Birleşik ve demokratik Irak

Birleşik ve demokratik IrakJeff Klein- Irak'ın, ABD öncülüğündeki "anti-terörist kampanyanın" ikinci hedefi olacağı üzerine çok sayıda spekülasyon yapılıyor. Sizce Saddam Hüseyin'in gücü elinden alınabilir mi?Hiçkimse Irak'ın ikinci hedef olup olmayacağı sorusuna tam yanıt veremiyor. Şüphesiz bu, şu anda Amerikan yönetiminin kendi içinde de, ateşli tartışmalara sebep oluyordur. Tartışmanın nasıl sona ereceği ise henüz belli değil.Saldırı gibi bir gelişmeden rejimin nasıl etkileneceğine gelince... Bence eğer Amerika'nın onu indirmek için ortak bir isteği varsa, Irak'ın içindeki muhalefetle birlikte çalışılabilir. Böyle bir durumda rejimin çöküşü kaçınılmaz olur.- Sizce ABD Saddam Hüseyin'i devirmek gibi bir işe kalkışacak mı, yoksa 1991'in bir tekrarı yaşanarak, Saddam yine sağ salim kurtulacak mı?Bence şimdi 1991'den oldukça farklı bir durum var. Şöyle ki, bugün eğer ABD Irak'a karşı bir askeri harekâta girişmeye karar verirse, işi bitirecek. Çünkü son 10 yılki gelişmeler hep Amerikan yönetiminde büyük bir bölünme yaratmıştı. Şimdi ise tüm Washington, Kongre üyeleriyle, "fikir kuruluşlarıyla", senatörleriyle ve sivil yetkilileriyle Saddam'ın varlığının devam etmesinin kendileri için yenilgi anlamı taşıdığını düşünüyorlar.Unutmayalım ki, ABD 1991'deki savaşı kazandı; büyük bir askeri zafer elde etti. Ama 10 yıl sonra bunun Ortadoğu'da politik bir yenilgiye dönüştüğü görülüyor. Saddam hâlâ orada, zehrini bölgeye saçmaya devam ediyor, İsrail-Filistin barış süreci çıkmaza girdikçe onun önü açılıyor... O iflah olmaz biri, rejimi de reforme edilecek gibi değil ve bence bu Washington'da artık anlaşıldı. Şimdi sorun, ABD'nin onu bir çeşit kutuya koyup, dışarıya çıkmaya çalıştıkça kanatlarının ucunu kesme yanlış politikasına devam mı edeceği, yoksa onu devirme yoluna mı gideceği.Ama sanırım, henüz bu sorunun cevabı verilmedi. Washington'da bazıları saldırı olursa Ortadoğu'da işlerin dallanıp budaklanacağından korkuyor. Böyle bir sonuçtan korkanlar, saldırının Irak'ın birkaç devlete bölüneceğinden ve bölgede kaosun doğacağından endişe ediyorlar. Şu andaki tartışmanın sebebi bu. - Saddam Hüseyin sonrası Irak 2-3 devlete bölünür mü, yoksa birleşik, çok etnikli bir devlet, bir demokratik koalisyon mu kurulur?Şüphesiz ikincisinin olması benim dileğim, uğrunda mücadele ettiğim, yıllarımı harcadığım seçenek. Bu, rejimin nasıl değişeceğine bağlı bir şey. Rejim bir saray darbesiyle mi, ABD'nin de desteklediği birleşik bir hareketle mi yıkılacak; Irak muhalefetinin parçaları mı, Irak Ulusal Kongresi mi değişim aracı olacak, yoksa başka örgütler mi? Ben, ABD'nin 1996'daki feci stratejisini tekrar edeceğinden korkuyorum. Bir saray darbesi girişimini desteklemişlerdi ki bu, yalnızca Baasçı yüzlerin değişmesini getirir. Rejimin yapısında ve doğasında hiçbir esaslı değişim olmaz. - Sizce neden Irak'taki muhalefete, Irak'ın çevresindeki Araplar'dan destek gelmiyor?Çünkü bence, Irak'ın çevresindeki ülkeler, federal ve demokratik bir Irak'ın kurulması gibi bir sonuçtan korkuyorlar. Böyle bir rejim tüm bölge için ilham verici bir örnek oluşturur ve Suudi Arabistan gibi rejimlerin içyüzünün sorgulanmasının ve anlaşılmasının önünü açar. Bence esas korkuları bu. - Kürt sorunuyla ilgili çalışmalarınız ışığında, kuzeyde otonom bir kuşakları olan Kürtler'in Iraklı Araplar'la omuz omuza, birleşik bir Irak için mücadele etmelerini mümkün görüyor musunuz?Bu, sadece Kürtler'in vermesi gereken bir karar. Araplar veya diğer güçler buna karışmamalı. Kürtler kararı kendi içlerinde vermeli, ve tabii ki Irak'ın geri kalan kısmı da bu kararı kabul etmeli.Öte yandan, benim kişisel görüşüme göre, Iraklı Kürtler'in çıkarına olan şey, Irak'taki değişimin mızrak başı, öncü gücü olmalarıdır. Diğer bir deyişle, yeni oluşuma istedikleri rengi vermeleridir. Irak'ın bölünmesi gerçek bir tehlike ve böyle bir gelişme ileride yeni kavgalara ve bölünmelere yol açabilir. Bunu 1994'te meydana gelen Kürtler'in iç savaşında da, Kürtlerle Türkmenler ve diğer etnik azınlıklar arasındaki çatışmalarda da gördük. Yani genel olarak, etnik temelli devletleri savunmuyorum. Ama tabii belirleyici olan benim görüşüm değil, bu Kürtler'in vereceği bir karar. Ama ben Irak'taki rejimin değişmesinde büyük rol üstlenmelerini savunuyorum. Böylece, ülkenin yeniden kurulmasında, onun federal ve demokratik yapıya kavuşmasında söz sahibi olurlar. Iraklı bir Arap olarak onları kaybetmek istemiyorum, içinde yaşadığım ülkede onların da olması benim de yararıma. Bu yüzden, onları ayrılmamaları için ikna etmeye çalışırım, ama eğer yaşadıkları bunca şeyden sonra, kendi yapmak istediklerinde ısrar ederlerse de, kesinlikle karşılarında durmam. - Sizce, en nihayetinde bağımsız bir Kürt devleti Irak'ta ya da bölgede kurulabilir mi?Bu tamamen spekülasyon, birçok dinamiğe bağlı bir şey. Çevredeki tüm rejimlerin, Türkiye ve İran gibi, buna şiddetle karşı çıktıklarını biliyoruz. Sadece geçenlerde Mesud Barzani, bağımsız bir devlet istememe nedeninin çevredeki bu devletlerin karşı çıkması olduğunu söyledi. Türkiye bunun için dişiyle tırnağıyla savaşır. Ama bu sadece bir faktör. Ben kendi görüşümü, kendi Kürt nüfuslarını baskı altında tutan bu rejimlerin ihtiyaçlarına dayandırmıyorum. Ben diyorum ki, eğer isterlerse Kürtler'in ayrılma hakları vardır, ama bu onların çıkarına değildir. Tabii bu farklı bir tartışma; Kürtler'in kendi çıkarları nedir? Ya da Türkler'in, İranlılar'ın, Araplar'ın kendi çıkarları ne demektir?- ABD bir Kürt devleti kurulmasını istiyor mu?Şu anda çok açık ki, istemiyorlar. NATO müttefikleri Türkiye buna karşı ve onlar da karşı. Ben bildim bileli, ABD'nin resmi görüşü bu.