29 Mayıs 2002 21:00
Diyarbakır'ı yeniden yapıyor
GÜNÜN YAZILARI
Çocukluktan geliyor Fesih Gündoğar'ın yeteneği. Daha ilkokul sıralarında okurken başlıyor maket yapmaya. Maddi olanaksızlıklardan dolayı ilkokulu 4. sınıfta bırakıyor. İlkokuldan sonra dört yıl Halk Eğitim'in açmış olduğu çıraklık okuluna gidiyor. Oto tamirciliği yapıyor bir dönem. Bir yandan da taşları oyarak maketler yaparak yaşamını sürdürüyor. Ailesi sürekli karşı çıkıyor bu yeteneğine. Sonraları bir şeyler üretmek daha çok ağırlık kazanıyor meslek seçiminde. Atölye odasında oyulan taşlarla tarihi yaşatmak için kolları sıvıyor.
Yaklaşık yedi yıldır Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'nin tahsis ettiği atölye odasında surları ve içinde yer alan yapıları, kalker taşını yontarak kendi ellerinde üretiyor. Surları, hanları, hamamları, kiliseleri, camileri, mescitleri, konakları, medreseleri, evleri kendi deyimiyle yeniden inşa ediyor.
Oto işçiliğinden maketçiliğe Behrem Paşa Camisi'nin oyularak inşası Fesih Usta'nın iki ayını alıyor. Kalker taşıyla çalışıyor. Lice'nin Çağdaş Köyü'nden getirtiyor taşları. Fesih Usta tüm bu tarihi yapılara hayran. O dönemlerdeki tarihi yapıların mimarisini olağanüstü buluyor. Ve bu yapıların yaşatılması gerektiğini söylüyor. Fesih Usta yedi kilise, üç han, dokuz hamam, dört medrese, yirmi iki cami, on beş mescit, iki konak ve 153 ev inşa ediyor, altı yıl dokuz ayda. Bazen de sur yapısında kalemlikler ve oyma tablolar yaptığını söylüyor.
'İşte Diyarbakır böyleydi' Fesih Usta birçok yapının maket yapmak için projesinin olmadığını söylüyor. Onların da projesini kendisi çıkarıyor. Çalışmaya başlamadan önce gidip maketini yapacağı yapıyı yerinde inceliyor. Tüm detayıyla bilgisini alıyor. Sonra gelip başlıyor inşasına. Tüm yapıları orantılı olarak işliyor. Bunu da dört yıllık öğrenim hayatı süresince matematik ve resim derslerinden başarılı olmasına bağlıyor. Diyarbakır'da hamamlara özgü bir geleneği anlatmadan geçemiyor Fesih Usta. Diyarbakır'a dışarıdan gelen insanları önce hamamlara götürüyor. Sonra da hanlarda uyuyup, dinlenmeleri için yerleştirildiklerini hatırlatıyor. Belki de geçmişte insani değerlerin ağırlık basması, misafirperverlik yönü etkilediği için anlatıyor bu geleneği Fesih Usta. Fesih Usta yıkılan evlere dek maketlerini yapmayı düşünüyor. Onları da yıkık olarak bırakacağını belirtiyor. Caddelerine, labirent sokaklarına, yeşil alanlarına dek yapacağını söylüyor. Tüm bunları "İşte Diyarbakır böyleydi" demek için yapıyor. Nasıl bitirildiğinin görülmesini istiyor. Fesih Gündoğar, Büyükşehir Belediyesi'nin yedi yıldır tahsis ettiği atölyede sabah 8 akşam 17 saatleri arası çalışıyor. 31 yaşında olan Fesih Usta'nın birçok ziyaretçisi var. 1984'den bu yana bu işi yapıyor. Atölyeye geçince oto işçiliğini bırakıyor.
Oto işçiliğinden maketçiliğe Behrem Paşa Camisi'nin oyularak inşası Fesih Usta'nın iki ayını alıyor. Kalker taşıyla çalışıyor. Lice'nin Çağdaş Köyü'nden getirtiyor taşları. Fesih Usta tüm bu tarihi yapılara hayran. O dönemlerdeki tarihi yapıların mimarisini olağanüstü buluyor. Ve bu yapıların yaşatılması gerektiğini söylüyor. Fesih Usta yedi kilise, üç han, dokuz hamam, dört medrese, yirmi iki cami, on beş mescit, iki konak ve 153 ev inşa ediyor, altı yıl dokuz ayda. Bazen de sur yapısında kalemlikler ve oyma tablolar yaptığını söylüyor.
'İşte Diyarbakır böyleydi' Fesih Usta birçok yapının maket yapmak için projesinin olmadığını söylüyor. Onların da projesini kendisi çıkarıyor. Çalışmaya başlamadan önce gidip maketini yapacağı yapıyı yerinde inceliyor. Tüm detayıyla bilgisini alıyor. Sonra gelip başlıyor inşasına. Tüm yapıları orantılı olarak işliyor. Bunu da dört yıllık öğrenim hayatı süresince matematik ve resim derslerinden başarılı olmasına bağlıyor. Diyarbakır'da hamamlara özgü bir geleneği anlatmadan geçemiyor Fesih Usta. Diyarbakır'a dışarıdan gelen insanları önce hamamlara götürüyor. Sonra da hanlarda uyuyup, dinlenmeleri için yerleştirildiklerini hatırlatıyor. Belki de geçmişte insani değerlerin ağırlık basması, misafirperverlik yönü etkilediği için anlatıyor bu geleneği Fesih Usta. Fesih Usta yıkılan evlere dek maketlerini yapmayı düşünüyor. Onları da yıkık olarak bırakacağını belirtiyor. Caddelerine, labirent sokaklarına, yeşil alanlarına dek yapacağını söylüyor. Tüm bunları "İşte Diyarbakır böyleydi" demek için yapıyor. Nasıl bitirildiğinin görülmesini istiyor. Fesih Gündoğar, Büyükşehir Belediyesi'nin yedi yıldır tahsis ettiği atölyede sabah 8 akşam 17 saatleri arası çalışıyor. 31 yaşında olan Fesih Usta'nın birçok ziyaretçisi var. 1984'den bu yana bu işi yapıyor. Atölyeye geçince oto işçiliğini bırakıyor.
Evrensel'i Takip Et