26 Ekim 2001 21:00

Basit bir hedef hatası!

Sami Ullah uyuyormuş, bu nedenle evini vuran bombayı, kendisinin ve ailesinin başına gelenleri ona arkadaşlarının ve komşularının anlatması gerekmiş.

Paylaş
Basit bir hedef hatası!Richard Lloyd ParrySami Ullah uyuyormuş, bu nedenle evini vuran bombayı, kendisinin ve ailesinin başına gelenleri ona arkadaşlarının ve komşularının anlatması gerekmiş. Akşam erken saatlerde gelip giden Amerikan uçaklarının, herkes uyuduktan sonra nasıl geri döndüklerini ve bombalarını üç kilometre ötedeki Taliban üssü yerine Tarin Kot kentinin yerleşim alanına attıklarını.Ullah'ın yaraları şimdi bile yeterince ciddi; evin çökmesiyle oluşan derin kesikler ve şarapnel olabileceği tahmin edilen belindeki parça. Kuzenlerinden biri daha enkazın altından sağ olarak çıkarılabilmiş, o kadar. Patlamadan yeniden bilincine kavuştuğu ana kadar geçen 11 saat içinde karısının, dört çocuğunun, annesinin, babasının ve beş kardeşinin bedenleri kendi evlerinin enkazından çıkartılıp gömülmüş. Size ailesinin tamamını yitirdiğini söyleyen bir yabancıya ne diyebilirsiniz? Tek yapabileceğiniz şey, nazikçe soru sormak.

Ne zaman oldu?Pazar gecesi ya da cumartesi sabahına doğru.

Nerede?Afganistan'ın Oruzgan eyaletinin başkenti Tarin Kot'un bir kenar mahallesinde.Ve neden?Ama "yan etki" ya da "adalet savaşı" gibi tamlamalara aşina olmayan Sami Ullah'ın verecek bir yanıtı yok. Bombardımanın 19 günü boyunca birçok berbat olay bildirildi ancak Ullah'ın dün gece yattığı Al-Khidmat Al-Hajeri Hastanesi'nde gördüklerim, içlerinde en acı olanlardı. Bir koğuşta 30 yaşlarında, Dery Gül isimli bir kadın, 10 yaşındaki kızı ve Hamidullah isimli bebeğiyle birlikte yatıyordu. Küçük kızların yüzlerinde çürükler ve kesikler var; bebeğin çenesindeki kesik (T) harfi biçimine, bıçakla kesilmiş gibi.Ancak onların ne kadar şanslı olduğunu anlamanız için annelerinin yüzüne bakmanız gerekiyordu. Yüzünün yarısı bandajlarla kaplı, kolu plaster ile sarılıydı. "Bomba gözlerini yakmış" dedi doktor; "Vücudunun sağ tarafı tamamen yanmış." Gül bu kadar kötü durumdayken çocukların yaralarının hafif olmasının nedeninin, kadının çocuklarının üzerine kapanması olduğunu söylüyorlar.Yaralıların getirildiği Pakistan'ın Keta kentinden bakıldığında Tarin Kot, kalın çizgilerle çevrili, tek bir yolla ulaşılabilen, Afganistan haritasının ortasındaki bir nokta sadece. Yine de birkaç bin topraktan evi ve bir avuç idari binasıyla bir eyalet başkenti burası; Afganistan'ın York'u ya da Norwich'i.Evet, dün hastanedeki insanlar orada Taliban olduğunu söylediler ama hayır, onlar Sami Ullah'tan, Dery Gül'den küçük kızlardan ve onların ölü akrabalarından kilometrelerce uzaktaydılar. Akşam erken saatlerde de bombardıman olduğunu söylüyor Sami Ullah, askeri kamp vurulmuş. "Taliban'a dört bomba isabet etti" diyor, "ama çok daha fazlası evlere düştü."Bazı köylüler, enkazların altından komşularını çıkarırken, yine bombalar atılmış ve insanlar yaralanmış; "10 kişi yaralanmış, 20 kişi ölmüş." Ama, aile uykuya daldığında tehlike geçmiş gibi görünüyormuş. Uçaklar üzerlerinde gezdiyse bile onları uyandırmamış ve belki de ölenler, (Sami Ullah'ın evinde 12 kişi, anne ve kızlarının evinde 8 kişi) kendilerine ne olduğunu bile bilmiyorlar. Hata nerede öyleyse? Pentagon, Herat'ta yaşlı insanların kaldığı bir evin bombalanmasını basit bir hedef hatası diyerek kabul etti. İki hafta önce Kuram köyünde onlarca kişi öldürüldü, bölgenin yerlilerine göre burada bu zamanlar Usame Bin Ladin'in kampı vardı ama kamp yıllar önce taşındı. Bunun gibi haberler, Amerikan istihbaratının bazı durumlarda miyadını doldurduğunu gösteriyor.Ama üçüncü bir olasılık da var -Taliban'ın askeri personel ve ekipmanını sivil yerleşim alanlarına yakınlaştırarak buraların durumdan bihaber sakinlerini fiilen canlı kalkanlara çevirdiği yolunda.Keta'daki başka bir hastanede bir hemşire Taliban'ın dokuz gün önce etrafını sardıkları evlerini boşaltmalarını istediğini anlattı. Hemşire, "Bunun bizim güvenliğimiz için olduğunu, çünkü sadece birkaç yüz metre ötede bir kışla bulunduğunu söylediler" dedi; "Ama biz gittikten sonra Taliban askerlerini getirdiler ve eve kendileri yerleştiler. Daha sonra da bombalar düştü, evim harap oldu, kalan siviller de yaralandı."Sorularım tükenmeye başladığında Ullah, "Bombaların düştüğünü sık sık duyuyorduk" dedi; "Ama endişelenmiyorduk, çünkü herkes Amerikan bombalarının hedeflerini şaşmadığını söylüyordu, Taliban'ı bombalayacaklardı, masum insanları değil."Amerikan televizyoncularının Afganistan'daki sivil kayıplara dair haberlerde sık sık kullandıkları bir cümle var: "İddialar bağımsız kaynaklarca doğrulanmadı." Elbette, Al-Khidmat Al-Hajeri hastanesindekilerin anlattıklarını da hiçbir şekilde doğrulatmak mümkün değil. Ama eğer bu Taliban tarafından tezgâhlanan bir uydurmacaysa, Ullah onlardan neden bu kadar aşağılamayla bahsediyor?Ve Taliban dahi, puan toplamak için küçük bir bebeği sakatlar mı? Ben, Sami Ullah'ın, Dery Gül'ün ve kızlarının nasıl görünüyorlarsa öyle olduklarına inanıyorum. Giderek daha da saçmalaşan bu savaşın masum kurbanları; ve savaş sona yaklaşmadan sayıları daha da artacak gibi görünüyor.
ÖNCEKİ HABER

Asgari ücret doyursun!

SONRAKİ HABER

Kandahar kan ağlıyor

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...