Erken doğan bebek

Erken doğan bebekŞenay Aydemir Hollywood'un 11 Eylül saldırılarının ardından nasıl bir yönelime gireceği merak konusu olmuştu. Özellikle, son on yıl içinde 'terörizm' konseptine uygun ürünler veren ve kullandığı yöntemlerle 'teröristlere yol gösterdiği' öne sürülen Hollywood'da yeni yönelimin daha militer ve milliyetçi bir yönde olacağına kesin gözüyle bakılıyordu. Aslında olması beklenen bu gelişme yeni bir durum olarak gelişmeyecek. Amerikan sinemasının vazgeçilmezleri arasında olan bu tür filmlerin 'rayting'i daha da yükselecek. Zira Hollywood'un en liberal dönemini yaşadığı ve Amerikan sisteminin yoğun eleştirilere maruz kaldığı yıllarda bile Amerika ve onun değerlerine, Amerikan militarizmine övgüler düzen yapımlar yapılıyordu. Ama şimdi, bu liberal eğilim hızla gerilerken, militer filmlerin sayısının artması bekleniyor. Bu durum Hollywood ve Amerikan tarzı solculuğun anlaşılması için de önemli bir turnusol kağıdı işlevi görecek kuşkusuz. Çünkü, Hollywood muhaliflerinin sınırlarının görülmesini sağlayacak. Örneğin Amerikan değerlerine doğrudan eleştiriler yönelten ve yerden yere vuran "Döğüş Kulübü" filminin yönetmeni David Fincher saldırıların ardından Pentagon'un 'beyin fırtınası' grubunda görev aldı. Aynı filmin oyuncusu Brat Pitt ise Amerikalı askerlere moral vermek için ülke ülke dolaşıyor. Saldırılardan önce çekilmiş olmasına rağmen Robert Redford'lu "Son Kale", 11 Eylül sonrası sürecin iki önemli özelliğini bünyesinde barındırıyor. Birincisi bu saldırıların ardından Hollywood'dan beklenilen türde bir film olmayı 'başarmış' olması; ikincisi de, "Akbaba'nın Üç Günü"; "Başkanın Adamları" gibi önemli sayılabilecek politik yapımlarda rol alan ve 'solculuğuyla' meşhur Robert Redford'un turnusal kağıdındaki rengi.

Liderlik sorunu "Son Kale", Amerika'nın yönetim biçimi olan başkanlık sistemi ile de paralellikler kuran 'liderlik' sorununu ele alıyor. Yönetmen Rod Lurie'a göre "Kimileri lider olmak, kimileri lider olmayı istemek için doğar."

Kale'de savaşFilm birçok cephede Amerika adına savaşmış, savaş stratejileri üzerine kitaplar yazmış üç yıldızlı general olan Irwin'in (Robert Redford) hapisaneye getirilmesiyle başlıyor. Irwin, savaş sırasında yanlış bir karar vermiş ve emri altındaki askerlerin ölümüne neden olmuştur. Mahkemede suçunu kabul eden Irwin on yıllık cezasını çekmek üzere askeri bir hapisaneye getirilir. Hapisanenin komutanlığını ise sıkı disiplinden yana olan Albay Winter (James Gandolfini) gerçekleştirmektedir. Albay Winter, bir zamanların efsanevi generaline ilk günlerde saygı duyar ama uyguladığı yöntemler konusunda generalle arasında sürekli bir çatışma başlar. Bunun üzerine generale duyduğu saygının önce küskünlüğe, sonra da açık düşmanlığa dönüşmesi kaçınılmaz olur... Irwin, içinde bulunduğu son kalenin kötü yönetildiğini düşünmektedir ve askerlerini toplayarak kaleyi ele geçirme planları yapmaya başlar.

'Bir kalenin zaptı' Kendisi de asker kökenli olan yönetmen Rod Lurie, Hollywood'un defalarca çektiği hapisane öykülerini tersten kurgulamayı denemiş. Herkesin dışarı çıkmak için mücadele ettiği hapisaneyi içerden ele geçirmenin hikayesini anlatan yönetmen, burayı aynı zamanda bir ülke olarak tasarlıyor. Belki de bütün kötü koşullara rağmen çekip gitmenin yanlış olduğunu anlatmak derdinde. Ama "Son Kale", lider olmanın yetkilerle değil doğuştan gelen yeteneklerle gerçekleşebileceği, koşullar nasıl olursa olsun eldeki olanaklarla bir şeyler yapılabileceği vs. gibi kimi mesajlarını bir yana bırakırsak, tipik bir Hollywood aksiyonu olmaktan öteye gidemiyor. Robert Redford'un ve James Gandolfini'nin usta işi oyunculukları, set tasarımındaki göze çarpan birkaç özellik dışarda tutulduğunda hapisanede geçen bir "Tango ve Cash" öyküsü. Tabi bütün bunlara filme egemen olan Beyaz Saray'ın ruhunu okşayacak "Amerika'ya kimse bayrağını ters giydiremez" ruhunu ve 'ideal Amerikalı' formunu da eklemek gerekiyor. "Son Kale", 11 Eylül saldırılarının öncesinde çekilmiş olmasına rağmen tam bir konsept filmi. Bir anlamda Hollywood'un erken doğan çocuğu.