Her şey verimlilik için!

Her şey verimlilik için!Muzaffer ÖzkurtEkonomik krizi bahanesi ile işçilerin haklarını gasp etmek için patronlar akıl almaz yöntemlere başvuruyor. İşçilerin ücretsiz izinden ücret düşürmeye, esnek çalışmadan fazla measilere kadar bir çok uygulamaya tanık olduğu kriz günlerinde şimdi de "Ramazan borcu" uygulaması çıktı. Altın üreten ARPAŞ fabrikasının patronu, fazla mesai yapan işçiyi Ramazan'da erken evine görderecekmiş!ARPAŞ'ta 1000 işçi çalışıyor. Belçika, Kanada, Fransa, Hong Kong, İtalya, Japonya, Almanya, Rusya gibi onlarca ülkeye ihracat yapıyor. Yurtiçi pazarıyla ilgilenmeyen ARPAŞ'ta işçiler saat 08.00'den 18.30'a kadar 10.5 saat çalıştırılıyorlar. Buna karşılık, sendikaları olmayan işçilerin çoğunluğunun eline geçen para ortalama 200 milyon lira. zaten az olan ücretlerde kadın ve erkek işçiler arasında ayrım da yapılıyor. Fabrikanın yarısını oluşturan kadın işçilerin aldıkları ücretler 150 ile 180 arasında. Erkek işçilerin ücretleri ise 180'den başlıyor. Ve fabrikada sadece sayısı çok az olan ustalar 400 milyon lira ücret alıyor. Ne fazla mesai ne de sosyal haklar uygulanmıyor fabrikada. ARPAŞ'ta geçerli olan, "Ramazan borcu" uygulaması. Bu uygulama esnek çalışmanın örneklerinden. "İş olduğunda çalış, iş olmadığında çalışma" anlayışının hayat bulması. İlk kurulduğunda sosyal haklar verilen ARPAŞ'ta şu an Ramazan'da dağıtılan erzak dışında hiçbir şey yok. Fazla mesailer ise "borç" ve "alacak" şeklinde işçinin karnesine işleniyor. İşlerin en yoğun olduğu yaz aylarında işçilere fazla mesai yaptırılıyor. Buna karşılık yapılan mesai kadar süre, Ramazan ayında işten erken ayrılma şeklinde ödeniyor. Bu yüzden fabrikada hiç kimseye fazla mesai parası verilmiyor. Klimayı niye taktık?Her bölümün bir sorumlusu var ve bu sorumlular yönetimden aldıkları emirleri aşağıya uyguluyorlar. Kendi başlarına hareket etme hakları olmayan sorumlular, kendilerin söylendiğinde işçilere baskı da yapıyorlar. Fabrikada çalışırken boş durmak yasak. İşi biten başka bir tezgaha geçip çalışmaya devam ediyor. Özellikle cila bölümlerinde işçiler oldukça sağlıksız yşartlarda çalıştırılıyorlar. Yaz sıcakları ise dayanılmaz oluyor. Hele de döküm bölümleri için. Patronların işçiler için yaptığı tek şey ise geçen yazın kurulan klima sistemi. Bunu yapmalarını nedeni işçileri düşündükleri için değil. Patronların sözleriyle: "Verimliliği artırmak için." Şu an bir atölyede uygulanan tuvalet saati uygulaması var. Bu en fazla üretimin yapıldığı atölye. İşçiler diğerlerinden daha fazla çalışıp daha az dinleniyorlar. Ve onların günde 10 dakikadan fazla tuvalete gitmeleri yasak. Burada 100 işçi çalışıyor. Bunu denetleyense her masada bulunan masa sorumlusu. Ancak sadece bu atöylede sorumlular işçilerden seçiliyor. İşçiler birbirine denetlettiriliyor. Ücretsiz izinBu sıralar patronlar işten atmaların sinyalini vererek ücretsiz izin uygulamasını gündeme getirdiler. Bu uygulama yaklaşık 15 gün önce başladı. Patronlar her yıl kış aylarına doğru yaşanan durgunluğu krize bağlayarak ücretsiz izin uygulamasına geçtiler. İlk önce 10 atölyede başlayan ve daha sonra tüm fabrikaya yayılan ücretsiz izinlerle işçiler cuma günü çalışmıyorlar. İzin almak da sorun ARPAŞ'ta. Çünkü patronlar işçileri birbirine düşürmek için "Aranızda fabrika kurallarına uymayanlar var" diyerek izin alanları hedef gösteriyorlar. Patronlar için bir işçinin izin alması için geçerli tek sebep var: "Gerekli gereksiz izin alınıyor. Ölüm ve önemli bir işinin olması gerekir." Bu yüzden de ihtar alınmaması gerekiyor. Üç ihtar alan işten atılmayı hakediyor! Fabrikada yer kalmadıKriz her patron gibi ARPAŞ patronlarının da sarıldığı bir fırsat. Yurtdışında çalıştığı halde krizden etkilendiğini söyleyen ve ücretsiz izin uygulamasına geçen patronlar, bir taraftan da hızla büyüyorlar. 5 katlı üç binada faliyet gösteren ARPAŞ'ta hemen her gün yeni tezgahlar kuruluyor. İşçilerin yemek arasında dinlenmek için çıktıkları çatı katı şimdi üretim alanı oldu. Yemekhanenin bir kısmından da işlenmiş altın çıkıyor. İşçiler yemlek yedikleri küçük alan dışında yer kalmadı diyor, ama yakında buranın da tezgah halini alması şaşırtıcı değil onlar için.