OHAL'de ihale vurgunu

OHAL'de ihale vurgunuSerpil İlgünOHAL'in her türden baskıcı uygulamalarının sürdürüldüğü illerden biri olan Tunceli'de, daha çok, artan polis ve asker nüfusunu barındırmaya yönelik yapılan lojman, karakol, kamu binaları gibi yapıların ihaleleri rant kapısı haline dönüşmüş durumda. İhalelerdeki rant çarkının aktörleri ise, her biri olağanüstü yetkilerle donatılmış idareciler. Bu idarecilere bu olanağı sağlayan ise 'karanlık' güçlerin varlığını dayandırdığı OHAL. Devlet tarafından yapılan ihaleler, normalde gazete ilanları yoluyla açık davetiye ile yapılırken, OHAL kapsamındaki illerde, ihalelerin Başbakanlık genelgesiyle düzenlenen 2886 sayılı kanunun 44. maddesine dayandırılarak yapılması ranta zemin hazırlıyor. OHAL'e has kanunlardan biri olan yasaya göre, ihaleler vali başkanlığındaki il daimi encümenliği tarafından müteahhitlere veriliyor. İl Daimi Encümenliği'nden, Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü'ne yazı yazılarak, ihalenin verilebileceği müteahhitlere davetiye çıkarılması isteniyor. Her şey normalmiş gibi görünmesine rağmen, yapılan ihale sonuçlarına bakıldığında durumun tam tersi olduğu görülüyor. Müteahhitlik dosyası almak için sadece Tuncelili 200'ün üzerinde müteahhitin başvuru yaptığı ihalelerde davetiye çıkarılan müteahhit sayısı hiçbir zaman 15'i geçmediği gibi, genellikle aynı kişilere davetiye çıkarılıyor.

Denetimden uzakVerilen ihaleler incelendiğinde, söz konusu müteahhitler arasında Tuncelili olanların sayısının 3-4'ü geçmediği ve binalar Tunceli'de yapılıyor olmasına rağmen özellikle yüzmilyarlarca lira değerindeki ihalelerin diğer illerdeki müteahhitlere verildiği görülüyor. Denetimden, kontrolden uzak inşaatlarda, mülki amirler ile müteahhitler arasında paylaşılan rantın oldukça yüksek olduğu söyleniyor. Bu nedenle işin büyüklüğüne göre ihaleye çağrılan yüklenici adayları arasında da şiddetli tartışmalar yaşanıyor.Müteahhitler arasında yaşanan tartışmalarda her zaman ihaleyi alan şirket ihale bedeli üzerinde yüzde 55'lere varan bir indirime gidiyor. Şirketin bu ihaledeki kâr kaybı hemen akabinde verilen başka bir ihaleyle telafi ediliyor. Tunceli'nin Ovacık ilçesinde, 79 milyarlık keşif bedeli biçilen 80 dairelik sosyal konutun yapım ihalesini alan firmanın yüzde 24'lük bir tenzilata gitmesi nedeniyle uğradığı kâr kaybını telafi etmek amacıyla başka bir ihale verilmesi örneğinde olduğu gibi. Sosyal konut yapım ihalesini alan müteahhite daha sonra keşif bedeli 36 milyar, ihale tenzilatı yüzde 5 olan çevre tanzim işi ve Ovacık Belediyesi lojmanlarının ihalesi verildi.

Dosya skandalıOHAL'de müteahhitlik yapabilmek için "müteahhitlik dosyası" edinmek ve bu dosyayı her yıl yeniletmek gerekiyor. Bu yıl ellerinde dosya olan müteahhitlerden 36'sı "sakıncalı" görülerek dosyaları verilmedi. Gelen yoğun tepkiler üzerine bu müteahhitlerin "sakıncalı"lıkları ortadan kaldırılarak, dosyaları verildi. OHAL bürosunca soruşturulan Tuncelili müteahhitler, dosyalarını edinseler de ihalelere bile çağrılamazken, ihaleleri sürekli alan birkaç kişi işlere sahip olmaya, ihaleleri almaya devam ediyor. "350 yıldır Tunceli'ye devletin girmediğini, devleti Tunceli'ye kendisinin getireceğini" kaydeden Vali Mustafa Erkal'ın, MHP'li müteahhitleri kayırdığı söyleniyor. Ovacık'ta 80 dairelik sosyal konut ihalesinin verildiği Ay İnşaat şirketinin ortaklarından birinin Elazığ MHP Yönetim Kurulu üyesi olması bunun kanıtı olarak gösteriliyor. Yine MHP'li olduğu bilinen Elazığlı müteahhit Ömer Osman Kılıç'ın üstlendiği ihalelerden başını kaşıyacak zamanının olmaması gösterilen diğer kanıt. Kılıç'a son iki yılda valilik binasının yanındaki Tunceli Merkez Özel İdare Hizmet Binası ile Tunceli Ovacık Jandarma Komutanlığı Alarm İstasyonu Tesis Binası ve Tunceli Ovacık Jandarma Komutanlığı Hizmet Binası yapım ihalesi verildi. Kılıç'ın aldığı askeri işte yaptığı yüzde 34.7'lik tenzilat üç ay sonra verilen hizmet binası ihalesi ile giderilmiş durumda.

Askeri işlerde aynıElazığlı müteahhit Ömer Osman Kılıç'a son iki yılda iki ihale veren askeriye de ihalelerde bazı müteahhitleri gözetiyor. OHAL kapsamındaki illerde 285 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye göre düzenlenen askeri ihalelerde Bayındırlık Müdürlüğü'nden ihaleyi üstlenebilecek müteahhitlerin isimleri isteniyor ama ne hikmetse bu isimler dikkate alınmadan işler sürekli aynı kişilere ihale ediliyor.