08 Eylül 2001 21:00

Krizle serpildiler

Bankacılık sisteminde en fazla büyüme özel sermayeli bankalarda gerçekleşirken Fon'daki bankalar ise, bankaların birleştirilmesinin de etkisiyle, yüzde 644 oranında büyüdü.

Paylaş
Krizle serpildilerEkonomik kriz Türkiye'de tüm sektörleri küçülmeye iterken, GSMH yüzde 12 küçülürken bankacılık sektörü büyümeye devam ediyor. IMF kredilerinin "mali sistemi güçlendirme ve bankacılık sistemini rehabilite" gerekçeleri ile bankalara aktarılması büyümeyi hızlandırırken para piyasalarında yaşanan gelişmeler ve iç borçlanma politikaları da bankalara yaradı. Bankacılık sisteminde toplam aktifler, Haziran 2001 sonu itibariyle, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 75, yılbaşına göre yüzde 46 artarak 151 katrilyon 934 trilyon TL'ye ulaştı.Türkiye Bankalar Birliği (TBB) tarafından hazırlanan, Türk Bankacılık Sistemi Haziran 2001 Raporu yayımlandı. Ticaret bankaları grubunda, kamusal sermayeli bankalar yüzde 34, özel sermayeli bankalar yüzde 64, yabancı bankalar yüzde 58, kalkınma ve yatırım bankaları yüzde 69 oranında büyürken, haziran sonu itibariyle Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu (TMSF)'nda bulunan bankalardaki büyüme, yeni bankaların katılımının da etkisiyle, yüzde 644 oranında oldu.

İlk beşin durumuBu arada sektördeki ilk beş bankanın sektör aktif payı yüzde 42, mevduat payı yüzde 47, kredi payı ise yüzde 41 olarak gerçekleşti. Sektörde ilk 5 bankanın aktif ve mevduat paylarında görülen düşüşte kamu bankalarındaki yeni yapılandırma çalışmaları etkili oldu. İlk on bankanın ise sektör aktif payı yüzde 64, mevduat payı yüzde 69, kredi payı yüzde 68 olarak gerçekleşti. Bankaların Haziran 2001 itibariyle bir önceki yılın aynı dönemine göre TL aktifler yüzde 57, yabancı para aktifler ise yüzde 105 oranında büyürken, TL pasifler yüzde 64, yabancı para pasifler ise yüzde 85 oranında arttı.

Krediler azaldıFaizlerin yüksekliği nedeni ile kredilerde düşüş oldu. Bu düşüş bankaların kredi sözleşmelerinde "karınca duası" olarak adlandırılan yöntemle faiz artırımına olanak tanıyan maddeleri nedeni ile oldu. Kriz dönemlerinde önceden verilmiş kredilere yüzde 1000'lere kadar faiz verilmesi kredi talebini düşürdü. Bu nedenle de toplam aktifler içinde kredilerin payı da 4 puan düşerek yüzde 28'e gerilerken, duran aktiflerin payı 7 puan artarak yüzde 18'e, likit aktiflerin payı da 9 puan artarak yüzde 44'e yükseldi

DTH arttıDalgalı kura geçilmesi ile TL'den kaçılması döviz hesaplarının artmasına neden oldu. Toplam mevduat cari fiyatlarla yüzde 61 büyürken, pasifler içindeki payı ise 6 puan azalarak yüzde 63'e geriledi. TL mevduat yüzde 41, yabancı para mevduat ise yüzde 81 oranında artarken, TL mevduatın toplam pasif içindeki payı 7 puan azalarak yüzde 27'ye geriledi, yabancı para mevduatın payı ise 1 puan artarak yüzde 36'ya yükseldi. Diğer yandan döviz tevdiat hesaplarının toplam mevduatlar içindeki payı 7 puan artarak yüzde 51'e yükseldi.

Özkaynaklar büyüdüHükümetin bankacılık sektörüne yönelik tutumu bankaların özkaynaklarını da artırdı. Bankaların öz kaynakları, geçmiş yıl kârları ve dönem kârı hariç cari fiyatlarla yüzde 253, dolar bazında ise yüzde 74 oranında arttı. Toplam kâr hariç özkaynakların toplam aktiflere oranı 5 puan artarak yüzde 10'a, toplam kâr dahil özkaynakların toplam aktiflere oranı ise yine 5 puan artarak yüzde 11'e yükseldi. Özkaynaklardaki bu gelişmede, ödenmiş sermaye ve rezervlerdeki büyüme etkili oldu. Ödenmiş sermaye 4,8 katrilyon TL'den 8,8 katrilyon TL'ye, rezervler ise 1,4 katrilyon TL'den 17,5 katrilyon TL'ye yükseldi. Rezervlerdeki büyüme, Fon'a alınan bankaların sermayelerinin yeniden yapılandırılmalarından kaynaklanırken, toplam kâr dahil edildiğinde özkaynaklar 193 oranında artarak 16,4 katrilyon TL'ye ulaştı. Bankaların faiz gelirleri de arttı cari fiyatlarla, faiz gelirleri yüzde 188 oranında, faiz giderleri ise yüzde 192 oranında arttı. Şok devalüasyon nedeniyle kambiyo zararlarındaki artışa bağlı olarak faiz dışı gelirlerin kâra etkisi negatife dönerken faiz dışı giderler ise cari fiyatlarla yüzde 62 oranında yükseldi.
ÖNCEKİ HABER

Bir değil iki kalkan

SONRAKİ HABER

Barışa saldırı kınandı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...