4 Mart 2002 22:00

ABD'nin hedefi enerji

Rus yetkililer, ABD'nin "Gürcistan çıkarması"nın asıl sebebinin "terör" olmadığı yönündeki görüşlerini giderek daha yüksek sesle dile getiriyor. Resmi Rus kaynakları, ilk kez, ABD müdahalesinin hedefinin, Kafkasya ve Orta Asya'nın devasa enerji kaynaklarına erişimini korumak için bölgede "sağlam bir zemin" yakalamak olduğunu bildirdi. Moskova'dan yapılan açıklamalarda, bir de örtülü tehdit savruldu ve "Bu hareket, beklenmedik sonuçlara yol açabilir. Hem maddi, hem siyasi bedeller yaratabilir" denildi. Bu yorumların, devlete ait Rusya'nın Sesi Radyosu Dünya Servisi tarafından yapılması, önemlerini daha da artırıyor.

Gürcistan'ın dertleri Batı'ya yaslanarak ayakta durmaya çalışan Gürcistan'da siyasi durum, oldukça "hassas". Gözlemciler, bu hassasiyet nedeniyle, Moskova'nın "bedel"lere ilişkin açıklamasının yerinde olduğunu kaydediyor. Gürcistan'ın tek sorunu, Pankisi Geçidi'ndeki askeri durum değil. Kuzeybatıda Abhazya, kuzeydeki Güney Osetya, bağımsızlık talep ediyorlar. Gürcistan yönetiminin Rusya'ya düşmanca bir politika takip etmesi nedeniyle, Rusya'nın her iki bölgedeki ulusal hareketlere desteği oldukça güçlü. Yine jeopolitik çıkar çatışmaları nedeniyle, bağımsızlıklarını ilan etmiş olan Güney Osetya ve Abhazya, Batı tarafından tanınmıyor.

Rusları çağırabilirler Son olarak, Güney Osetya'nın Devlet Başkanı Eduard Kokoev, ABD askerlerinin Güney Osetya'da olası bir operasyona katılmaları durumunda kendilerinin de Rusya'dan asker göndermelerini isteyeceklerini açıkladı. Kokoev, Pankisi geçidinde yapılacak bir operasyona ABD askerlerinin de katılma ihtimali olduğu yolundaki haberlerden rahatsızlık duyduklarını söyledi. Gazetecilerin, "Tiflis'in operasyonlarına ABD askerlerini de katması durumunda Tiflis-Tskhinvali ilişkilerinin nasıl etkileneceği" sorusu üzerine Kokoev, Tskhinvali'de yapılacak olan ve Güney Osetya ile ilgili sorunların ele alınacağı Ortak Kontrol Komisyonu toplantısında bu konudaki gelişmelerden duydukları rahatsızlıkları dile getireceklerini kaydetti.

Pankisi kontrol dışı Rusya, 1991'de Gürcistan'ın kopmasından bu yana, iki bölgeye destek verdi ve diğer yandan, bir tür "arabuluculuk" rolü üstlendi. Buna karşılık Gürcü yönetimi de, Çeçenya'daki şeriatçı gruplara örtülü destek veriyordu. Nitekim Rusya, bugüne dek, "terör gruplarının Gürcü resmi kurumlarının yardımıyla hareket ettiği" yönünde suçlamalar getiriyordu. Bu suçlamaların merkezinde, yerel nüfusu da Çeçen olan Pankisi Geçidi vardı. Moskova'ya göre, şeriatçı Çeçenler, bu bölgede önemli idari koltukları ele geçirmiş durumda. Mültecilere yönelik insani yardımlar dahi, bu grupların eline geçiyor. Bu konumlanmaya destek veren Gürcü yönetimi ise, giderek, kullanmak istediği grupların da bölgeyi Gürcistan'dan koparmak isteyebileceği korkusunu duyuyor. ABD'nin örtülü desteğini gören ve yakın zamana kadar Usame Bin Ladin ile işbirliği yapan şeriatçı Çeçen grupların ilan ettiği hedef, "bütün Kafkasya boyunca, Karadeniz'den Hazar'a kadar bir İslam cumhuriyeti" kurmak. Bu da, ABD güdümlü bu hareketlerin, bütün bir bölgeyi istikrarsızlaştırmak için kullanılacağını gösteriyor.

Casusluk suçlaması Gürcistan'daki ABD askeri varlığı, Çin'i de rahatsız ediyor. Pekin hükümeti, son olarak Washington'u, Çin'e karşı casusluk yapmak için, Kazakistan ve Kırgızistan'la askeri üs anlaşmaları imzalamaya çalışmak ile suçladı. Çin yönetimi, ABD'nin jeopolitik ataklarına, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) ile karşılık vermeye çalışıyor. Geçtiğimiz ocak ayı içinde Bişkek'i ziyaret eden Çin Devlet Konseyi üyesi İsmail Amat, ŞİÖ'nün "bölgesel istikrar ve güvenliğin sağlanması için en pratik, en etkili araç" olduğunu belirtmişti.

İran da istemiyor Öte yandan, İran Savunma Bakanı Ali Şamhani, Gürcistan'a Amerikan askerlerinin gönderilmesine karşı olduklarını belirtti. Resmi bir ziyaret için Ermenistan'ın başkenti Erivan'a giden Şamhani, gazetecilere yaptığı açıklamada, "Tahran'ın politikası, her zaman İran sınırları yakınındaki ülkelerde yabancı askerin varlığını reddetmiştir" dedi.

Evrensel'i Takip Et