03 Aralık 2001 22:00
Ustanın bütün eserleri
Resmimizin usta fırçası Nuri İyem'in bulunabilen tüm tabloları bir arşiv ve belgeleme projesi sonucunda bir araya getirildi.
Ustanın bütün eserleri Koray Karaermiş "Nuri İyem Resimleri Arşiv - Belgeleme" projesinin geçmişi birkaç yıl öncesine dayanıyor. Oğul Ümit İyem, sanatçının yakın dostları ile sanat arkadaşlarının öncülüğünde filizlenen ilk fikir, onunla ilgili geniş çaplı bir kitap oluşturmaktı. "Tabii kitap oluşturmak için tüm resimlere ulaşmamız imkânsızdı. Biz de böyle bir sergi hazırlamayı planladık "diyor gelin Evin İyem. Onun tüm resimlerine ulaşmayı amaçlayan çağrı sanat çevrelerinde büyük yankı buldu. Bu arada sanatçı ve sanat eleştirmenlerinden oluşan bir danışma kurulu oluşturuldu. Toplantılar yapıldı. Birkaç ay içerisinde, yüzlerce koleksiyoner ve sanatsever ellerindeki eserlerle Evin İyem'in sahibi olduğu Evin Sanat Galerisi'ne akın etti. Burada gerçek olduğu tescillenen ve dijital ortamda kayıtları yapılan resimlerin sahiplerine Nuri İyem tarafından imzalanan resim sertifikası da verildi. "Ya hep ya hiç' diye bir şey vardır. Çok az duyulup 500-600 resimle kalsaydı, başarıya ulaşmamış hissedecektik kendimizi". Ama görünen o ki proje başarıya ulaştı. Bu arada getirilen eserlerden dokuz tanesinin taklit olduğu anlaşıldı. Evin İyem bu konuda oldukça üzgün: "Kopya dünyanın her yerinde olan bir şey, ama bunu Türkiye'de yaşayan sanatçılar için başlatmış olmaları yanlış".
Türkiye'de bir ilk Türkiyede yaşayan bir sanatçının tüm eserlerini bir araya getirmeyi amaçlayan böyle bir arşivleme çalışması ilk defa yapılıyor. Onları böyle bir çalışmaya iten asıl neden de bu. Daha önce onun eserlerine yönelik hiçbir kaydın yapılmamış olması. Sanatçının muhtelif zamanlarda çektiği bazı fotoğraflar dışında eserlerine yönelik hiçbir ize ulaşamamışlar ilk başta. Şu anda toparlanan tablo sayısı 1504. Ama bu, sanatta 68. yılını dolduran büyük ustanın üretiminin ancak bir kısmı. Evin İyem sanatçıyla ilgili tahmini resim sayısının üç ya da dört bin kadar olduğunu söylüyor. Arşiv ve tescil çalışması 2002 yılında da devam edecek. Çünkü her gün yeni tablolar ortaya çıkıyor. Ancak yeni gelenler sergilenmiyor; çünkü TÜYAP'da yer yok. Sergi salonunun iki katını kapsayan eserler, tarihsel bir kronolojiye göre ilerleyen ama kendi içinde tematik bölümlere ayrılan galerilere ancak sığmış. Retrospektif sergi bir başka ilki daha gerçekleştirerek, özel koleksiyonların yanı sıra Türkiye İş Bankası ve Devlet Resim Ve Heykel Müzesi gibi resmi kurumlardaki İyem resimlerini de bir araya getirdi. Evin İyem arşivleme konusunda ülkemizde büyük bir eksik olduğuna dikkat çekiyor: "Arşiv çalışmaları pek yapılmıyor, ne galeriler ne ressamlar tarafından." Çok az sanatçı, o da daha çok genç sanatçılar, yeni dönemde kendi kendilerine arşiv çalışması yapmaya çalışıyorlarmış. "Ama o da resmini sattıktan sonra takip etmesine olanak yok. Sadece sattığı insanı bilir ondan sonra nerede bilemez. Sanatçı kişiliğindeki bir insanın bunu yürütmesi çok zor".Sergi büyük ustaya müthiş bir coşku ve mutluluk vermiş. "Nuri İyem atöylesinde çalışıyor şu anda. Bugün mesela 'Sergiye gelmeyecek misin?' dedim. ' Yok çalışmam lazım, atölyeye gideceğim" dedi. Az mutluluk mu? Bir sergide, yaşam boyu yaptığı resimleri bir arada görmek, her bir tuvalde yaşadığı heyecanları, tutkuları, geçirdiği yaratma sancılarını yeniden hatırlamak, onlara yeniden yeni bir gözle bakmak, yıllardan beri kaybolduğunu sandığı bir tablosuyla karşılaşmak, desenler, figürler ve renklerle harmanlanan eski anılar ve tüm bunların oğlunun, gelininin ve sanat arkadaşlarının öncülük ettiği bir çalışmayla bir araya gelmesi. 86 yaşındaki ustaya verilecek belki de en güzel armağan olsa gerek. Fırçana sağlık Nuri İyem. Nice yeni sergilere.
Türkiye'de bir ilk Türkiyede yaşayan bir sanatçının tüm eserlerini bir araya getirmeyi amaçlayan böyle bir arşivleme çalışması ilk defa yapılıyor. Onları böyle bir çalışmaya iten asıl neden de bu. Daha önce onun eserlerine yönelik hiçbir kaydın yapılmamış olması. Sanatçının muhtelif zamanlarda çektiği bazı fotoğraflar dışında eserlerine yönelik hiçbir ize ulaşamamışlar ilk başta. Şu anda toparlanan tablo sayısı 1504. Ama bu, sanatta 68. yılını dolduran büyük ustanın üretiminin ancak bir kısmı. Evin İyem sanatçıyla ilgili tahmini resim sayısının üç ya da dört bin kadar olduğunu söylüyor. Arşiv ve tescil çalışması 2002 yılında da devam edecek. Çünkü her gün yeni tablolar ortaya çıkıyor. Ancak yeni gelenler sergilenmiyor; çünkü TÜYAP'da yer yok. Sergi salonunun iki katını kapsayan eserler, tarihsel bir kronolojiye göre ilerleyen ama kendi içinde tematik bölümlere ayrılan galerilere ancak sığmış. Retrospektif sergi bir başka ilki daha gerçekleştirerek, özel koleksiyonların yanı sıra Türkiye İş Bankası ve Devlet Resim Ve Heykel Müzesi gibi resmi kurumlardaki İyem resimlerini de bir araya getirdi. Evin İyem arşivleme konusunda ülkemizde büyük bir eksik olduğuna dikkat çekiyor: "Arşiv çalışmaları pek yapılmıyor, ne galeriler ne ressamlar tarafından." Çok az sanatçı, o da daha çok genç sanatçılar, yeni dönemde kendi kendilerine arşiv çalışması yapmaya çalışıyorlarmış. "Ama o da resmini sattıktan sonra takip etmesine olanak yok. Sadece sattığı insanı bilir ondan sonra nerede bilemez. Sanatçı kişiliğindeki bir insanın bunu yürütmesi çok zor".Sergi büyük ustaya müthiş bir coşku ve mutluluk vermiş. "Nuri İyem atöylesinde çalışıyor şu anda. Bugün mesela 'Sergiye gelmeyecek misin?' dedim. ' Yok çalışmam lazım, atölyeye gideceğim" dedi. Az mutluluk mu? Bir sergide, yaşam boyu yaptığı resimleri bir arada görmek, her bir tuvalde yaşadığı heyecanları, tutkuları, geçirdiği yaratma sancılarını yeniden hatırlamak, onlara yeniden yeni bir gözle bakmak, yıllardan beri kaybolduğunu sandığı bir tablosuyla karşılaşmak, desenler, figürler ve renklerle harmanlanan eski anılar ve tüm bunların oğlunun, gelininin ve sanat arkadaşlarının öncülük ettiği bir çalışmayla bir araya gelmesi. 86 yaşındaki ustaya verilecek belki de en güzel armağan olsa gerek. Fırçana sağlık Nuri İyem. Nice yeni sergilere.
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
