Bonn pazarlığı sonuçlanıyor

Bonn pazarlığı sonuçlanıyorGeçen hafta Almanya'nın Bonn kentinde Birleşmiş Milletler (BM)' in denetiminde başlayan Afganistan Konferansı'nda süren pazarlıkların finaline gelindi. Yeni kurulacak geçici hükümetin başına, eski kral Zahir Şah'ın grubundan eski bakan Samad Hamid'in getirilmesi bekleniyor. 29 bakanlık koltuğunun çoğunun ise Kuzey İttifakı içindeki gruplarca paylaşılacağı da gelen bilgiler arasında.

Çetin pazarlıkBM yetkilileri tarafından konferansın başlangıç aşamasında yapılan açıklamalarda, görüşmelerin üç-beş gün süreceği söylenirken, bir haftalık sürede tam bir sonuç alınmaması, pazarlıkların oldukça çetin geçtiğini gösteriyor. Konferansın geçen cumartesi günü sonuçlanması bekleniyordu, ancak geçici hükümetin başına kimin getirileceği konusunda yapılan tartışmalarda, Kuzey İttifakı'nın eski kral Zahir Şah'ı kesin olarak reddetmesi üzerine görüşmeler adeta çıkmaza girdi. Dün, Bonn'a gelmesi beklenen Almanya Başbakanı Gerhard Schröder ve Dışişleri Bakanı Joskha Fischer de ziyeretlerini erteledi. Dün sabahtan itibaren, başbakanlık ve bakanlar pazarlığı yeniden başladı. Ülkenin Taliban sonrasında emperyalizme teslim edilmesi konusunda hiç sorun çıkarmayan 4 grup, iş "post paylaşımı"na gelince, son derece inatçı davrandılar.BM ve "gözlemci" olarak konferansa katılan 18 ülkenin yoğun baskısı altında Petergsberg Konukevi'nde süren görüşmelerde, tarafların 29 kişilik bir "geçiş hükümeti"nin kurulması konusunda uzlaşmaya vardıkları, BM yetkilileri tarafından kamuoyuna açıklandı.

Anlaşma sağlandıKuzey İttifakı'nın Kral Zahir Şah'ı kesin olarak reddetmesi üzerine bu kez de ABD tarafından desteklenen Peştun liderlerden Hamid Karsai ve Almanya'da sürgünde yaşayan Samad Hamid adındaki bir kişinin geçiş hükümetinin başına getirilmesi önerildi. 72 yaşında olan Samad Hamid'in İsviçre'de eğitimini tamamladığı ve 1976 yılında, devrilen Kral Muhammed Zahir Şah'ın emrinde Planlama Bakanlığı yaptığı ifade ediliyor. Konferansa bir mesaj gönderen Hamid Karsai de göreve hazır olduğunu belirtti ve Afgan gruplara "kardeşlik ve karşılıklı saygı temelinde" hareket etmeleri çağrısında bulundu.Bonn'daki diplomatik kaynaklar tarafından basına yansıtılan bilgilere göre, Kuzey İttifakı'nın Zahir Şah'a kesinlikle karşı çıkması üzerine, yine Roma Grubu'ndan delege olarak bulunan Abdüssettar Sirat'ın da yeni dönem için başbakanlığa önerildiği, ancak Sirat'ın Özbek kökenli olması sebebiyle, Peştun çoğunluğu temsil edemeyeceği için kabul edilmediği de söyleniyor.Kapalı kapılar ardında yapılan ve bu üç ismin öne çıktığı bu tartışmaların ardından gelen haberlerde ise, hükümetin başına eski kral Zahir Şah yanlılarının getirileceği belirtildi. Bugün imzalanarak resmileşmesi beklenen anlaşmaya göre, bakanlıkların çoğunun ise Kuzey İttifakı içindeki gruplarca paylaşılması bekleniyor. Kurulacak hükümet başkent Kâbil'de iktidarı şu anda elinde bulunduran Kuzey İttifakı'ndan yönetimi devralacak.

Zahir Şah simgesiBM yetkilileri tarafından hazırlanan 7 sayfalık "anlaşma"da ayrıca, kurulacak "Loya Jirga" (Danışma Meclisi)'nın 21 kişiden oluşacağı belirtiliyor. "Geçiş hümüketini" 18 aylık süre ile göreve ataması beklenen Danışma Meclisi'nin iki yıl içinde ülkeyi genel seçimlere götürmesi planlanıyor.Daha önce, "bir birleştirici" olarak ABD tarafından öne sürülen eski kral Zahir Şah modelinin ise kesin olarak devreden çıktığı ifade ediliyor. Kuzey İttifakı'nın ısrarları üzerine yeni dönemde görev verilmeyecek Şah'a biçilen yeni görev ise, sembolik olarak "Danışma Meclisi"nin açılış konuşmasını yapması.Bilindiği gibi, Afgan grupları daha önce "barış gücü" adı altında yabancı askerlerin ülkeye yerleştirilmesi konusunda uzlaşmaya varmışlardı.Geçen hafta salı günü başlayan Afganistan Konferansı'na Kuzey İttifakı, Roma Grubu (Zahir Şah), Kıbrıs Grubu ve Peşaver Grubu'ndan toplam 32 delege katılıyor.