16 Eylül 2001 21:00
Cargill felaket tohumu ekiyor
Cargill, ABD dışındaki en büyük yatırımını Türkiye'de gerçekleştirecek. Toplam 90 milyon dolarlık bu yatırımın önü, uluslararası tahkim ve IMF'nin dayattığı "tarım reformu" ile açıldı.
Cargill felaket tohumu ekiyorSiyanürcü şirket Eurogold gibi bir tekel daha Türkiye'nin başına bela oluyor. Genetik yapısı değiştirilmiş bitkiler üreten Cargill, krizi de fırsat bilerek, Bursa'nın Orhangazi ilçesinde kurduğu tesisin açılışını yapmaya hazırlanıyor. Üstelik hakkında yasal birçok soruşturma olmasına rağmen. Cargill, ABD dışındaki en büyük yatırımını Türkiye'de gerçekleştirecek. Toplam 90 milyon dolarlık bu yatırımın önü, uluslararası tahkim ve IMF'nin dayattığı "tarım reformu" ile açıldı. Çünkü şirket, dünyanın birçok ülkesinde genetik çalışmaları ve çevreye verdiği tahribatlardan dolayı tepki topluyor ve sürekli olarak kısıtlamalarla karşılaşıyor. Oysa Türkiye'de hükümetin sağladığı avantajları kullanarak verimli tarım arazilerini kapatan Cargill, felaketin tohumlarını atıyor.Cargill Orhangazi Mısır İşleme Tesisi yılda yaklaşık 440 bin ton mısır şurubu üretim kapasitesine sahip. Yılda yaklaşık 600 bin ton mısırı işleyebilecek. Ne tesadüftür ki, Türkiye bu tesisin açılmasına günler kala mısır üretimini neredeyse tamamen vuran bir virüs ile karşı karşıya. Adana'nın Ceyhan ve İzmir'in Çine ilçelerinde binlerce dönüm ekili mısır tarlaları, bilinmeyen bir virüsün etkisiyle tamamen kurudu. Binlerce çiftçi ailesini ilgilendiren bu meseleyi görmezden gelen hükümet, Cargill gibi bir tekele tarımsal üretiminin büyük bir kısmını teslim etmekte sakınca görmüyor.
İznik Gölü tehlikedeİznik Gölü'nün yanı başında kurulmak istenen Cargill tesisinin bölgeye büyük zarar vereceği ifade ediliyor. Bu fabrika, 1. sınıf tarım arazisine kurulmak isteniyor ve günde yaklaşık üç bin ton suyu kullanarak kirletecek. Göle de yalnızca 6 km mesafede. Zamanın Başbakanı Mesut Yılmaz'ın desteği ile Yüksek Planlama Kurulu'ndan "özel karar" çıkartan ABD'li Cargill firmasının Türkiye'deki üst düzey yöneticisi Sami Ajin, "Bu fabrikayı mutlaka yapacağız. Dönüş yok" demişti. Ve bu sözlerini de gerçekleştirdiler. Yaptıkları her işlem ise yasalara tamamen aykırı.
Cargill için yasa çıktıCargill'in çevreye vereceği zararın yanında asıl büyük tehdidi tarımsal üretime yönelik. Nitekim bunun ilk adımları da atılmaya başlandı. Şeker Kanunu neredeyse tamamen Cargill için çıkartıldı. Cargill ile ilgili dava sürürken bir gecede Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın tarımsal alanlarla ilgili yönetmeliklerindeki maddeler değiştirildi. 16.3.1998 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararı ile, mısır ithalatında yüzde 35 olan gümrük vergisi yüzde 20'ye çekildi. Bu yıl da Şeker Kanunu IMF'nin dayatması sonucu çıkarıldı. Burada devreye Cargill giriyor. Şirket dünyanın en büyük "tatlandırıcı" üreticisi. Yani bütün kolalı, bira ve meşrubat sanayinde kullanılan şekeri karşılamaya yönelik bir üretim yapıyor. Bu üretimin en büyük tesisini di şimdi Türkiye'de kurdu. Böyle bir hammaddeyi mısırdan elde ederek üretiyor. Ancak Türkiye'de çok ciddi bir pancar üreticisi var. Yaklaşık 1 milyon insan pancardan ekmek yiyor. Yeni yasa ile pancar üretimi azaltılacak. 20 milyon ton olan şekerpancarı üretiminde kota 11 milyon tona düştü. Bu da Cargill için yeni bir pazar demek. Görülüyor ki Cargill boşuna 90 milyon dolarlık bir yatırım yapmamış!
İznik Gölü tehlikedeİznik Gölü'nün yanı başında kurulmak istenen Cargill tesisinin bölgeye büyük zarar vereceği ifade ediliyor. Bu fabrika, 1. sınıf tarım arazisine kurulmak isteniyor ve günde yaklaşık üç bin ton suyu kullanarak kirletecek. Göle de yalnızca 6 km mesafede. Zamanın Başbakanı Mesut Yılmaz'ın desteği ile Yüksek Planlama Kurulu'ndan "özel karar" çıkartan ABD'li Cargill firmasının Türkiye'deki üst düzey yöneticisi Sami Ajin, "Bu fabrikayı mutlaka yapacağız. Dönüş yok" demişti. Ve bu sözlerini de gerçekleştirdiler. Yaptıkları her işlem ise yasalara tamamen aykırı.
Cargill için yasa çıktıCargill'in çevreye vereceği zararın yanında asıl büyük tehdidi tarımsal üretime yönelik. Nitekim bunun ilk adımları da atılmaya başlandı. Şeker Kanunu neredeyse tamamen Cargill için çıkartıldı. Cargill ile ilgili dava sürürken bir gecede Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın tarımsal alanlarla ilgili yönetmeliklerindeki maddeler değiştirildi. 16.3.1998 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararı ile, mısır ithalatında yüzde 35 olan gümrük vergisi yüzde 20'ye çekildi. Bu yıl da Şeker Kanunu IMF'nin dayatması sonucu çıkarıldı. Burada devreye Cargill giriyor. Şirket dünyanın en büyük "tatlandırıcı" üreticisi. Yani bütün kolalı, bira ve meşrubat sanayinde kullanılan şekeri karşılamaya yönelik bir üretim yapıyor. Bu üretimin en büyük tesisini di şimdi Türkiye'de kurdu. Böyle bir hammaddeyi mısırdan elde ederek üretiyor. Ancak Türkiye'de çok ciddi bir pancar üreticisi var. Yaklaşık 1 milyon insan pancardan ekmek yiyor. Yeni yasa ile pancar üretimi azaltılacak. 20 milyon ton olan şekerpancarı üretiminde kota 11 milyon tona düştü. Bu da Cargill için yeni bir pazar demek. Görülüyor ki Cargill boşuna 90 milyon dolarlık bir yatırım yapmamış!
YAZARLAR
Pınar Öğünç
BAĞLANTILAR-9 | Ticaretten afetlere, güvenlikten tiny house'a konteyner çağı
İsmail Gökhan Bayram
İşlevini arayan alet: Yapay zekâ
Evrensel Bilgin
Gordion Düğümü
Şenay Aydemir
Atış Serbest!
Mustafa Yalçıner
İsrail-İran güç gösterisi nereye varacak?
Nuray Sancar
Vatan millet ıstakoz
Bülent Falakaoğlu
Istakozun faturası!
Ahmet Yaşaroğlu
Çocuklar ve gençler kime emanet?
Adnan Gümüş
Köy Enstitüsü farkı, şehre ve geleneğe uymazlığı: Hümanist, yararcı, bütüncül köy rehberi
Yücel Özdemir
AB, İran’a karşı Türkiye’ye rol verme peşinde
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
