28 Ekim 2001 22:00

Mezarda emeklilik geçerli

Hükümetin deprem günlerinde çıkarttığı, "Mezarda Emeklilik Yasası"nın kademeli geçişi düzenleyen hükmü halen uygulanıyor.

Mezarda emeklilik geçerliSultan Özerİşçi ve emekçilerin karşı çıkışına, Emek Platformu'nun eylemlerine ve 17 Ağustos depremine rağmen, IMF güdümlü hükümetin, "depremden mal kaçırırcasına" çıkardığı, işçi ve emekçileri mezarda emekliliğe mahkûm eden "Sosyal Güvenlik Yasası" sorun olmaya devam ediyor.Kadınlara 58, erkeklere 60 yaşında emekliliği dayatan "Sosyal Güvenlik Yasası"nın, kademeli geçişi düzenleyen beş maddesi Anayasa Mahkemesi tarafından "eşitsiz ve adaletsiz'' görülerek iptal edilmişti. Gerekçeli kararın yayımlanmamış olması nedeniyle, "hiçbir somut ve mantıklı kritere dayandırılmadığı" için iptal edilen düzenleme halen yürürlükte. Yasanın yürürlüğe girdiği 8 Eylül 1999'dan sonra işe giren kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabilecek. Bu tarihte emekliliğine iki yıl kalanların durumunda hiçbir değişiklik olmayacak. Emekliliğine üç ve daha fazla yıl kalanlar için yapılan kademelendirme iptal edilmesine rağmen, halen uygulanıyor. Ancak yine de ne olacağı, iptalin ne zaman geçerli olacağı binlerce işçi tarafından merak ediliyor. Türk-İş Sosyal Güvenlik Uzmanı Celal Tozan, sorularımızı yanıtlayarak, binlerce işçinin merak ettiği bu konuya açıklık getirdi.Halen uygulanan durum nedir?Kamuoyunda Sosyal Güvenlik Reform Yasası olarak bilinen kanun, kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa sigortalı olarak işe başlayanlar ile yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlar için iki ayrı sistemde emeklilik yaşı öngördü. Buna göre yürürlük tarihi olan 8.9.1999 tarihinden sonra ilk defa işe başlayan kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olacaklar. Anayasa Mahkemesi bunu iptal etmedi, halen geçerli. Ama kimler için 8.9.1999 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olarak işe başlayanlar için. Öncekileri ilgilendirmiyor bu konu. Peki ondan önce sigortalı olanlar ne olacak? O tarihten önce sigortalı olanlar için de kademeli geçiş hükümleri düzenlenmişti. Ancak bu geçiş hükümleri Anayasa'ya aykırı olduğu belirtilerek Anayasa Mahkemesi'ne götürüldü, Anayasa Mahkemesi de, "eşitlik ve adalet ilkesine" uygun olmadığı gerekçesiyle iptaline karar verdi. Ama iptal hükmü uygulamaya girmedi. Anayasa Mahkemesi iptal ederken, yeni düzenleme yapılması için, bir boşluk olmasın diye hükümete altı aylık süre verdi. "İptal ettim ama iptal kararım, Resmi Gazete'de gerekçeli kararım yayınlandıktan itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girecek" diyor. İptal kararının yürürlüğe girmesi için Anayasa Mahkemesi gerekçeli kararının yayınlanmasını bekleyeceğiz. O karar hangi tarihte yayınlanırsa, o tarihten sonra 6 ay daha mevcut hükümler geçerli olacak. Mevcut geçiş süreci ne getiriyorsa aynen altı ay daha devam edecek. Altı ayın sonunda Anayasa Mahkemesi'nin kararı uygulamaya girecek, hüküm iptal edilmiş olacak. Altı ay niye süre verildi? Kamu düzeni adına bir boşluk oluşmasın diye. Aksi halde büyük kaoslar doğabilirdi. Bu gerekçeli karar yayınlandıktan sonra yasama organı, bunun yerine geçecek yeni düzenlemeleri yapmak zorunda.Yapmazsa ne olur?Yapmazsa, boşluk, kaos oluşur. Bu boşluk nasıl doğar? Öyle söylendiği gibi herkes 58 ve 60 yaşında mı emekli olur? Hayır. 8.9.1999'dan önce sigortalı olanların hangi tarihte emekli olacakları, hangi sigortalılık süresinde, ne kadar prim ödeyecekleri, yaşlarının ne olacağı, hangi koşullarda emekli olacaklarını belirleyen geçiş hükümlerini düzenleyen madde iptal edilmiştir. Yeni bir düzenleme yapılmadığı sürece olay boşlukta demektir. Peki bu boşluğun yerine yasal bir düzenleme yapılmazsa ne olacak? O zaman o tarihte emeklilik durumunu ya da emekliliğini tespit etmek isteyen gidip yargıya başvuracak, dava açacak. Yargıya "Anayasa Mahkemesi kararı iptal etti. Kararlar doğrultusunda ne zaman emekli olacağımı bilemiyorum. Şu kadar sigortalılık sürem var, şu kadar prim gün sayım var. Eski hükümlere göre emeklilik hakkını elde etmiş durumdayım. Onun için emekliliğimin tespitine karar verin" diyecek. Yargı, ya yeni hükümler, ya da eski hükümler doğrultusunda veya bunların hiçbirisini dikkate almadan kendisi bir düzen getirerek bu boşluğu doldurmaya çalışacak. Ama böylesine kaos oluşmasın diye hiç kuşkusuz iptal gerekçelerine uygun, yeniden bir iptal isteminin gündeme gelmemesi için bir düzenleme yapılacaktır. Bunun yapılacağına eminiz. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın hazırlıkları var. Ama Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararını bekliyorlar. Yeni düzenleme nasıl olabilir?Bu düzenlemenin ne olacağını Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararı söyleyecek. Mevcut düzenlemeyi niye iptal etti Anayasa Mahkemesi? Eşitlik ve adalet ilkelerine uygun düşmediği için. Yani sigortalıların beklenen haklarıyla ilgili eşit, adil olmayan düzenleme olduğu için. O halde yapılacak düzenleme ne olmalıdır? Hiç kuşkusuz mahkemenin gerekçelerine uygun, geçiş hükümlerinde statü haklarını eşit, adil olarak koyan yeni bir düzenleme olmalıdır. Ancak gerekçeli kararın ne olacağını beklemek lazım.
ÖNCEKİ HABER

DGM'ler çeteler için kalkıyor

SONRAKİ HABER

İşçi komitesini kuruyor

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...