TMO'ya tasfiye

IMF ve DB dayatmalarından biri daha hayata geçirilerek, çiftçinin "kara gün dostu" Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tasfiye ediliyor. TMO bu yıl geçen yıllar gibi ne alım yapacak ne de taban fiyatı açıklayacak. Bu yıl TMO'ya verilecek bir yetki ile piyasada fiyatlar oluştuktan sonra TMO bu fiyata göre göstermelik bir fiyat açıklayacak. Üretici, tüccarın belirlediği fiyattan emeğini satacak, hububat fiyatları piyasa koşullarında belirlenecek. TMO Genel Müdürü Mevlüt Karakaya, yetki kararnamesi imzalandığında TMO'nun bir süre piyasayı izleyeceğini ve piyasaya göre bir fiyat belirleyip ona göre bir fiyat açıklayacağını ifade etti. TMO'nun alacağı miktarın belli olmadığını, iki yıldır piyasayı daha iyi regüle ettiğini iddia eden Karakaya, özel sektörün geçen yılki uygulamadan memnun olduğunu söyledi. Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gürol Ergin geçen yıllardan farklı olarak ve ilk kez hükümetin hububat için bir taban fiyatı belirlemeyeceğini söyledi. Ergin, "TMO bir süre piyasaları gözlemleyecek. Daha sonra fiyat açıklayacak. Açıklanan fiyat 1 yılı etkiliyor. Geçen yıl 160-165 bin lira olarak açıklandı. Tüccar bu fiyatla aldı. Daha sonra yarattığı spekülasyonlar ile 350-360 bin liradan buğdayı sattı. Bu yıl da uygulama ile düşük fiyat belirlendikten sonra, üreticinin elinden bu fiyatla alınacak. Daha sonra fiyatlar birden yükselecek ve üretici kaderi ile başbaşa kalacak. Üreticiden ucuz alanlar 2001 yılında olduğu gib 2002 yılında da bundan haksız kazanç elde edecek" diye konuştu.

Üretici örgütlenmeli Üreticilerin bireysel davrandığını oysa alıcıların örgütlendiğini dile getiren Ergin, alıcının az, satıcının fazla olduğu bir ortamda fiyatın her zaman alıcılar tarafından belirlendiğini söyledi. Üreticinin yaşanan sürece belli süre daha dayanıp daha sonra üretimden kopacağının çok açık olduğunu vurgulayarak, "Türkiye'de yapılmak istenen budur" dedi.

Ekim yapılmıyor Açıklanacak taban fiyatının ve yapılacak alım miktarının düşük tutulacağından dolayı, hükümetin kendisine gelecek tepkileri, eleştirileri başka bir yöne çekmek istediğini ifade eden Ergin, "Amaç çiftçiyi mutlu edecek değil, çiftçiyi perişan edecek bir fiyat açıklamak. Geçen yıl çiftçinin maliyetinin altında bir alım fiyatı açıklandı. Bu fiyat da üreticinin geçen yıl daha az ekim yapmasına neden oldu. Bu yıl Konya'da, özellikle İç Anadolu'da üretici birçok alanı boş bıraktı" dedi. Üreticinin geçen yıl uğradığı zarara, bu yıl da katlanamayacağını düşünerek ekim yapmadığının altını çizen Ergin, bir dahaki yıl, bu yıl boş bırakılan topraktan daha fazla toprağın boş bırakılacağını söyledi. Türkiye'nin birçok bölgesinde iklim çok iyi gittiği halde üretimin yine 20 milyon tonu geçmeyeceğini dile getiren Ergin, "Oysa geçmişte iklim o kadar iyi gitmemesine rağmen üretim miktarı 23-25 milyon ton arasında değişiyordu. Türkiye'nin geleceği açısından çok ciddi endişemiz var. TMO'nun geleceğini karanlık görüyorum" dedi. Türkiye Üretici Sendikası (Tür Köy Sen) Genel Başkanı Şevki Konur da IMF ve DB'nin tüm tarımsal KİT'ler gibi TMO'nun da tasfiyesini istediğini belirterek, birkaç yıldır yapılan alımlar ve açıklanan fiyatlar ile TMO'nun zaten tasfiye edildiğini dile getirdi. Üreticinin her geçen yıl daha az ekim yaptığını dile getiren Konur, uygulanan politikaların acı sonuçlarını Türkiye'nin daha sonraki yıllarda, daha ağır bir şekilde yaşayacağını söyledi.