30 Eylül 2001 21:00
Sömürüde de üst sıralarda
Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO)'nun yaptığı araştırmaya göre 100 büyük firma içerisinde 9. sıradan 7. sıraya yükselen BMC'de kriz bahanesiyle işçiler işten atılıyor ve ücretsiz izne çıkarılıyor.
Sömürüde de üst sıralardaEmine UyarKârlarını sürekli olarak arttıran, sıralamalarda yukarılara tırmanan firmalar, işçilerin sosyal hakları söz konusu olunca krizi bir koz olarak kullanıyorlar. Bunlardan birisi de Pınarbaşı ve Doğanlar'da iki ayrı fabrikası bulunan BMC. Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO)'nın yaptığı araştırmaya göre 100 büyük firma içerisinde 9. sıradan 7. sıraya yükselen BMC'de kriz bahanesiyle işçiler işten atılıyor ve ücretsiz izne çıkarılıyor. Türk Metal Sendikası'nın örgütlü olduğu Türkiye'nin en ileri teknolojisine sahip ticari araç üreticisi olan BMC'de işçilere ayrıca esnek çalışma dayatılıyor.
800 işçi atıldıÜlkenin en büyük beş zengininden birisi olan Mehmet Emin Karamehmet'in sahibi olduğu BMC Almanya, Suudi Arabistan ve İngiltere'ye ihracat yapıyor. Çeşitli kamu kurumları ve askeriyeye de araç üreten firmada krizden önce 2500 işçi çalışıyordu. Krizden sonra yaklaşık 800 işçi işten atıldı ve ücretsiz izin uygulamaları da krizle birlikte arttı. Genel olarak 200 ile 400 milyon civarında ücret alan ve Türk Metal Sendikası'nda örgütlü bulunan işçiler işten atmaların ve ücretsiz izinlerin geçmişte de sıklıkla uygulanan bir yöntem olduğunu dile getirerek, bunun BMC'nin bir politikası olduğunu söylüyorlar. Her dönem düşük ücretle işçi alındığını da belirten işçiler şu ana kadar Türk Metal Sendikası'nın bu konuda herhangi bir girişimde bulunmadığını ifade ediyorlar. Bu duruma karşı çıkan işçilerin ise yalnızlaştırılıp müdürlerle karşı karşıya getirildiğini ve sendikanın bu duruma çanak tuttuğunu belirtiyorlar.
Esnek çalışma Krizle birlikte esnek çalışma ve ücretsiz izinlerin sıklıkla uygulanmasının dışında Dokuz Eylül Üniversitesi'nde MESS ve Türk Metal'in işbirliği ile işçilerin katıldığı çeşitli seminerler gerçekleştirilerek "liderlik, toplam kalite, grup çalışması" gibi esnek çalışma yöntemlerinin altyapısı oluşturulmaya çalışılıyor. Krizle birlikte çok zor duruma düştüğünü iddia eden BMC patronları, basına yaptıkları açıklamalarda ise bu yıl ihracatlarını 500 adetten 1000 adede çıkaracaklarını, döviz girdisini de 16 milyar dolardan 30 milyar dolara yükselteceklerini söylüyorlar. Genel üretim şekli sipariş, stoklama ve stok eritme şeklinde gerçekleşen BMC'de stokların arttığı dönemde ücretsiz izinler de yoğunlaşıyor. İşçiler krizden sonraki çalışma sisteminde daha çok yorulduklarını söylüyorlar. İşten atmalar sonucu iki işçinin işini tek işçi yapmak zorunda kalıyor. Özellikle boyahane, döküm, kalıp, montaj bölümlerinde bu durum daha fazla yaşanıyor. İzmir'in belli başlı sanayi bölgelerinden birisi olan Pınarbaşı'ndaki BMC bu bölgenin pilot fabrikalarından birisi. BMC'deki uygulamalar diğer fabrikalara da aynı şekilde yansıyor. BMC'de esnek çalışma '90'lı yılların başından beri uygulanmaya çalışılıyor. Yöntemler ise; kalite çemberi, toplam kalite ve rekor kırma yöntemi. Eğitim çalışmalarında, Brissa'da uygulanan esnek çalışma yöntemleri videodan işçilere izlettiriliyor. Mart ayında işten atılan işçilerin tazminatlarının bir bölümü ise halen ödenmedi.
800 işçi atıldıÜlkenin en büyük beş zengininden birisi olan Mehmet Emin Karamehmet'in sahibi olduğu BMC Almanya, Suudi Arabistan ve İngiltere'ye ihracat yapıyor. Çeşitli kamu kurumları ve askeriyeye de araç üreten firmada krizden önce 2500 işçi çalışıyordu. Krizden sonra yaklaşık 800 işçi işten atıldı ve ücretsiz izin uygulamaları da krizle birlikte arttı. Genel olarak 200 ile 400 milyon civarında ücret alan ve Türk Metal Sendikası'nda örgütlü bulunan işçiler işten atmaların ve ücretsiz izinlerin geçmişte de sıklıkla uygulanan bir yöntem olduğunu dile getirerek, bunun BMC'nin bir politikası olduğunu söylüyorlar. Her dönem düşük ücretle işçi alındığını da belirten işçiler şu ana kadar Türk Metal Sendikası'nın bu konuda herhangi bir girişimde bulunmadığını ifade ediyorlar. Bu duruma karşı çıkan işçilerin ise yalnızlaştırılıp müdürlerle karşı karşıya getirildiğini ve sendikanın bu duruma çanak tuttuğunu belirtiyorlar.
Esnek çalışma Krizle birlikte esnek çalışma ve ücretsiz izinlerin sıklıkla uygulanmasının dışında Dokuz Eylül Üniversitesi'nde MESS ve Türk Metal'in işbirliği ile işçilerin katıldığı çeşitli seminerler gerçekleştirilerek "liderlik, toplam kalite, grup çalışması" gibi esnek çalışma yöntemlerinin altyapısı oluşturulmaya çalışılıyor. Krizle birlikte çok zor duruma düştüğünü iddia eden BMC patronları, basına yaptıkları açıklamalarda ise bu yıl ihracatlarını 500 adetten 1000 adede çıkaracaklarını, döviz girdisini de 16 milyar dolardan 30 milyar dolara yükselteceklerini söylüyorlar. Genel üretim şekli sipariş, stoklama ve stok eritme şeklinde gerçekleşen BMC'de stokların arttığı dönemde ücretsiz izinler de yoğunlaşıyor. İşçiler krizden sonraki çalışma sisteminde daha çok yorulduklarını söylüyorlar. İşten atmalar sonucu iki işçinin işini tek işçi yapmak zorunda kalıyor. Özellikle boyahane, döküm, kalıp, montaj bölümlerinde bu durum daha fazla yaşanıyor. İzmir'in belli başlı sanayi bölgelerinden birisi olan Pınarbaşı'ndaki BMC bu bölgenin pilot fabrikalarından birisi. BMC'deki uygulamalar diğer fabrikalara da aynı şekilde yansıyor. BMC'de esnek çalışma '90'lı yılların başından beri uygulanmaya çalışılıyor. Yöntemler ise; kalite çemberi, toplam kalite ve rekor kırma yöntemi. Eğitim çalışmalarında, Brissa'da uygulanan esnek çalışma yöntemleri videodan işçilere izlettiriliyor. Mart ayında işten atılan işçilerin tazminatlarının bir bölümü ise halen ödenmedi.
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
