03 Aralık 2001 22:00
Çalıştıkta borçlanıyorlar
Uşak'ta Hazin Sesli'ye ait battaniye fabrikasında yaşananlar, gözünü kâr hırsı bürümüş patronların ne kadar pervasız olduğunu gösteriyor.
Çalıştıkta borçlanıyorlarKriz pek çok patron için işçi haklarına saldırı, işçi atma ve esnek çalışmanın oturtulması için fırsat yarattı. Ancak Uşak'ta Hazin Sesli'ye ait battaniye fabrikasında hayata geçirilen uygulamalar patronların pervasızlığını ve işçilerin nasıl bir cenderenin içine sokulduğunu çarpıcı bir şekilde gözler önüne seriyor. Öyle ki; işçiler battaniye ürettikçe patrona borçlanıyorlar. Çünkü patron üretilen battaniyelerin hatalı olduğunu gerekçe göstererek parasını işçiden kesiyor. Kesilen para zaman zaman işçi ücretlerinin iki katını geçiyor.
Zam veriyor ama...Hazin Sesli'ye ait battaniye fabrikalarındaki bu uygulamanın başlangıç nedenleri üç yıl öncesine dayanıyor. 1998 yılında yaşanan greve kadar her yıl ücretlerine yüzde 100 zam alan battaniye işçileri, bu grevin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine zamlar asgari ücrete yapılan zamlara endekslendi. Ancak daha sonra krizi bahane eden patronlar, asgari ücret zammını da vermekten vazgeçtiler. Zam verilmemesi Hazin Sesli'nin fabrikasında çalışanlar arasında büyük bir huzursuzluğun doğmasına neden oldu. Bunun üzerine kasım ayında işçilere yüzde 5 ile 10 arasında zam yapıldı. Ancak patron Sesli, bu zammın karşılığını fabrikaya yeni bir uygulama getirerek geri aldı: "Hatalı üretim yapılırsa üretilen mal işçiye verilecek ve bu hata işçinin ücretinden en yüksek düzeyde kesilecek." Yüzde 90 gibi büyük bir kısmı makinelerden kaynaklı olan hatalar zamla beraber işçilerin ücretlerinden kesilmeye başlandı. Hataların kendi kusurları olmadığını söyleyen işçiler arasında tepkinin gelişmesi üzerine Sesli, önceden yüzde 5 ile 10 arasında belirlenen zammı yüzde 19'a çıkarttı. Ancak patron Hazin Sesli yapacağını yine yaptı. Bu seferde en küçük 'hatalı üretim' halinde işçilerden 10 ile 30 milyon arasında para kesmeye başladı. Üstelik bu kez işçiye battaniye iadesi de yapılmadı. Haftada 25-30 milyon lira kazanan işçiler, bu 'hatalar' nedeniyle fabrikaya 50 ile 60 milyon lira arasında borçlanmaya başladılar.
Bayram hediyesi! Bunun üzerine değil zam almak, fabrikaya borçlanmaya başlayan işçiler, 30 Kasım'da işletme müdürüyle görüştüler. Müdürle görüşmede bir sonuç alamayan işçiler bu kez de patronla görüşmek istediler. Uşak Organize Sanayi Bölgesi'nden Uşak Merkez'e 5-6 kilometre uzakta bulunan Güney Dinlenme Tesisleri'ne servislerle giden 90 kadar işçi, patronların servisleri çekmesi üzerine yolu yürüyerek geri döndüler. Tabii patronla da görüşememişlerdi. 30'ar kişilik gruplarla 3 posta halinde çalışan işçiler işbaşı yapmadılar. Ancak müdürlerin işçileri ikna etmesi üzerine işçiler tekrar tezgâhları başına geçtiler. İşçilerin bu girişimlerinin başarıya ulaşmaması patron Hazin Sesli'nin işçilerin elinde bulunan son hakları da gasp etmesinin yolunu açtı. İşçileri verilen yüzde 19'lu zam geri alındı, bayram ve izin paraları kaldırıldı. İşçiler bu durumu "Patronun işçilere bayram armağanı" olarak nitelendiriyorlar.
Zam veriyor ama...Hazin Sesli'ye ait battaniye fabrikalarındaki bu uygulamanın başlangıç nedenleri üç yıl öncesine dayanıyor. 1998 yılında yaşanan greve kadar her yıl ücretlerine yüzde 100 zam alan battaniye işçileri, bu grevin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine zamlar asgari ücrete yapılan zamlara endekslendi. Ancak daha sonra krizi bahane eden patronlar, asgari ücret zammını da vermekten vazgeçtiler. Zam verilmemesi Hazin Sesli'nin fabrikasında çalışanlar arasında büyük bir huzursuzluğun doğmasına neden oldu. Bunun üzerine kasım ayında işçilere yüzde 5 ile 10 arasında zam yapıldı. Ancak patron Sesli, bu zammın karşılığını fabrikaya yeni bir uygulama getirerek geri aldı: "Hatalı üretim yapılırsa üretilen mal işçiye verilecek ve bu hata işçinin ücretinden en yüksek düzeyde kesilecek." Yüzde 90 gibi büyük bir kısmı makinelerden kaynaklı olan hatalar zamla beraber işçilerin ücretlerinden kesilmeye başlandı. Hataların kendi kusurları olmadığını söyleyen işçiler arasında tepkinin gelişmesi üzerine Sesli, önceden yüzde 5 ile 10 arasında belirlenen zammı yüzde 19'a çıkarttı. Ancak patron Hazin Sesli yapacağını yine yaptı. Bu seferde en küçük 'hatalı üretim' halinde işçilerden 10 ile 30 milyon arasında para kesmeye başladı. Üstelik bu kez işçiye battaniye iadesi de yapılmadı. Haftada 25-30 milyon lira kazanan işçiler, bu 'hatalar' nedeniyle fabrikaya 50 ile 60 milyon lira arasında borçlanmaya başladılar.
Bayram hediyesi! Bunun üzerine değil zam almak, fabrikaya borçlanmaya başlayan işçiler, 30 Kasım'da işletme müdürüyle görüştüler. Müdürle görüşmede bir sonuç alamayan işçiler bu kez de patronla görüşmek istediler. Uşak Organize Sanayi Bölgesi'nden Uşak Merkez'e 5-6 kilometre uzakta bulunan Güney Dinlenme Tesisleri'ne servislerle giden 90 kadar işçi, patronların servisleri çekmesi üzerine yolu yürüyerek geri döndüler. Tabii patronla da görüşememişlerdi. 30'ar kişilik gruplarla 3 posta halinde çalışan işçiler işbaşı yapmadılar. Ancak müdürlerin işçileri ikna etmesi üzerine işçiler tekrar tezgâhları başına geçtiler. İşçilerin bu girişimlerinin başarıya ulaşmaması patron Hazin Sesli'nin işçilerin elinde bulunan son hakları da gasp etmesinin yolunu açtı. İşçileri verilen yüzde 19'lu zam geri alındı, bayram ve izin paraları kaldırıldı. İşçiler bu durumu "Patronun işçilere bayram armağanı" olarak nitelendiriyorlar.
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
