06 Eylül 2001 21:00
Ders kitapları da sömürgeci
Almanya'da yapılan bir araştırma, ders kitaplarında hâlâ sömürgeci yaklaşımların egemen olduğunu, hatta ırkçılık yapıldığını ortaya çıkardı.
Ders kitapları da sömürgeciAlmanya'daki ders kitaplarıyla ilgili yapılan araştırma, çarpıcı bir gerçeği ortaya çıkardı. Son üç yılı kapsayan araştırmanın sonuçlarına göre, Almanya'daki okullarda özellikle coğrafya, tarih ve biyoloji kitaplarında, Afrika hâlâ sömürgeci bir yaklaşımla konu ediliyor.Konrad Adenauer Vakfı'nın desteğiyle ders kitapları piyasasını irdeleyen Berlinli eğitimci Anke Poenicke, 50 sayfalık raporunda şu sonuca ulaşıyor: "Ders kitaplarında, sömürgeci, kısmen ırkçı, ya da en azından oldukça önyargılı yaklaşımlar yeniden üretilmektedir".
Misyonerlerle başlıyorDers kitaplarından çeşitli örnekler veren Poenicke, "Öyle bir izlenim doğmaktadır ki, sanki Afrikalıların, 'fedakâr' misyonerlerin gelişlerinden önce ne evleri, ne mobilyaları, ne hekimleri ve ne de doğum kontrolleri vardı" diyor. Eğitimci, Gymnasium'da 9. sınıf öğrencilerine okutulan "Tarihi Tanımak ve Anlamak" adlı ders kitabında ise, sömürgeciliğin "tamamıyla olumlu bir olay" olarak yansıtılmasının bu bakımdan çarpıcı bir örnek olduğunu belirtiyor.Poenicke'ye göre, ders kitaplarında sadece sömürgecilik olumlu yanısıtılmakla kalınmıyor, açıkça ırkçı görüşler de yaygınlaştırılıyor. İnsanlığı; "beyaz ırk, kara ırk ve sarı ırk" olarak üçe bölen biyoloji ders kitaplarında, "zenciler", "hotantolar" gibi aşağılayıcı kavramlar da kullanılıyor. Ayrıca tüm Afrikalıları temsilen Kenya nüfusunun sadece yüzde ikisini oluşturan Massai'lıların yarı çıplak fotoğrafları gösteriliyor. Poenicke, Almanya'daki ders kitaplarından çıkan sonucu şöyle özetliyor: "Afrika'nın bugüne kadar kendisine ait ne bir tarihi, ne kültürü ne de dili var. Eski bir sömürgeci güç olarak, hâlâ Afrika halklarına bir dönem yaşatılan köleliği haklı çıkarmaya çalışıyoruz!"
Kitaplar incelenecekPoenicke'nin araştırma sonuçları, eyalet eğitim bakanları konferansında şaşkınlığa yol açtı. Konferans üyeleri ders kitaplarını inceleteceklerini belirttiler. Ancak bu incelemeden gerçekten bir sonuç çıkıp çıkmayacağı belirsiz. Nitekim okul kitaplarıyla ilgili '70'li yıllarda da benzer sonuçlara ulaşan eleştirel bir araştırma yapılmıştı. Fakat söz konusu araştırmanın sonuçlarının ciddi bir değişikliğe yol açmadığı görülüyor. Bu arada, Berlinli öğrenciler arasında yapılan bir anket de, öğrencilerin, Afrika kıtasına hâlâ eski sömürgecilerin gözüyle baktığını ortaya koydu. "Afrikalılar soyları gereği pasif ve tembeldirler" türünden görüşlere, öğrenciler arasında da sıkça rastlanıldığı bildiriliyor.
Misyonerlerle başlıyorDers kitaplarından çeşitli örnekler veren Poenicke, "Öyle bir izlenim doğmaktadır ki, sanki Afrikalıların, 'fedakâr' misyonerlerin gelişlerinden önce ne evleri, ne mobilyaları, ne hekimleri ve ne de doğum kontrolleri vardı" diyor. Eğitimci, Gymnasium'da 9. sınıf öğrencilerine okutulan "Tarihi Tanımak ve Anlamak" adlı ders kitabında ise, sömürgeciliğin "tamamıyla olumlu bir olay" olarak yansıtılmasının bu bakımdan çarpıcı bir örnek olduğunu belirtiyor.Poenicke'ye göre, ders kitaplarında sadece sömürgecilik olumlu yanısıtılmakla kalınmıyor, açıkça ırkçı görüşler de yaygınlaştırılıyor. İnsanlığı; "beyaz ırk, kara ırk ve sarı ırk" olarak üçe bölen biyoloji ders kitaplarında, "zenciler", "hotantolar" gibi aşağılayıcı kavramlar da kullanılıyor. Ayrıca tüm Afrikalıları temsilen Kenya nüfusunun sadece yüzde ikisini oluşturan Massai'lıların yarı çıplak fotoğrafları gösteriliyor. Poenicke, Almanya'daki ders kitaplarından çıkan sonucu şöyle özetliyor: "Afrika'nın bugüne kadar kendisine ait ne bir tarihi, ne kültürü ne de dili var. Eski bir sömürgeci güç olarak, hâlâ Afrika halklarına bir dönem yaşatılan köleliği haklı çıkarmaya çalışıyoruz!"
Kitaplar incelenecekPoenicke'nin araştırma sonuçları, eyalet eğitim bakanları konferansında şaşkınlığa yol açtı. Konferans üyeleri ders kitaplarını inceleteceklerini belirttiler. Ancak bu incelemeden gerçekten bir sonuç çıkıp çıkmayacağı belirsiz. Nitekim okul kitaplarıyla ilgili '70'li yıllarda da benzer sonuçlara ulaşan eleştirel bir araştırma yapılmıştı. Fakat söz konusu araştırmanın sonuçlarının ciddi bir değişikliğe yol açmadığı görülüyor. Bu arada, Berlinli öğrenciler arasında yapılan bir anket de, öğrencilerin, Afrika kıtasına hâlâ eski sömürgecilerin gözüyle baktığını ortaya koydu. "Afrikalılar soyları gereği pasif ve tembeldirler" türünden görüşlere, öğrenciler arasında da sıkça rastlanıldığı bildiriliyor.
YAZARLAR
Yücel Özdemir
AB, İran’a karşı Türkiye’ye rol verme peşinde
A. Cihan Soylu
Türkiye İslamcı hareketi ve Filistin sorunu
İhsan Çaralan
İsrail’in İran’a ‘meşru müdafaa’ saldırısını açıkça ilan etmesi ne anlama geliyor?
Şebnem Korur Fincancı
Şiddetsiz bir geleceği birlikte inşa edelim
Sultan Özer
Diyanet İsrail’den vize aldı
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs’ın tarihi ve 2024 1 Mayıs’ının önemi
Arif Nacaroğlu
Yapay zeka
Mehmet Özyazanlar
Federasyon değişecek, işler düzelecek!..
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
