24 Ekim 2001 21:00

Ya Amerika'nın Sesi bombalansaydı?

ABD Savunma Bakanı Donad Rumsfeld, Afganistan saldırısının Afgan halkının çıkarına olduğunu söyleme cüretini de gösterdi. Rumsfeld, sivillerin Kuzey İttifakı ya da Taliban tarafından öldürülmüş olabileceğini de söyledi.

Paylaş
Ya Amerika'nın Sesi bombalansaydı?Katar'dan yayın yapan ve birçok Arap ülkesinde izlenen El Cezire televizyonu, ABD'nin Afganistan saldırısı ile birlikte tüm dünyada tanındı. Karşılıklı görüşlere yer veren televizyonda yayınlanan Taliban ve Usame bin Ladin röportajları ABD'nin yoğun tepkisini çekmişti. Televizyon ABD karşıtı yayın yaptığı gerekçesiyle defalarca uyarıldı. Ancak son birkaç hafta içerisinde batılı politikacılar El Cezire'nin etkisini kırmak için ikinci bir yönteme başvuruyorlar. İngiltere Başbakanı Tony Blair'in ardından ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld de El Cezire'ye çıktı. Ancak Afganistan saldırısına tepki duyan Arap halklarını yatıştırmak, ikna etmek amacı güden Rumsfeld, bazı kritik sorulara nedeniyle kimi zaman El Cezire sunucusu ile atıştı. Gazetecilere verdiği ters yanıtlarla da tanınan Rumsfeld, El Cezire karşısında da ABD'nin uluslararası çıkarlarını her şeyin üzerinde tutmaktan geri durmadı. 20 Ekim günü yayınlanan bu televizyon röportajının metnini kısaltarak yayınlıyoruz. Askeri operasyonunuz nasıl gidiyor?Bu operasyonun sadece askeri olmaktan daha geniş olduğunu düşünüyorum. Bildiğiniz gibi, bunlar diplomatik ve ekonomik eylemler aynı zamanda ve hepsi de çok önemli. Çünkü Amerika'da ya da dünyanın başka ülkelerinde teröristler tarafından öldürülen insanları düşündüğünüzde, bunun teröristlerin başarısız olduğunu düşündüğümüz zamana kadar sürecek; çok daha geniş tabanlı bir program olduğu görülüyor. Sizin sorumlu olduğunuz askeri faaliyetler?Planlandığı, hesaplandığı, dünyadaki herkesin bildiği gibi, bu işi çok fazla düşündük ve başladık, hedeflerimizi seçmekte de son derece özenli davranıyoruz. Amaç elbette ki Afganistan'da bulunan El Kaide terörist şebekesi ve El Kaide'yi beslemekte önemli bir role sahip olan Taliban ile ilgili. Geçtiğimiz günlerde ve askeri operasyon öncesinde, Taliban ile ilgili açıklamalarınızda iyi Talibanlar ve kötü Talibanlar olduğunu söylemiştiniz. Hâlâ bu görüşe sahip misiniz, yoksa fikriniz değişti mi?Gerçeği söylediğimi düşünüyorum. Bu çaba Afgan halkına karşı değil, herhangi bir ırka ya da dine karşı değil. Terörizme, teröristlere ve teröristleri besleyen kalbur üstü kimselere karşı. Hepimizin bildiği gibi, Afganistan'da El Kaide'yi desteklemeyen çok sayıda insan var. Taliban'ı desteklemeyen çok kişi var. Aslında Taliban'ın içinde ülkede El Kaide'yi istemeyen çok kişi var. Afgan halkının gördüğü zarar baktığınızda, aç kalan insanların, Taliban liderliği ve El Kaide tarafından bu kadar yoksul bırakılmış insanların sayısını düşündüğünüzde, bize önemli olan şu gibi geliyor; biz teröristlerin gittiğini görmek isteyen insanların çıkarınayız. Ben, Afganistan'da bunları hisseden çok sayıda isan olduğunu düşünüyorum. Öyleyse sadece Afganisan genelinde değil, Taliban'ın içinde de iyi insanlar bulabilirsiniz ve onlarla işbirliği yapmaya isteklisiniz.Ve El Kaide'ye karşı olan ve Taliban iktidarına karşı olan bu insanların, Afganlar'ın terörizmi durdurma çabalarında, dünyaya bunca zarar veren insanları durdurma çabalarında başarılı olacaklarından umutluyuz. Yani sadece Taliban içindeki kötü kişileri hedef alıyorsunuz?Kolisyona katılan ülkelerin çabası, -ki biliyorsunuz katılan çok sayıda ülke var- askeri hedefleri vurma, Taliban ve El Kaide'nin kontrol ve komuta kapasitelerini vurma, terörist eğitim kampları ile uğraşma ve sivillerle terörizme bulaşmamış insanları korumak için dikkatli olma yönünde oldu. Yine de bazı köyler vuruldu, muhtemelen tek bir köyden fazla ve şimdi insanlar, ABD'nin gerçekten bu köylerdeki bazı insanlara ulaşmak isteyip istemediğini, köyleri sivil kayıpları göz önünde bulundurmadan vurup vurmadığını merak ediyor.Bu elbette ki doğru değil. Sivil kayıplara çok fazla önem gösteriyoruz. Böyle yapmak zorundayız. Teröristler tarafından öldürülen binlerce masum Amerikalı'yı düşünün. Ancak gerçek şu ki ülkenin üzerinde uçuşan bu kadar çok mermi varken, kaçınılmaz olarak bazı sivil kayıplar yaşanıyor. Böyle düşünürseniz, evet doğru. Koalisyon uçakları bazı bombaları askeri hedeflere atıyor. Ancak yerden, Taliban tarafından bu uçaklara açılan yoğun bir uçaksavar ateşi de var. Bu mermiler de yere düştüklerinde insan öldürüyor. Ayrıca Afganistan'da süren bir savaş var, bu savaş yıllardır devam ediyor. Çeşitli kabileler ve kuzeyde muhalefet var; Kuzey İttifakı. Bunların hepsi birbirlerine ateş açıyor. Bu nedenle herhangi bir durumda istenmeyen sivil kayıpların neden kaynaklandığını anlamak çok zor. Yani Taliban'ı istemeyen Afganlar'dan da kaynaklanabilir...Ya da Taliban'ın kara ateşinden. Şu ana kadar mermilerimizin kusuru olduğuna inandığımız bir tek olay var. Burada da muhtemelen dört kişi öldü, çok kişi yaraladı. Bu olaydan çok büyük pişmanlık duyuyoruz. Pentagon, bir brifingde, sivil bir radyonun vurulduğunu açıklamıştı. Siz bir radyoyu sivil bir hedef mi yoksa askeri bir hedef olarak mı kabul ediyorsunuz?Ülkedeki pek çok radyo ve televizyon istasyonunun Taliban tarafından kontrol edildiğine dair hiçbir şüphe yok. Bunlar, özgür basın ya da özgür medya diye tanımlanabilecek şeyler değil. Bunlar, Taliban'ın, teröristleri besleyenlerin ve El Kaide'nin propaganda araçları. <Öyleyse, Eğer Taliban'ın bunu yapma şansı olsaydı, Amerikan hükümetinin kontrol ettiği Amerika'nın Sesi radyosu da bir hedef olabilirdi?Şöyle düşünün: Amerika'nın Sesi, ABD hükümeti tarafından finanse ediliyor, söylemek istediğini söyleme özgürlüğü var ve Dışişleri Bakanlığı tarafından denetlenmiyor. Yani bu verilen mesaja bağlı ve içeriğe bakarak, bu mesajı analiz ederek vurup vurmayacağımıza karar verebiliriz, öyle mi?Sanırım herkes kendi kararını vermeli. Bizim kararımız, bu radyo ve televizyon istasyonlarının aslında Taliban ve El Kaide'nin işlerini idare etmekte kullandıkları araçlar olduğu yönündeydi ve bu nedenle de hiç şüphe yok ki uygun birer hedeftiler. Pentagon'a düzenlenen saldırı, sizce terörist bir eylem midir, yoksa bir savaş fiili mi? Elbette, terörizmin pek çok tanımı var, insanlar tam olarak ne olduğu konusunda farklı görüşlere sahip. Kendi adıma, terörizm kelimesi, masum insanların da öldürüldüğü eylem anlamına geliyor. Terörizmin amacı, insanları terörize etmektir. Çünkü bu görüşlere katılıp katılmadığımızdan bağımsız olarak, ben şahsen Dünya Ticaret Merkezi'nin vurulmasını kesinlikle terörist bir eylem olarak kabul ediyorum, karşı tarafın argümanlarına göre, Pentagon, Taliban'ın vurulmakta olan karargâhlarından farksız. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?Bunun arsız bir soru olduğunu düşünüyorum. Pentagon ve ABD, Taliban ya da El Kaide'ye hiçbir zarar vermiyordu. Bu insanlar, ABD'nin bir sembolünü vurmanın çıkarlarına olduğunu düşündüler. Bunların yasal olarak bir savaş hedefi olup olmadığını tartışmak, meseleyi uzatmak olur. Şu an Mısır'da 20 bin kadar ABD askeri var. İşleri bittiğinde bu askerleri ne yapmayı düşünüyorsunuz?Geleceği insanlarla tartışmak gibi bir alışkanlığım yok. Operasyonları ya da istihbarat meselelerini açıklamamak en iyisi, bu yüzden gelecek hakkında spekülasyon yapmamak gibi bir standart politikam var. Bu soruyu sormamın nedeni şu; bu askerler her yıl çölde eğitim görüyorlar, Afganistan gibi dağlık bölgelerde değil ve şimdi insanlar konuşuyor, terörizme karşı mücadeleyi, Afganistan'dan hemen sonra Irak ile başlayarak genişletmeyi mi istiyorsunuz? Bu, mevcut durumun doğru bir tarifi mi? Her şeyi istediğiniz gibi tarif edebilirsiniz, başkaları da böyle yapabilir. Dana önce de söylediğim gibi, ABD'nin ileride ne yapıp ne yapamayacağını tartışmam. Bu konuda birkaç şey biliyoruz. Kararı verecek olanın Savunma Bakanı değil, ABD Başkanı olduğunu biliyoruz. Ayrıca. Başkan'ın nereye uzanırsa uzansın, hedefin terörizmin kökleri olduğunu söylediğini biliyoruz. Terörizme karşı savunmanın tek yolu kendinizi korumak değildir, çünkü bir terörist, her an her yerde saldırabilir. Basitçe onlara kaşı savaşırsınız, Başkan da böyle yapacağını söyledi, zaten yaptığı da bu. Bu durumda, Dışişleri Bakanı Colin Powell, sizin yardımcınız Dr. Paul Wolfowitz'in bu rejimleri bitirme işinde olduğunuzu söylerken kendi adına konuştuğunu belirttiğinde haklıydı. Her şeyden önce, Paul Wolfowitz rejimleri bitirmekte olduğumuzu kastetmedi. Söylemek istediği teröristleri bitirmekte, dünyayı terörize etmelerini durdurmakta olduğumuzdu. Bu onun adına bir yanlış ifadeydi ve sonradan da düzeltti zaten. Dışişleri Bakanı Powell, ben ve bay Wolfowitz; hepimiz Başkan Bush'un politikalarını destekliyoruz. Çok iyi bir uzlaşma içindeyiz. Yani rejimleri bitirmek ya da terörizmi bitirmek gündeminizde yok? Yani sadece El Kaide'yi değil, Afganistan dışındaki yerleri de kastediyorum. Sanırım sorunuzu yanlış anladım. ....Körfez'deki ABD varlığının, özellikle de Suudi Arabistan'da ve diğer ülkelerde, El Kaide'de ve diğer insanlarda düşmalık duygusu yarattığı en azından varsayılıyor. Sizce buna rağmen orada bulunmaya değer mi? Şunun bunu doğurduğunun varsayıldığını söylemek, bir yargıya ulaşmaktır. Yani, bazı insanların kendilerini olduklarından büyük görüp gidip binlece başka insanı öldürebilecek kadar güçlü olduklarını düşünmelerine neyin yol açtığını bilmiyorum. Bu herhangi bir dinde yok. Bu herhangi bir kültürde yok. Bu garip, acayip ve yanlış bir davranış biçimi. Ama ABD'nin askeri varlığı ne pahasına olursa olsun sürecektir.ABD'nin askeri varlığı, söz konusu ülkenin bunu isteyip istemediğine bağlıdır. İstenmediğimiz hiçbir yerde yokuz. Kimsenin ülkesinde gözümüz yok. Hiçbir ülkenin toprağını işgal etmiyoruz. Başka hiçbir halkı zaptetmeye çalışmıyoruz. Bulunduğumuz yerler, halkın bizi kendi korunması için istediği yerlerdir. Şöyle bir düşünürseniz, ABD Kuveyt'e giderek onları yabancı bir işgalciden kurtardı, Müslüman bir ülkeyi. ABD, Kosova'da Müslüman'lara yardım etti. ABD, başka bir Müslüman ülkeye, Somali'ye yardım sağladı. Şimdi bu terörist saldırı öncesinde Afganistan'a en çok gıda yardımı sağlayan ülkeydik. ABD, insanlara yardım konusunda rekortmen.
ÖNCEKİ HABER

Çocuklar kitaptan uzaklaşıyor

SONRAKİ HABER

Füzelerin hedefi Afganistan halkı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...