıkı kavrayan yumurta koltuğuna şöyle kurulup hem yorgunluk atmak hem de serginin dingin dünyasını bir de koltuk seviyesinden izlemek tadına doyulmaz bir zevk. Üzerlerinde uyarı yazısı yok diye sakın aldanıp da oturmayın, çünkü oturmak gerçekten yasakmış. Ama yine de insanın oturası geliyor. Serginin eksileri de var. Girişin hemen yanında onunla ilgili bir belgesel film gösterimi var. Ancak belgeselin yalnız İngilizce olması tam bir düş kırıklığı yaratıyor. Ayrıca sergiye teknik sponsorluk yapan elektronik eşya firmasının ürün kataloğunun Arne Jacobsen'i tanıtan Türkçe kataloğun hemen yanında ziyaretçilerin ilgisine sunulması, insanın damağında tatsız bir pazarlamacılık tadı bırakıyor. Sergiye Türkiye'den destek veren çeşitli tasarım firmalarından da 'Arne Jacopsen' imzalı ürünleri sipariş verebiliyormuşuz. Oradaki görevliden öğreniyoruz. Tüm bunlardan sonra şunu da unutmamak lazım. Arne Jacopsen mimarlık ve tasarıma hiçbir zaman ideolojik olarak yaklaşmadı. Avrupa'da en hararetli devrimci mimarlık söylemlerinin gündemde olduğu yıllarda bile asla bu tartışmaların içinde yer almadı. Ama bir marka haline gelen 'AJ' imzasını hep kapitalist sistemde hayat bulan tasarımların altına attı. Bilinçli ya da bilinçsiz o kapitalizmin tasarımcısıydı. Sergi 10 Ağustos'a kadar pazar, pazartesi ve salı günleri dışında her gün 12.00-20.00 saatleri arasında açık olacak. Bilgi için tel: (0212) 281 51 50

Evrensel'i Takip Et