25 Kasım 2001 22:00
Alternatif tütün yasası hazırlandı
Tütün üreticisini sigara tekellerinin ırgatı yapmayı hedefleyen hükümete, üretimi bitirmeyecek bir yasanın da hazırlanabileceği gösterilmeye çalışılıyor.
Alternatif tütün yasası hazırlandıNur KarabacakPhilip Morris gibi tarım tekellerine hizmet etmeyen yasaların da hazırlanabileceği, tarım tekelleri için mesai yapan miletvekillerine gösterilmeye çalışılıyor. Tek Gıda-İş Sendikası tarafından hazırlanan ve Meclis'e sunulan alternatif tütün yasa tasarısı Türkiye'de üreticiyi tekellerin ırgatı yapmadan, binlerce işçinin ve köylünün ekmeği ile oynamadan Türkiye'de tütün üretiminin düzenlenebileceğini gösteriyor.Milletvekillerinin çıkarmakta kararlı oldukları tütün yasasına karşı akademisyenler ve uzmanlar tarafından hazırlanan alternatif tasarı, ne üretimi kısıtlıyor ne de TEKEL'i özelleştirerek binlerce işçinin kapının önüne koyulmasına neden oluyor. 13 maddelik tasarı, hükümetin hazırladığının aksine Tütün Kurulu'nun işçiden, üreticiden, kitle örgütlerinden, ziraat fakülteleri ve bakanlıklardan katılan temsilcilerden oluşmasını sağlıyor. Milletvekillerinin hazırladığı Yasa'da oluşturulacak kurul 7 kişiden ve ağırlıklı olarak bakanlıklardan katılan temsilcilerden oluşurken, alternatif tasarıda kurul 16 kişiden oluşuyor ve tütün ve sigara piyasası ile ilgili tüm kuruluşlardan temsilcilerin katılması sağlanıyor.
Üretici korunuyorTütünün fiyatlandırılması, alımı ve satımını serbest piyasa koşullarına yani uluslararası tekellerin insafına bırakan tütün yasasının aksine, tütün üretimini ve piyasayayı bu kurul ve TEKEL düzenliyor, yani ne devlet denetimi ortadan kalkıyor ne de üretici birkaç tekelin insafına bırakılıyor.Alternatif tasarıda her yıl üretim miktarı kurul tarafından üreticinin ve ülkenin koşulları dikkate alınarak tespit ediliyor, buna göre üreticilerin yetiştireceği tütün miktarı belirleniyor, eğer üretici bundan fazla tütün yetiştirirse gelecek yılın kotasından düşülmek suretiyle üreticiden satın alınıyor. Yani, ne üretim bitiriliyor ne de üretici fazla ürettiği için cezalandırılıyor. Ürünün satış programı TEKEL tarafından belirlenirken, üretici ürününü Tütün Satış Merkezleri'nde satıyor. Taban fiyatı veya açık artırmada oluşacak fiyatı kabul etmeyen üretici ürününün ikinci defa açık artırmaya çıkmasını isteyebiliyor.
İthalat denetleniyorSigara ithalatını ve sigara tekellerinin Türkiye'de üretim yapmasını kolaylaştıran yasaya karşın, alternatif tasarıda tütün iç ve dış ticareti TEKEL'in denetimi ile yapılıyor. Tütün ticareti yapmak isteyen firmaların TEKEL'in onayladığı tütün ticareti yetki belgesini alması gerekiyor. Alternatif tasarı, sigara üretiminde Türk tipi kullanma zorunluluğu getirirken, ancak belli oranlarda yabancı tütün kullanılmasına izin veriliyor. Bu hükme uymayan sigara üreticilerine ise ceza uygulanıyor. Tütün ve sigara piyasasını tekellerin eline teslim etmekte kararlı olan, üreticinin ve işçinin sesini bir türlü duymayan milletvekillerinin ise bu tasarıyı dikkate alıp almayacağı merak ediliyor.
Üretici korunuyorTütünün fiyatlandırılması, alımı ve satımını serbest piyasa koşullarına yani uluslararası tekellerin insafına bırakan tütün yasasının aksine, tütün üretimini ve piyasayayı bu kurul ve TEKEL düzenliyor, yani ne devlet denetimi ortadan kalkıyor ne de üretici birkaç tekelin insafına bırakılıyor.Alternatif tasarıda her yıl üretim miktarı kurul tarafından üreticinin ve ülkenin koşulları dikkate alınarak tespit ediliyor, buna göre üreticilerin yetiştireceği tütün miktarı belirleniyor, eğer üretici bundan fazla tütün yetiştirirse gelecek yılın kotasından düşülmek suretiyle üreticiden satın alınıyor. Yani, ne üretim bitiriliyor ne de üretici fazla ürettiği için cezalandırılıyor. Ürünün satış programı TEKEL tarafından belirlenirken, üretici ürününü Tütün Satış Merkezleri'nde satıyor. Taban fiyatı veya açık artırmada oluşacak fiyatı kabul etmeyen üretici ürününün ikinci defa açık artırmaya çıkmasını isteyebiliyor.
İthalat denetleniyorSigara ithalatını ve sigara tekellerinin Türkiye'de üretim yapmasını kolaylaştıran yasaya karşın, alternatif tasarıda tütün iç ve dış ticareti TEKEL'in denetimi ile yapılıyor. Tütün ticareti yapmak isteyen firmaların TEKEL'in onayladığı tütün ticareti yetki belgesini alması gerekiyor. Alternatif tasarı, sigara üretiminde Türk tipi kullanma zorunluluğu getirirken, ancak belli oranlarda yabancı tütün kullanılmasına izin veriliyor. Bu hükme uymayan sigara üreticilerine ise ceza uygulanıyor. Tütün ve sigara piyasasını tekellerin eline teslim etmekte kararlı olan, üreticinin ve işçinin sesini bir türlü duymayan milletvekillerinin ise bu tasarıyı dikkate alıp almayacağı merak ediliyor.
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
