IRA silah bırakıyor

IRA silah bırakıyorAynur Toraman Özellikle son birkaç aydır çıkmaza giren Kuzey İrlanda 'barış süreci', İrlanda Cumhuriyet Ordusu'nun (IRA) silah teslim etmeye başlayacağını açıklamasıyla yeni bir döneme girdi. Silah teslimatını denetleyen General de Chastelain Komisyonu, salı günü yaptığı açıklamada IRA'nın silah, mühimmat ve patlayıcı maddelerini teslim etmeye başladığını doğruladı.IRA'nın siyasi kanadı Sinn Fein'in lideri Gerry Adams, geçen pazartesi günü IRA'ya silahlarını teslim etmeye başlayarak barış sürecini içine girdiği çıkmazdan kurtarma çağrısı yapmıştı. Çağrı, bütün taraflarca olumlu karşılanmış ve bu konuda adım atılacağı beklentisine neden olmuştu. Hemen ardından IRA, İngiltere devleti ve "Birlikçiler" içinde değişime karşı olan kesimlerin, herhangi bir ilerlemeye meydan vermemek için bu konuyu kullandığını ve bu çevrelerin barışı tehlikeye düşürmesini engellemek için silahlarını teslim etmeye başlama kararı aldığını açıkladı.

'İleri sıçrama'Gerry Adams, yaptığı açıklamada, IRA'nın bu kararının 'Birleşik İrlanda' hedefine giden yolda izlenecek olan stratejinin bir parçası ve 'büyük bir ileri sıçrama' olduğunu belirterek, barış sürecinin geleceğinin artık İngiltere hükümetine ve Birlikçiler'e bağlı olduğunu ifade etti.İngiltere Başbakanı Tony Blair, IRA'yı bu tarihi kararı almaya ve uygulamaya iten siyasi kanat Sinn Fein liderleri Gerry Adams ve Martin McGuinness'i cesaretlerinden dolayı kutladı. Kraliyetçi kontra çetelerine de "silah teslim etme" çağrısı yapan Blair, bu çetelerin ve IRA'dan ayrılan grupların yapabileceği eylemler konusunda uyarıda bulundu.IRA'nın silahlarını teslim etmesi için büyük baskı yapan ve Kuzey İrlanda Meclisi ile ve Yürütme Kurulu'nun oluşumunda bu konuyu sürekli önkoşul olarak dayatan Birlikçiler de bu gelişmeyi olumlu karşıladı. Kuzey İrlanda'nın en büyük birlikçi partisi olan Ulster Birlik Partisi'nin (UUP) lideri David Trimble, IRA'nın silahlarını teslim etmemesini gerekçe göstererek, 1 Temmuz'da Kuzey İrlanda Meclisi'nin Birinci Bakanlığı görevinden istifa etmişti. Yeni gelişmelerle birlikte Meclis'in de tekrar işlev kazanabileceği belirtiliyor. IRA'nın bu adımı karşısında İngiltere'nin de, başta Güney Armagh bölgesinde olmak üzere Kuzey İrlanda'daki bazı askeri üslerini kaldırmaya başlaması bekleniyor.

Bush memnunBu arada ABD Başkanı George Bush, İrlanda Cumhuriyet Ordusu'nun (IRA) silahsızlanma yolunda attığı adımları memnuniyetle karşıladıklarını söyledi. Bush, konuyla ilgili yayınladığı açıklamada, IRA'nın silahsızlanma yolunda attığı adımların Kuzey İrlanda'yı, "onlarca yıldan beri dökülen kanların ardından sürekli barışa yaklaştıracağını" söyleyerek, "Bu, IRA tarafından atılan tarihi bir adımdır" ifadesini kullandı.

Neden şimdi?Cumhuriyetçi hareket tarihinde ilk defa gerçekleşen silah tesliminde, geçtiğimiz aylarda Kolombiya'da FARC gerillalarını eğitirken yakalanan üç İrlandalı'nın IRA'lı olduğu iddiaları ve 11 Eylül'de ABD'ye yapılan saldırıların önemli rol oynadığı belirtiliyor.Sinn Fein, Kolombiya'daki tutuklamalarla herhangi bir ilgisi olmadığını açıklasa da, Bush yönetiminin İrlanda özel elçisi Richard Hass "Bu kişilerin Kolombiya'da yapmaya çalıştığı şey terörizm tanımına dahildir" diyerek uyarıda bulunmuştu. 11 Eylül saldırısı da, cumhuriyetçi hareket üzerindeki baskıların yoğunlaşmasına vesile oldu.IRA, silahların teslim edilmeye başlanmasıyla bu dezavantajlı durumdan kurtulabileceğini hesaplıyor. Ayrıca önümüzdeki yaz aylarında İrlanda Cumhuriyeti'nde yapılacak seçimlerde Sinn Fein şu an bir olan sandalye sayısını dörde çıkarmayı ümit ediyor.K. İrlanda sorunu, Amerika'daki yoğun İrlandalı nüfus nedeniyle ABD'yi de seçmen yatırımı anlamında ilgilendiren bir sorun olageldi. IRA, bugüne kadar ABD'deki İrlanda kökenli nüfustan yoğun finansal ve lobi desteği aldı. Ancak 11 Eylül olaylarından sonra İrlanda kökenli ABD vatandaşları, cumhuriyetçi davaya verecekleri desteğin 'terörizm'le özdeşleştirileceğinden korkarak, IRA'ya baskı yapmaya başladılar.IRA'nın silah teslimi, ülke içi politik gelişmelerin ve içine girilen sürecin zorunlu bir sonucu olmanın yanında, 11 Eylül olaylarından sonra ABD'nin "Ya benim yanımdasın ya da teröristsin" eşlemesiyle tüm kesimlere tutum belirleme dayatmasına karşı 'terörist' olmadığını kanıtlama girişimi olarak da görülebilir.