10 Aralık 2001 22:00

Hizmeti tasfiye ediyorlar

IMF'nin dayattığı "devletin küçültülmesi" politikalarından nasibini alan Köy Hizmetleri, kırsal kesimdeki milyonlarca insana hizmet götürüyor.

Paylaş

Hizmeti tasfiye ediyorlarAhmet Atalık *IMF Direktifleri ve Dünya Bankası Yapısal Uyum Programları gereği dayatılan ve istikrar önlemleri adıyla büyük bir hızla gerçekleştirilen yasal ve yönetsel düzenlemeler, ulusal çıkarlarımıza aykırıdır ve ülkemizi hızla büyük bir yıkıma doğru sürüklemektedir."Yapısal reformlar" olarak adlandırılan, tarımdan enerjiye, ticaretten kişisel hizmetlere ve sosyal güvenliğe kadar uzanan çok geniş bir alanda üretim yapısını ve bölüşümü kökten ve gelişmiş ülkelerin uluslararası sermayesi lehine değiştiren ve kamu otoritesinin ulusal politika üretme ve uygulama kapasitesini tahrip eden düzenlemeler bütün hızıyla sürmektedir.Bu amaçla, ilk atılan adımlar özelleştirmeler şeklinde olmuştur. Şimdi ise ikinci adım olarak doğrudan iktisadi faaliyet yürütmeyen ancak kamusal hizmetler veren birçok kamu kuruluşu önce küçültülecek, ardından ya kapatılacak ya da yürütülen bu hizmetlerin özel sermayeye devredileceği bir yapıya dönüştürülecektir.Bu doğrultuda hedef haline getirilen kamu kurumlarımızdan biri de Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'dür.

1984'te kurulduKöy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Anavatan Partisi'nin tek başına iktidar olduğu 1984 yılında, kamu kurum ve kuruluşlarına yönelik yeniden düzenleme çalışmaları kapsamında, "kamu yönetiminde etkinliğin artırılması ve kırsal alana hizmetlerin bir bütün olarak götürülmesi" gerekçesiyle, Topraksu, Yol Su Elektrik (YSE) ve Toprak İskan Genel Müdürlükleri'nin 3202 sayılı Yasa ile lağv edilerek birleştirilmesi sonucu kurulmuştur.Gerek son yıllarda hazırlanan Mahalli İdareler Yasa Tasarıları içerisinde ve son günlerde Maliye Bakanlığı ve Hazine'den sorumlu Devlet Bakanlığı'nca yürütülen "Devletin küçültülmesi" çalışmaları ile Anavatan Partisi tarafından hazırlanan "devletin yeniden yapılandırılması" çalışmaları kapsamında, gerekse büyük tirajlı gazetelerimizdeki bazı köşe yazarlarının yanlış ve yanlı beyanları üzerine kapatılması gündeme getirilen Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü:

Köy ve bunlara bağlı yerleşim birimlerinin yollarını yapmak,

Bu yerleşim birimlerini yeterli ve sağlıklı içme suyuna kavuşturmak,

Toprak ve su kaynaklarını geliştirmek ve yararlı hale getirmek, bu amaçla çiftçilere kredi vermek, teknik yardım projeleri hazırlamak,

Köy içi sosyal tesisleri yapmak, evini yapan vatandaşa konut kredisi vermek,

Yurtdışından ülkemize göç eden soydaşlarımıza iskan sağlamak,

Sulama ve hayvan içme suyu temini amacıyla gölet, bent, kanal gibi tesisler yapmak ve toprak muhafaza tedbirleri vermek,

Arazi toplulaştırma, tarla içi geliştirme hizmetleri ve çeşitli drenaj tesisleri yapmak,

Toprak ve su kaynaklarının geliştirmesi ile ilgili araştırma çalışmaları yapmak, şeklinde özetlenebilecek ve ülkemiz açısından çok önemli olan hizmetleri yerine getirmektedir.

Verdiği hizmetlerYSE Genel Müdürlüğü'nün kurulduğu 1965 yılında ülkemizdeki 36.500 köyden sadece 17.000 köyün yolu mevcut ve toplam yol ağı 32.000 km iken günümüzde yolu olmayan köy kalmamıştır ve toplam yol ağı da 294.000 km'ye çıkmıştır. (Türkiye'de şehirlerarası hizmet veren TCK yol ağının 60.000 km olduğu göz önüne alınırsa yapılan işin önemi daha iyi anlaşılacaktır.)Kış aylarında yürütülen "kar mücadele çalışmaları" ile köy yolları sürekli ulaşıma açık tutulmaktadır. 8 Yıllık Kesintisiz Temel Eğitim kapsamında yürütülen "taşımalı eğitim" için köy yolları her mevsim ulaşıma açık tutulmaktadır.1965 yılında toplam 65.277 ünitenin 18.183 adedinde yeterli ve sağlıklı içme suyunun olmasına karşın, 2001 yılında 76.417 yerleşim ünitesinin 66.295 adedine içme suyu götürülmüş ve bu ünitelerin yüzde 52'si de şebekeli sistem içme suyuna kavuşturulmuştur.Beş Yıllık Kalkınma Planları'nda belirtildiği gibi ülkemizde sulamaya açılabilir 8,5 milyon hektar alanın 2,9 milyon hektarı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü görev sahası içerisinde yer almakta olup bunun 1 milyon 247 bin hektarlık alan (yüzde 43) sulamaya açılmıştır.Ayrıca, 963.234 hektar alanda tarla içi geliştirme hizmetleri, 328.182 hektar alanda drenaj ve toprak ıslahı, 365.055 hektar alanda toprak muhafaza çalışmaları, 290.935 hektar alanda arazi toplulaştırma çalışmaları gerçekleştirilmiştir. 2.498 adet hayvan içme suyu göleti yapılmıştır.Genel Müdürlük bünyesinde bulunan Araştırma Enstitüleri'nde yapılan çalışmalar sonucunda "toprak ve su kaynakları yönetimi" konusunda 1493 araştırma projesi yürütülmüştür.9.832 adet iskan konutu yapılmış, 8.964 adet sosyal ve ekonomik tesis hizmete açılmış, konut kredisi verilmek suretiyle 10.490 iskan konutu yaptırılmıştır. 1923 yılından günümüze kadar dış ülkelerden gelen 441.324 aile ülkenin çeşitli yerlerine iskan edilmiştir.

Yatırımları kısıldıDevlet bütçesinden yatırımlar için ayrılan ödeneklerin azalması, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün elindeki makine ve personel kaynaklarının önemini artırmıştır. Bir adet hayvan içme suyu göletinin 2001 yılı birim fiyatlarına göre maliyeti 50 milyar TL ve 100 adet hayvan içme suyu göletinin maliyeti 5 trilyon TL'dir. Köy Hizmetleri kendi makine parkı ve personel gücünü kullanarak 5 trilyon TL maliyetindeki 100 adet göleti sadece 150 milyar TL ödenekle gerçekleştirmektedir.Şayet kırsal kesime etkin hizmet götürülemiyorsa ve Köy Hizmetleri'ne ait makine ve personel sayısı günümüzde de fazla görülüyorsa bazı hizmetlerin İl Özel İdarelerine devri neyi değiştirecektir? Etkin hizmet götürmek için Valilikler aynı makinelerle ve aynı personelle hizmet verecekler ise "yetkili makamın devletin tüm bakanlıklarının o ildeki temsilcisi olan Vali mi, yoksa ülke çapında çalışan uzman bir kurum mu olması daha doğru olacaktır.Son zamanlarda kimi gazetelerde devletin hantal yapısına Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün örnek olarak gösterilmesi son derece yanlıştır. Hatta bir gazetede köşe yazarlığı yapan ve 2. Cumhuriyetçilikle övünen bir bayan köşe yazarının "Köy Hizmetleri.." başlıklı makalesinde; kendi ifadesiyle "ne yaptığını tam bilemediği ve fazla da önemsemediği" Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü hakkında yanlış ve yanlı rakamsal değerlendirmelerde bulunarak, "bürokrasinin kendi kendisini küçülteceğinden o kadar umudumu kestim ki, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü gibi kurumları tespit ettikçe kredi koşulları listesine koyulması için İMF'ye gammazlamaktan başka çare düşünemiyorum" diyebilmiştir. Ulusumuz adına yapılan bu onursuz gammazlamanın da etkisiyle Köy Hizmetlerinin IMF'den gelebilecek krediye bağlı olarak lağv edilmesi ülke gündemine girmiş, kamuoyu önündeki itibarı zedelenmiştir..

Bir kez daha düşünülmeliGötürmesi gereken hizmetler önceliğini korurken bütçeden ayrılan pay oranı 1990 yılında yüzde 3,06 iken 2001 yılında yüzde 1,62'ye düşürülen; 1984 yılındaki 10.240 olan memur kadrosunu 2001 yılında 6.496'ya düşüren; 1985 yılındaki 65.327 olan işçi sayısını 2001 yılında 49.941'e düşüren; 1990 yılında toplam 28.002 adet olan makine varlığını 2001 yılında 18.874 adete düşüren; yatırım ödeneğinin yarısı kadar bir bütçe, İl Özel İdareleri tarafından hoyratça kullanılmış; kar mücadelesi yapmış ama maliyeti cari harcama içinde görülmüş; tüm bu gelişmelere karşın personel ve ekipmanını kullanmak suretiyle bütçesinin hizmet ve yatırıma dönüşme oranını yüzde 70 düzeyinde tutmuş olan ve tüm bunlara karşılık krizin sorumlusu olarak görülerek tasarruf edilmesi bahanesiyle lağv edilmesi gibi yanlış bir uygulamayla karşı karşıya bırakılan Köy Hizmetleri konusunda bir kez daha düşünmekte fayda vardır.

* Ziraat Mühendisi
(Küreselleşme ve MAI Karşıtı Çalışma Grubu'nun sitesinden alınmıştır.)

ÖNCEKİ HABER

Meral: Genelge iptal edilsin

SONRAKİ HABER

'Hak ve özgürlükleri istiyoruz'