Çelik savaşı kızıştı

Bush'un kendi ülkesinin çelik sanayiini korumak için Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden ithal edilen çeliğe getirdiği yeni kısıtlamalar, çelik sektörünün güçlü olduğu ülkelerde büyük öfke yarattı. Bunlar arasında, ABD'nin "sadık dostu" İngiltere de bulunuyor. Pek çok İngiliz milletvekili, gümrük tarifelerinin çelik sanayisi için "felaket" yaratacağına dikkat çekerken, Başbakan Tony Blair'den alınan bu kararlara sert tepki göstermesini istiyor. İşçi Partili Avrupa Parlamentosu üyesi Erly McNally, Blair'in ABD Başkanı'nın karşısında ayağa kalkmasının tam zamanı olduğunu belirtirken, "ABD bütün kaslarını gerip bize gösteri yapıyor. Avrupa Birliği olarak Bush'a bize kabadayılık yapamayacağını açık biçimde söylememiz lazım. Bu konuda açık mesajlar vermemiz lazım" dedi.

'İntikam eylemleri' Bu arada ABD'nin aldığı kararlara ilk tepkisini veren İngiltere Sanayi ve Ticaret Bakanı Patricia Hewitt de, alınan kararların haksız, yersiz ve hayal kırıklığı yaratan cinsten olduğunu belirtti. Amerikan kısıtlamaları sonucu İngiltere'de çelik sektöründe büyük bir işsizlik yaşanabileceğini belirten bazı çevreler de, Amerika'ya karşı "intikam eylemleri" öneriyor. Bunlar arasında ABD mallarına boykot ve bazı alışverişlerdeki vergi oranlarının yükseltilmesi gibi öneriler var. Avrupa Birliği (AB) Ticaret Komisyonu Başkanı Pascal Lamy, ABD'nin korumacılık yolundaki kararının dünya ticaret sistemi için büyük bir gerileme olduğunu söylerken, ABD'nin zorluklarının nedeninin ithalat olmadığını, bu önlemlerin bir çözüm sağlamayacağını, tersine sorunu ağırlaştıracağını belirtti.

AB barut fıçısı Avrupa Birliği (AB) böyle bir uygulamaya karşı misilleme yapacağını bildirirken, İngiltere ve Rusya da konuyla ilgili kaygılarını seslendirdi. AB Sözcüsü Jonathan Faull tarafından yapılan açıklamada, "Avrupa Konseyi Başkanı Romano Prodi'nin ABD Başkanı Bush'a bir mektup yazarak, ABD yönetiminin böyle bir uygulamaya gitmesi durumunda AB'nin de karşılık vermekten başka çaresi kalmayacağı uyarısında bulunduğu" bildirildi. Sözcü, ticari sürtüşmeleri büyütmemenin ilgili tarafların ve tüm dünyanın yararına olacağını da söyledi. İngiltere hükümeti ise "ABD yönetimini gümrük vergilerini artırarak dünya ekonomisine zarar verme riskine atılmak yerine, gerçekleri kabul edip, kendi çelik sanayiini yeniden yapılandırmaya" davet etti. Dünyanın büyük çelik ihracatçılarından Rusya da eleştirilere katıldı. ABD'nin Moskova Büyükelçisi Alexander Vershbow, Dışişleri Bakanlığı'na çağrılarak Rusya'nın konuyla ilgili kaygıları anlatıldı. Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Çeliğe uygulanan gümrük vergilerinin artırılmasının Rus-ABD ilişkilerine ciddi bir etkisinin olacağı hakkında büyükelçinin dikkatinin çekildiği" belirtildi.

Uzakdoğu da kaygılı Başta Japonya, Rusya, Güney Kore ve Brezilya olmak üzere diğer büyük çelik üreticileri de konu hakkında tepkilerini bildirerek, ABD'nin kararına karşı mücadele edeceklerini dile getirdiler. Japon Ticaret Bakanı Takeo Hianuma, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, ABD'nin, diğer ülkelerden yapılan çelik ithalatına uyguladığı gümrük vergilerini artırmasını "tamamıyla kabul edilemez" bulurken, konuyu DTÖ'ye götüreceklerini söyledi. ABD yönetiminin kararı kendi ülkesinde de tepkilerle karşılaştı. Ürünlerinde çelik kullananan imalatçıları temsil eden "Tüketici Sanayiler Ticari Eylem Koalisyonu" grubu, çeliğe uygulanan gümrük vergisinin artırılmasının tüketim mallarının fiyatlarının yükselmesine ve onbinlerce ABD'linin işsiz kalmasına yol açacağını bildirdi. Grubun Başkanı Jon Jenson, gümrük vergilerinin artırılmasının ABD'de üretilen mamül mallar üzerine yeni bir vergi koymak anlamına geldiğini belirterek, ABD Başkanı Bush'u serbest ticaret ilkelerini ihlal etmekle suçladı. Jenson, ABD'li çelik üreticilerini korumak için artırılan gümrük vergisinin ABD ekonomisinin çelik kullanan öteki sektörlerini vuracağını belirtti.