24 Eylül 2001 21:00
Ekonomiye savaş darbesi
Savaş çığırtkanlığı ve Türkiye'nin savaşa "kayıtsız şartsız" katılma histerisi tekstil ihracatını ve turizm gelirlerini olumsuz etkileyecek.
Amerika'nın yoksul düşmanları!ABD'nin "terörist ülkeler listesi"ne alarak savaş açtığı Afganistan, Sudan ve Irak koyu bir yoksulluk içinde yaşıyor. Bu ülkelere ABD'ye destek vermediği koşullarda eklenecek olan Pakistan da aynı yoksulluğu paylaşıyor.Afganistan'da kişi başına milli gelir 160, Sudan'da 330, Pakistan'da 470 doları ancak buluyor. Ambargo altında kıvranan Irak'ta 1.000-1.500 dolar (1980'lerde 4 bin doları aşıyordu) seviyesinde tahmin ediliyor. Bu rakamların ifade ettiği yoksulluk 2.500 dolar dolayında olan Türkiye'nin kişi başına milli gelir rakamı göz önüne alındığında daha iyi anlaşılıyor.Dünya Bankası, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNDP) verilerinden yaptığı hesaplamalara göre, özellikle Afganistan ve Sudan'ı, bırakın hemen her veride en önlerde yer alan 31 bin 910 dolarlık kişi başına milli geliri olan ABD ile karşılaştırmayı, 1.380 dolar milli geliri olan Mısır'la, 1.350 dolar milli geliri olan bir diğer Afrika ülkesi olan Swaziland'la bile kıyaslamak mümkün değil. Örneğin Afganistan, 652 bin kilometrekarelik yüzölçümü ile Fransa'dan oldukça büyük bir alana, 1999 yılı verileriyle 25,9 milyonluk bir nüfusa sahipken, gayri safi milli hasılası (GSMH) sadece 4,1 milyar dolar. Ülkenin ihracatı ise yalnızca 80 milyon dolar. (Türkiye'nin ihracatının binde 2,7'si, 1 günlük ihracatı kadar) Yine, 29 milyon nüfusu, 2 milyon 506 bin km2 ile Türkiye'nin 3 katından fazla yüzölçümü olan Sudan ise 9,4 milyar dolarlık milli gelirle İstanbul, Ankara ve İzmir'in arkasında kalıyor. Bu ülkelerin milli geliri 10 milyar doları dahi geçmezken, ABD'nin 1999 yılında milli geliri 8 trilyon 879,5 milyar doları, savunma harcamaları 1998 yılında 269,7 milyar doları buluyordu. ABD, Afganistan'ın 2.165 katı bir GSMH'ye sahipti. Bir diğer ifadeyle Afganistan'ın GSMH'si ABD'nin GSMH'sinin binde 1'i bile değil, binde yarımından daha az düzeyde.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
