Çeçen savaşının iki yüzü

Çeçen savaşının iki yüzüÇeçenya'da süren savaş, ABD'nin ortaya attığı "terörizm ile mücadele" konsepti gölgesinde daha da kanlı bir evreye giriyor. Rusya, ABD'nin Afganistan müdahalesinin kaşılığında bölgeye daha sert bir müdahale tavizini koparmış gibi görünüyor ki, bu artık sadece liderlerin demeçlerinin arasına gizlenen bir gerçek değil. Çatışmaların şiddetlendiğine dair haberler gelmeye başladı. Rus ordusu kirli bir savaş yürütürken, onun çarpıştığı şeriatçı gruplar da, Çeçen halkının taleplerini ve geleceğini temsil etmekten son derece uzak. Sonuçta, savaş devam ediyor ve mağdurlar; Çeçen halkı, dağlardaki milisler ve genç Rus askerleri. Proleterskaya Gazeta'nın (Proleter Gazete) bir grup Rus askeri ile ve bir Çeçen genci ile yaptığı röportajlar, bu açıdan anlamlı. Sıradan kişilerin sorulara verdiği yanıtlar, askerlerin ya da Çeçenlerin tamamının hislerini, düşüncelerini kapsamasa da, satır aralarındaki gerçekler çarpıcı. Rus askerler, gazetenin sorularını şöyle yanıtlıyor: Medya Çeçenya'daki savaşı nasıl yansıtıyor?Olayların televizyonda gösterilme biçimi aldatmacadan ibaret.Çeçen sivilleri hakkında ne düşünüyorsunuz? Onlar sizin hakkınızda ne düşünüyor?Bizim yetkililerimiz ve subaylarımızın emriyle evleri bombalanırken Çeçenler ne düşünebilir? Kendinizi onların yerine koyun.Ön saf oluşturan bir cephe var mı?Yok. Gerillalar sivil halkın arasına gizleniyor ve böylece bizim cephe gerimize saldırıyorlar. Bu savaş için ne kadar para alıyorsunuz?Bize 23 bin ruble aylık alacağımız söylendi. (some $800 US). Ama bize parayı doğrudan vermeyeceklerini, annelerimize vereceklerini söylememişlerdi. Hükümet söz veriyor, bu sözlerin değerini size anlatmaya gerek yok. Bu konuda zaten tecrübemiz var. Örneğin ben Çeçenya'ya gelmeden önce Tver'de hizmet verdim. O zaman da maaşlarımız ödenmemişti.300 kadarımız Moskova-Leningrad yolunu kapamaya karar verdik. Paramız anında ödendi. Aileniz burada olduğunuzu biliyor mu?Hayır, bilmiyor. Zenginlerin çocukları da Çeçenya'ya gönderiliyor mu?Hayır. başkalarının kanı pahasına kendilerini kurtarıyorlar. Ordudakiler, işçilerin ve köylülerin çocukları. Sovyet iktidarı hakkında ne düşünüyorsunuz?İyiydi. O dönemde ordu evleri ve sivil halkı bombalamadı. Orduya üye olmak bir onurdu. Bu savaşta ülkemizi savunduğunuzu düşünüyor musunuz?Bundan çok şüpheliyim. Son olarak yoldaşlarımız, Çeçenya'dan (Rus patron) Berezovski'ye ait iki petrol rafinerisini nakil ettiler. Bu savşanı nedeninin petrol olduğunu düşünüyoruz. Benzer nedenlerle askerlerimizin Leningrad'da işçileri vurduğunu duyduk. Ülkemizdeki durum hakkında ne düşünüyorsunuz?Kabus. Biliyorsunuz. İçişleri Bakanlığı'na bağlı asker sayısı orduya bağlı asker sayısından fazla. Bu ne demek? Hükümetimiz Rusya halkının işgücünü azaltmaya hazırlanıyor demek. Eğer yabancı işgaline karşı savaşıyorsak, ordu güçlendirilmeli, İçişleri Bakanlığı'nın baskı timleri değil. Bu, hükümetin durumu kontrol altında tuttuğu anlamına mı geliyor?Bundan şüpheliyim. Öncelikle İçişleri Bakanlığı'nın askerleri paralı. Paralı askerler hiçbir siyasi-askeri çatışmayı kazanamamıştır. İkincisi askerlerin çoğu, işçi ve köylü çocukları. Yorumu siz yapın. Burada suçlulara karşı savaştığınız varsayılıyor. Bir parazit sınıfına mı, burjuvalara karşı mı savaşıyorsunuz?Onlara karşı gönüllü savaşırdık.

25 yaşındaki Çeçen genci Hasan ise savaşı şöyle anlatıyor: Başlangıçta askeri nedenlerle savaşıldığı doğru. Daha sonra sivillerin evlerini, sivillleri bombalamaya başladılar. Bir bombardıman sırasında evimde otururken bir şarapnel parçasıyla yaralanmıştım. Komşu köye gitmem gerekiyordu. Köyün ihtiyar heyeti, askerlerle anlaşmıştı. Sebepsiz yere onlar da bombalandı. Çok büyük çaba harcayarak komşu köye ulaştım. Ancak yaramı kontrol ettikten sonra köye girmeme izin verdiler. Bu, istisna bir olay değil. Çeçen halkı savaş hakkında ne düşünüyor? Bugün için Çeçen halkı Rus askerlerinden nefret etmiyor, ancak elbette onları kurtarıcı olarak da görmüyorlar. Çeçen bölgelerindeki silahlı birliklerin sayısı çok fazla değil. Eğer Rus askerlerinin gerçek amacı bu olsaydı, bu birliklerin tasfiye edilmesi bu denli karmaşık olmazdı. Çabucak ve sivil kayıp verilmeden halledilirdi. Ancak bunun için de sivillerin güvenini kazanmak ve desteğini almak gerekirdi. Ancak Rus askerleri kayıtsızca sivillerin evlerini ağır silahlarla, Scud füzeleriyle vuruyorlar, bazı askerler sivil halka karşı katliamlar gerçekleştiriyor. Örneğin, Grozni'deki bir pazarda Rus füzesi 150 sivili öldürüldü. Gerillalar pazara çıkmaz. Savaşın nedeni nedir?Bu işten birileri kâr ediyor gibi görünüyor. Çeçen siviller gerillalar hakkında ne düşünyor?Bu soruyu yanıtlamak güç. Bazıları Basayev'in Rus gizli servisinden para aldığa inanıyor. Rus askerlerinin Çeçen sivillere bakışı nasıl? Rus askerlerinin Çeçen sivillere karşı intikam hareketleri oldu, kendi kayıplarından ve ordu içindeki çelişkilerden dolayı. Çeçen hakı Sovyet iktidarı hakkında ne düşünüyor?Çeçenler Sovyet iktidarı sırasında böyle bir çatışmanının yaşanmadığını düşünüyor. Hayat, her anlamda bugünkünden çok daha iyiydi.