Kamkarlar İstanbul'a konuk

Kamkarlar İstanbul'a konukSİnan GündoğarHarbiye'deki açık hava konserleri çerçevesinde gerçekleştirilecek bir etkinlik, Türkiye'deki Kürt müziği dinleyicilerine yeni ufuklar açacak. Söz konusu etkinliğin konuğu Kamkarlar (Kamkars Ensemble). Herhangi bir sorunun çıkmaması durumunda, özellikle sahne performansıyla birçok ülkede hayranlık uyandırmış olan Kamkarlar, Türkiyeli dinleyicilere unutulmaz anlar yaşatacaklar."Yapım 13"ün organizasyonuyla, 22 Eylül Cumartesi günü saat 21.00'de konser verecek olan Kamkarlar, Türkiye dışında çalışmalarını sürdürmüş olan bir müzik grubunun vardığı aşamayı gözler önüne serecektir. Bu aşama belki de, bir yönüyle Kürt müziği üzerine yapılan kimi tartışmaların da gereksizliğini ortaya koyacak.

Kürt müziğiSözünü ettiğimiz tartışmalar, çoğunlukla Kürt müziğinin karakteristik özellikleri üzerinedir. Ancak, Türkiye, İran, Irak ve Suriye gibi dört ayrı coğrafyada yaşamını sürdüren Kürt müziğinin, belli bir kalıp içerisinde değerlendirilmesi pek mümkün değildir. Çünkü Kürt müziği söz konusu coğrafyalardaki diğer kültürlerden de etkilenmektedir. Bunu göz ardı eden dinleyicilerin büyük bir çoğunluğu kendi bulundukları pencereden Kürt müziğini çözümlemeye çalışmaktadırlar. Bu da, bir bölünmüşlüğün gündeme gelmesine yol açmakta, bir coğrafyada Kürt müziği dinleyicisi, diğer ülkelerdeki Kürt müziğini yadırgayabilmektedir. Başka bir deyişle Türkiye'de yapılan Kürt müziğini dinleyenlerin büyük bir çoğunluğu, İran veya Irak'taki Kürt müziği örneklerini Arap müziğinin etkisinde, ya da "arabesk motiflerinin" ağırlığı noktasında eleştirebilmektedir. Aynı yöntem doğrultusunda coğrafyalardaki dinleyiciler tarafından da, "Türkiye'deki Kürt müziği örnekleri Türk halk müziğine benzerliği" yönüyle değerlendirilebilmektedir.Bu koşullarda, Kamkarlar'ın Türkiye'de sahneye çıkması, geleneksel İran müziğinin Kürt müziğine etkileri, katkılarının ölçüsünü de ortaya çıkaracaktır. Ancak bu etkinin tek taraflı olduğunu belirtmek mümkün değildir. Çünkü geleneksel İran müziğinde de, melodik yapı anlamı ve kullanılan enstrümanlar yönünden Kürt müziğinin izlerine rastlamak mümkün.Kamkarlar bir "aile grubu". Yedi erkek kardeş ve bir kız kardeşten oluşan grubun kadrosu, gelin ve çocukların da katılımıyla artıyor. Kamrkarlar, şu anda, Hoşeng, Bîjen, Pêşeng, Qeşeng, Erjeng, Erselan, Erdeşêr, Erdewan Umid Lütfi Kamkar ve Meryem İbrahimpur'dan oluşuyor. Erselan Kamkar'ın eşi olan ve İbrahimpur, aynı zamanda Tahran Senfoni Orkestrası'nın solistidir.Önceleri İranlı ünlü müzisyen Mihemed Rıza Lotfi'yle birlikte "Koma Şeyda" ve "Koma Arif"le çalışmalarını sürdüren Kamkarlar, 1991 yılında bir aile grubu olarak sahneye çıktılar.

Kamkarlar'ın müziğiKamkarlar olarak sahneye çıkmalarından sonra, dünya çapında bir ilgi görmeye başladılar. Bu ilgide farklı etkenler söz konusu. Grup elemanlarının aile içerisinde aldıkları enstrüman eğitiminden sonra, akademik müzik eğitimi almaları da, müzikteki başarılarının ardındaki bir diğer gerçek. Bu başarıda, geleneksel Kürt müziğinin yanı sıra, İran müziğini de çok iyi bilmeleri, enstrümanlarını virtüözlük derecesinde iyi kullanmalarının da büyük rolü var. Kamkarlar'ın müziğini en iyi anlatan kavramın "sentez" olduğunu belirtmek mümkün. Bu sentez, kullandıkları enstrümanlardan, ürettikleri eserlererin melodik yapılarına ve eserlerde kullandıkları dile kadar uzanır. Enstrümanlar anlamında kemançe ve erbananın (bendir) yanında, setar, tar, santur gibi enstrümanları da kullanmaları bu sentezin birinci basamağını oluşturmaktadır. Eserlerin melodisine bakıldığında kimi zaman İran müziğinin etkisi, kimi zaman Kürt müziğinin etkisi hemen fark edilir. Bu etki kendini kullandıkları dilde de gösterir. Çünkü Kürt dilinin (Sorani lehçesi) yanı sıra, Farsça şarkılarda üretmektedirler.Kamkarlar'ın müziğinde ön plana çıkan iki noktaya daha dikkat çekmek gerekiyor. Bunlardan birincisi, etkin enstrüman olarak vurmalıları tercih etmeleridir. Bu da, bitmez tükenmez bir coşku ve hareketliliği beraberinde getiriyor. İkincisi ise, düzenlemelerde "ayrıntı"yı göz önüne almalarıdır. Bu ayrıntılar birdenbire görünüp kaybolan enstrümanlarda olduğu gibi, vokallerdeki gırtlak hareketlerinde de kendini göstermektedir.

Üç albüm Türkiye'de grubun "Gol Nishan", "Agirî Zindo" ve "Xak" adlı üç albümü yayınlandı. İlk iki albüm, genel anlamda grubun müziğindeki karakteristik özelliklerini yansıtmalarına karşın, "Xak" albümü ise, Kürt müziğindeki ender senfonik çalışmalardan biri olması bakımından diğerlerinden ayrılıyor. Grubun müzikal yapısını örneklemek için, Kardeş Türküler'den söz etmek yetecektir. Çünkü Kardeş Türküler'in müzikal yönelimlerinde Kamkarlar'ın büyük bir etkisi vardır. Son sözü, The İranian dergisinin Kamkarlar için yazdığı küçük bir alıntıya bırakalım: "Bunları sahnede görme şansınız varsa asla kaçırmayın. Hayatınızın en değerli anlarından biri olacak."