27 Kasım 2001 22:00

Savaş vurguncusu Amerikan şirketleri

Şirket lobicileri, 11 Eylül terörist saldırılarından birkaç gün sonra havayolları endüstrisi için 15 milyar dolar federal ödeme ve borç alarak Amerika tarihinin en büyük hazine hücumunu gerçekleştirdiler.

Paylaş
Savaş vurguncusu Amerikan şirketleriJohn Nichols (The New Press)Şirket lobicileri, 11 Eylül terörist saldırılarından birkaç gün sonra havayolları endüstrisi için 15 milyar dolar federal ödeme ve borç alarak Amerika tarihinin en büyük hazine hücumunu gerçekleştirdiler. Bu örnek daha zihinlerde tazeyken, lobicilerin yeni bir saldırı peşinde olmaları şaşırtıcı değil. The Brooks Brothers Brigades lobicileri Kongre merdivenlerini doldurmuşlar, seçim kampanyasına destek amacıyla yaptıkları harcamalara dair belgeleri ellerinde sımsıkı tutuyorlar ve büyük ödülü bekliyorlar: Ülkenin en büyük ve en kârlı şirketine 16 milyar dolar vergi iadesi.Temsilciler Meclisi Üyesi Cumhuriyetçiler'in ekim ayında odalarında tuttukları ekonomik canlanma yasası hızla oylanmaya doğru gidiyor; Senato aslında yasayı Şükran Günü'nden hemen sonra onaylamaya hazırdı. 1. Dünya Savaşı'nın savaş vurguncularından bu yana Kongre, iş dünyasının uluslararası çalkantıları varlığın yeniden ve aşağıdan yukarıya paylaşılmasına bahane etme konusunda bu denli arsızlaşmasına herhalde şahit olmamıştır. Canlandırma planının Senato'da onaylanıp George Bush tarafından imzalanması halinde, vergi politikası yeniden yapılandıralcak ve alternatif minimum vergi dönemi de sona erecek. Reagan döneminde yapılan bir dizi vergi indirimin ardından kitaplara konan bir yasayla şirketlerin hazineye minimum düzeyde katkı sağlamaları garanti altına alınmıştı. Yurttaşlar İçin Vergi Adaleti kuruluşundan bir analizciye göre, yasayı kaldırmak, bu şirketlerin bazılarına sonsuza dek çok az vergi ödeme ya da hiç ödememe imkânı tanıyacak. Daha da kötüsü plan, geleceğin az miktardaki bir muhtemel vergiyi ortadan kaldırmanın yanı sıra, şirketlerin alternait vergi yasası kapsamında 1986'dan bu yana ödedikleri her kuruşu geri almalarına dair bir öneriyi de içeriyor. Kâr eden şirketlere yapılacak geri ödemeler üzücü, IBM, Ford, GM ve GE gibileri için milyonlarca dolarlık indirim anlamına geliyor. Dev ödemeler Başkan George Bush ve Başkan Yardımcısı Dick Cheney ile yakın ilişkileri olan enerji şirketlerinin de işine yarayacak: ChevronTexaco, Enron, Phillips Petroleum ve CSM Energy'nin herbirine milyonlarca dolar. Havayollarının eylülde 15 milyar dolar federal yardım aldığını hatırlıyor musunuz? Yeni plan ile daha da fazlasını alacaklar: United Airlines ve American Airlines ayrı ayrı alacakları sırasıyla 371 milyon ve 184 milyon dolarlık yardımı iple çekiyorlar. Vergi muafiyeti ve doğrudan ödemeler, ABD'nin yurtdışı işlerinde de vergi indiriminden yararlanacak şirketlerin kârına olan kalın faturanın sadece başlangıcı. Denizaşırı gelirlerinin vergileri ile oyalanılması şirketlerin ne kadar işine yarayacak. Temiz bir 21 milyar dolar kazanarak başlayacaklar, (ve yabancı yatırımlar arttıkça) kârları da yükselecek. Medyanın çoğunluğu yasanın en pervasız yanlarını ifşa etmeye başladığında Kongre'deki Cumhuriyetçiler, planı savunmaya nasıl devam edecekler? İşte bir işaret: Public Campaign'e göre, Enron 2000'de seçim kampanyasına 2.4 milyar dolar katkı sağladı; General Electric 1 milyon dolar, Ford çeşitli kampanya fonlarına 780 bin dolar pompaladı. Liste uzayıp gidiyor. Şirketler, uzun vadeyi vergi yükümlülüklerinden kurtulmalarının sağlanması sayesinde yatırımlarının - pardon katkılarının- geri ödenmesi için sıkı çalışıyorlar. Büyük işler için parayı korumak ve vergiden kaçınmak birinci iştir; terörizm, şarbon ve savaş dönemlerinde bile. 1. Dünya Savaşı vurgunlarına karşı mücadele eden Senatör Robert M. La Follette'in dediği gibi: "Varlık şimdiye dek hiçbir zaman kendisini vatanseverlik uğruna feda etmedi."Cumhuriyetçilerin planı yolunda gidiyor, ancak yine de Demokrat senatörlerin sonunda iki partili uykularından uyanmasına neden oldu. Ekonomik açıdan bir kötüye gidiş dönneminde çalışanın Amerikalıların yanında durma konusundaki başarısızlıkları nedeniyle seçmenleri tarafından uyandırılan Demokratlar, şimdi savaşmaya hazır görünüyor. Senatör Dick Durbin (Illinois) ve diğer Demokratlar, başlangıçta bazı vergi indirimleri sağlayan, ancak bunun yanında çalışamayan Amerikalıların işsizlik gelirlerini artıran zor durumdaki çiftçilere destek olan 73 milyar dolarlık canlandırma planını desteklediler. Cumhuriyetçilerin manevrasından sonra, 51 senatörün desteğini alan plan hayata geçmedi. Demokratların planı ekonomiyi canlandırmak için ihtiyaç duyulan yatırım miktarına ulaşmaktan uzak olsa da çok sayıda şirkete vergi muafiyeti sağlayan bir paketti. New York Senatörü Hillary Clinton'ın belirttiği gibi "Ekonomimize doğruda girebilecek tek bir dolar varsa o da işsizlik sigortasıdır." Yeni plan bu argümana karşı mıydı? Elbette ki Amerikalıların çoğunluğunun çıkarını düşünmüş olabilecek senatörlerin vatanperverliğini sorguladılar. Böylesi bir zamanda başkanı görmezden gelemezsiniz" diyordu New Mexico'lu Cumhuriyetçi Senatör Pete Domenici. Demokratları birlik içindeki Amerika'yı bölmekle suçluyorlar. Alaskalı Cumhuriyetçi Senatör Frank Murkowski, "Demokrat senatörler, bu plan yüzünden neredeyse sınıf savaşı başlatacaklar" diyor. Demokrat senatörler sınıf savaşı başlatır mı? Bunu sadece umut edebiliriz.
ÖNCEKİ HABER

ABD kalıcı üs kuracak

SONRAKİ HABER

KDV'den kurtuldular

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...